Adnan Adıvar Kimdir?

Tam adı Abdülhak Adnan Adıvar’dır. 1881 yılında doğmuş, 1 Temmuz 1955 tarihinde İstanbul’da vefat etmiştir. Abdülhak Adnan Adıvar, Türk siyasetçi, yazar, tarihçi, hekim ve akademisyendir. Cumhuriyet döneminin ilk bilim tarihçisi, I. Meclis’in ise ilk sağlık bakanıdır. Romancı yazar Halide Edip Adıvar’ın eşidir.

Hayatı:

Abdulhak-Adnan-Adivar_7108_13959329811881 yılında Gelibolu’da dünyaya gelmiştir. Babası Kadı Ahmet Bahai Efendi’dir. İlköğrenimini Numune-i Terakki Mektebi’nde tamamlamıştır. Lise öğrenimini ise Mülki İdadi’de tamamladıktan sonra 1899 yılında İstanbul’da Tıbbiye Mektebi’ne başlamış ve buradaki eğitimini 1905 yılında tamamlamıştır. Daha sonra Berlin Üniversitesi Dâhiliye Kürsüsünden uzmanlık diplomasını başarıyla almıştır. 1910 yılında Tıbbiye Mektebi müderris muavini ( günümüzdeki karşılığı doçenttir) olmuştur. 1911 yılında Hilal-i Ahmer Cemiyeti (günümüzdeki adıyla Kızılay’dır) müfettişliği sıfatıyla Trablusgarp Savaşı’na katılmıştır. Savaştan sonra 2 yıl Tıp Fakültesi müdürlüğü görevini ifa etmiştir.

1917 yılında Halide Edip Adıvar Hanım ile hayatlarını birleştirmişlerdir. Çiftin bu evlilikten çocukları bulunmamaktadır.

I. Dünya Savaşı’ndan sonraki işgal yıllarında kurulan gizli direniş cemiyetlerinden Karakol Cemiyeti’nin kurucularından biridir.

1919 yılında yapılan Osmanlı Mebusan seçimlerinde Milli Türk Fırkası adayı olarak yer almıştır ve kazanarak İstanbul mebusu seçilmiştir.

30 Ocak 1926 tarihinde İngiltere’ye gitmiştir. 14 yıl Fransa ve İngiltere’de yaşamını sürdürmüştür. Bu 14 yılın 8 yılında bu ülkelerde Türkçe hocalığı yapmıştır.

1939 yılında yurda dönüş yapmıştır. 1944 yılında “ Tarih Boyunca İlim ve Din” eserini yayımlamıştır. 1946 yılında bağımsız olarak İstanbul milletvekili olarak mecliste yer almıştır. 1950 yılında milletvekilliğinden istifa ederek ilim çalışmalarına tekrardan dönmüştür.

1 Temmuz 1955 tarihinde İstanbul’da hayata gözlerini yummuştur. Kabri Merkezefendi Mezerlığı’nda bulunmaktadır.

Edebi Kişiliği ve Sanat Anlayışı:

Sıkıntılı bir dönemde yaşayan Abdülhak Adnan Adıvar bilimi takip ederek kalıcı araştırmalar yapmıştır. Eserlerinde yaşadığı bu dönemin içinde bulunan imkânlarına yansıtmıştır.

Eserleri:

Araştırma – İnceleme

Les Sicience Chez le Tures Ottomans, Paris, (1939)

Osmanlı Türklerinde İlim (1943) ISBN 975-14-0456-8

Tarih Boyunca İlim ve Din (1944) ISBN 975-14-0315-4

Denemeler: Bilimin Sarp Yolunda Cüretkâr Adımlar

Eleştiri – Makale

Faust’a Dair Bir Tahlil Tecrübesi, İstanbul, (1939),

Bilgi Cumhuriyet Haberleri (1945)

Dur Düşün (1950)

Hakikat Peşinde Emeklemeler (1954)

Çeviriler

Bertrand Russel’den Felsefe Meseleleri (1935)


Yazar: Ensar Türkoğlu