Sınav Kaygısı

KAYGI:

Kabaca «duygusal tehlike beklentisiyle birlikte olan huzursuzluk olarak» tanımlanabilir.
Gelişim boyunca normal sayılan hem korunmada hem de adaptasyonda rol oynayan bir duygu olarak kaygı; bizi bir takım durumlara karşı harekete geçiren ve kendimizi programlamayı yürüten güdülenme şekli olarak tanımlanabilir ve motivasyonun altyapısını oluşturan etmenlerden biri olarak sayılabilir.
Limbik Sistem
Limbik Sistem

Amigdala işlevleri:

Duyu uyaranlarının duygusal ve güdüsel açıdan önemini analiz etmek
Uygun tepkinin oluşması için çeşitli beyin sistemleri arasındaki etkinlikleri koordine etmek
Tehlikeli uyaranlar karşısında savaş-kaç tipi tepkilere aracılık etmek
Beslenme
Agresyon
Korku koşullanması
Ödül/ceza ile öğrenme

Önsingulat gyrus işlevleri;
Dikkatin odaklanması
Duygusal vokalizasyon
Bilişsel ve davranışsal esneklik
Bir fikirden diğerine atlama
Alternatif düşünce geliştirme
Karar verme


Genel Kaygı bozuklukları, çocuk ve ergenlerde görülen psikiyatrik bozuklukların %5-18’lik oranıyla en sık görülme yüzdesini oluşturmaktadır.
Yaygınlık; ergenlik öncesi çocuklarda %0,3-12,9, ergenlerde ise %0,6-7’dir.
«Aşırı kaygı duyma tepkisi» İş ya da okul başarısı gibi çeşitli etkinlikler ya da olaylarla ilgili gerçekçi olmayan ya da aşırı sıkıntı kaygı ve endişeye, huzursuzluk, çabuk yorulma, konsantrasyon güçlüğü, kas gerginliği ya da uyku bozukluğu gibi belirtilerin eşlik ettiği ve yaşanan kaygı ve endişe nedeniyle kişinin işlevselliğinin önemli derecede bozulduğu durumdur.
Sınav kaygısı yaşıyormusunuz?
Önceki gece uyuyamıyorsanız,
Sınavda heyecanlanıp çok iyi çalışmış olduğunuz ve bildiğiniz halde başarılı olamıyorsanız,
Sınav sırasında midenizde, karın bölgenizde gerilme ya da rahatsızlık oluyorsa,
Sınav sırasında soğuk terleme ve baş ağrıları çekiyorsanız,
Sınav sırasında zihninizin donduğunu bulanıklaştığını ve tam olarak düşünemediğinizi hissediyorsanız,
Sınav sırasında bildiklerinizi de unutuyorsanız.
Çocuğunuz sınav kaygısı yaşıyor mu?
Sınav sırasında çok aşırı heyecanlanarak, bildiği ve çok iyi çalışmış olduğu halde başarısız olabiliyor.
Sınav sırasında midesi, karın bölgesinde gerilme ya da rahatsızlık oluyorsa, soğuk terleme ve baş ağrıları çekiyor, sınavdan bir önceki gece uyuyamadığı oluyor.
Sınav sırasında zihninin donduğunu, bulanıklaştığını ve tam olarak düşünemediğini ifade ettiği olur.
Sınav sırasında, daha önce öğrenmiş olduğu ve hatırladığı şeyleri hatırlayamadığı olur.
Sınavlarda soruları fazlaca analiz edip, karmaşık ve zor gibi görüyor bu nedenle basit olan cevapları kaçırabiliyor.
Sınavda, dikkatsizlik yüzünden çok sayıda hata yapar.
Hiç beklemediği halde bir sınavdan çok kötü not aldığı olur.
Genel olarak çok fazla ve dikkatli çalıştığı halde sınavlardan kötü not alır ve bu sebeple bir öğrenci olarak kendine güvenini kaybedip, başarısız hisseder
Sınav Kaygısına Neden Olan Kalıplaşmış Düşünceler
Aşırı genelleme → Herhangi bir özellik ya da herhangi bir durumun, bütünü temsil ettiği inancı yatar. “beceriksizin tekiyim”, “zavallı ben”, “asla bu dersten geçemeyeceğim”, “herkes başarılı sadece ben başaramıyorum” gibi.
Etiketleme → Yapılan işe değil, kişiliğe etiket yüklenmektedir. Ahmet genelde başarılı bir öğrencidir. Sadece son sınavda kötü bir not almıştır, o halde başarısızdır.
Kutuplaşmış düşünce → Kendinize ve diğer insanlara verdiğiniz değerler ya bir uçtadır ya da öbür uçtadır. “Yaptığım ödev mükemmel olmayacaksa hiç olmasın daha iyi”, “Ya sınavlarda başarılı olursun ya da değersiz ve önemsiz biri” gibi …
Meli, -Malı’lamak → Her şey bizim için anayasa maddelerine bağlanmıştır, yere, zamana ve duruma göre değişmezler.
“Mükemmel olmalıyım”
“Başarılı olmalıyım”
“En yüksek notları ben almalıyım” gibi .


5. Facialaştırma → Emniyet içinde olmak mutluluğun garantisi gibi algılanır. Bu eğilim içinde olan insanlar daha yoğun kararsızlık yaşarlar.

“Sınavda kötü not alırsam mahvolurum”
“Sınıfta görüşümü söylersem rezil olurum” gibi

Sınav Kaygısının Nedenleri
Zamanı iyi kullanamama ,
Kötü çalışma alışkanlıkları ,
Beklenti düzeyi ,
Mükemmeliyetçi yaklaşım ,
Görev ve sorumlulukları erteleme ,
Başarısız olma ve değerlendirilme korkusu,
Akılcı olmayan inanç ve olumsuz düşünce biçimleri,
Kaygıya Eşlik Edebilecek Psikiyatrik Tanılar
Dikkat eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu
Özgül Öğrenme Güçlüğü
Sosyal Anksiyete Bozukluğu
Yaygın Anksiyete Bozuklukları
Obsesif Kompulsif Bozukluk
Panik Bozukluk
Depresyon
Sadece sınav kaygısına neden olan akılcı olmayan düşünce yapımızı değiştirmek çözüm değildir. Etkili ders çalışma tekniklerini öğrenerek uygulamak gerekir.
Sınav Kaygısıyla Başa Çıkma Önerileri
Zamanı etkili kullanma yöntemlerini uygulayarak, kişisel gelişimimize ortam yaratmak önemlidir.
-Program kurma-zaman çizelgesi-ders programı

-Eksiklerin belirlenmesi ve akıl haritası düzenlenmesi

-Konu eksiklerinin test çözülerek değil, konu tam olarak anlaşıldıktan sonra test çözülerek giderilmesine özen gösterilmeli

Sınav Öncesi Zihnimize Faydalı Düşünceler I
—Yapmam gereken nedir? Yapabildiğimin en iyisini yapmamın bana ne zararı olabilir? Ne kaybederim?

—Yeterli zamanımın olmadığı doğru, ancak olan zamanımı en etkili şekilde nasıl kullanabilirim?

—-Tüm materyalleri çalışamasam bile, önemli bölümlere öncelik vererek sınava hazırlanabilirim, hiç olmazsa bu bölümlerden puan kazanırım.
—Hangi sorular sıklıkla soruluyor, onlardan başlamalıyım.

Sınav Öncesi Zihnimize Faydalı Düşünceler II
—Takıldığım yerler olabilir, bilenlere soracağım ve yardım alacağım.
—Diğer öğrenciler kadar iyi olmasam da elimden geleni yaparak ilerlediğimi ve daha iyi olduğumu kendime göstereceğim.
—Diğer öğrenciler de gergin ve telaşlı. Ben de kendimi kontrol edebilir ve başarılı olabilirim.
—Duygularım kontrolüm altında, başarabilirim.

Sınav Öncesi Zihnimize Faydalı Düşünceler III
“Zamanı bir düşman gibi görüp onunla savaşa girersem hem kendimi yıpratırım, hem de enerjimi yanlış yönde harcamış olurum. Oysa önümdeki zamanı kendi yararıma kullanmak benim elimde”…


Uzm. Dr. Nuşin Bilgin
Çocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı