GELISTIRILMEKTE OLAN ASILAR

Parazit Asilari

Hayvanlarin parazitlere karsi asilanmalariyla elde edilen basarili sonuçlar, insanlarda da anti parazit asilarin kullanimi konusunda cesaret uyandirmistir. Arastirmalardan elde edilen ilk sonuçlar oldukça sevindiricidir.

Sistosoma, tatli su sivrisinekleriyle bulastirilan, tedavisi için herhangi bir ilaç olmadigi için asiyla korunmanin önemli oldugu asikar olan bir parazittir. Hayvan deneylerinde yüz güldürücü sonuçlar alinmistir. Ancak insanlarda kullanilabilecek bir asi henüz gelistirilememistir. Bu konuda çalismalar devam etmektedir.

Tripanosoma, uyku hastaligina neden olan parazittir. Amerika ve Afrika kitasinda görülen hastaligin farkli iki tipi için ayri asi gelistirilmesi çabalari halen sürmektedir.

Sitma, plazmodyum adi verilen parazitin yolaçtigi ciddi bir hastaliktir. Ülkemizde özellikle Çukurova Bölgesinde halen sikça görülmektedir. Sivrisineklerle insandan insana bulastirilir, hastaligin kontrol altina alinmasi için tüm dünyada sürdürülen gayretler henüz istenilen ölçüde basarili degildir. Her yil Afrika'da 1 milyon çocuk sitma nedeniyle ölmektedir. Bu hastaliga karsi dogal bagisiklik yavas gelistigi için sitma ataklari yillarca devam eder. Sag kalanlarda 10 yil gibi bir süre içinde hastalik gerileyebilir.

Moreno ve Patarroyo 1989 yilinda, sitmaya karsi gelistirdikleri sentetik asilarini bilim dünyasina duyurmuslardir. Gönüllü insanlarda yapilan arastirmalar, asinin etkili oldugunu göstermistir. Ancak genis çapli saha uygulamalari yapmadan kesin bir güven olusmasi olasi degildir.

Sark çibani olarak bildigimiz "Leismaniasis" hastaligina karsi asi gelistirme çabalari olumlu sonuçlar vermistir.

AIDS'e Karsi Asilar

AIDS (Edinsel Bagisiklik Yetmezligi Sendromu), HIV (Insan Bagisiklik Yetmezligi Virusu) infeksiyonuyla meydana gelen ciddi bir hastalik tablosudur. Virus vücuda girdikten sonra yillarca sessiz kalip herhangi bir anda çogalmaya baslamaktadir.

HIV virusunu vücudunda tasiyanlar kan testleriyle "seropozitif" olarak tanimlanirlar. AIDS ise zaman içinde meydana gelen bagisiklik yetersizligi sonucu gelisen firsatçi infeksiyonlari da içeren ciddi hastalik tablosudur. Hastaligin henüz basarili bir tedavisi yoktur. Uygulamalarin çogu ömrü uzatmaya yöneliktir.

HIV için asi gelistirme çabalarinda karsilasilan baslica güçlük, virusun genetik yapisinda sürekli meydana gelen degisikliklerdir. Tipki influenza asisinda oldugu gibi asinin sürekli güncellenmesi gerekmektedir. Arastirmalardan elde edilen ilk sonuçlar yüz güldürücü degildir. Ancak Salk ve arkadaslariinaktif (ölü) asi gelistirerek, korunmadan ziyade tedavi amaciyla kullanmayi denemislerdir. HIV seropozitif kisilerde kullanilan asiyla elde edilen sonuçlar cesaret vericidir.

AIDS'e karsi asi gelistirilmesinde karsilasilan ikinci engel ise virusun vücuduna girdikleri insanin hücreleri içinde saklanarak kendisini basarili bir sekilde maskelemesidir. Tüm olumsuzluklara ragmen asi gelistirme çabalari ümit vericidir. Yakin bir gelecekte hastaliga karsi korunmanin mümkün olacagina inanilmaktadir.

Kanser Asilari

Viruslarin neden oldugu bir çok kanser türü bulunmaktadir. Örnegin rahim agzi kanseriyle "Human papilloma virus" (HPV) arasinda yakin bir iliski oldugu bilinmektedir. Lenf dokusu kanserlerinden Burkitt lenfomasi ve genizden köken alan "nazofarinks kanseri" "Ebstein Barr Virus" (EBV) ile iliskili bulunmustur. Her iki virus türü için de asi gelistirilmis olup, klinik çalismalar devem etmektedir.

BCG (verem asisi), tüberkülozdan korunma haricinde, kanser tedavisinde de kullanilmaktadir. Mesane kanserinde idrar kesesi içine verilen BCG asisi bagisiklik sistemini uyararak tümörün büyümesini engellemektedir.

Arastirmalara yüklü ödenekler ayiran büyük asi firmalari, özellikle kanser ve AIDS asilarinin gelistirilmeleri için büyük gayret sarfetmektedirler. Henüz erken olmakla birlikte ilk sonuçlar ümitlenmek için cesaret vericidir.

Diger Asilar

Son olarak, gelistirilmekte olan diger bazi asilarin adlarini vermekte yarar görüyorum. Bunlarin bir çogunun kisa süre içinde piyasada yer almasinin sürpriz olmayacagini düsünüyorum:

Bazi barsak bakterileri (E. coli,..), Hepatit C, Herpes, rotaviruslar, cüzzam, Brusella ve zührevi hastaliklara karsi asi olusturma gayretleri halen sürmektedir.

.ALINTIDIR.
www.saglikbilgisi.com