öğretim yöntem ve teknikleri-seminer konusu
ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ
A. OKUMA-YAZMA ÖĞRETİM YÖNTEMİ
Hazır bilgiyi sunmak, öğrenmeyi gerçekleştirmeye yeterli olmadığı için okuma yazma eğitiminde ezbere bilgi vermekten kaçınmak gerekmektedir. Verilen bilginin anlamlandırılması ve bireyin içinde yer aldığı bir etkinlik sonucu yine birey tarafından
kazanılması gereklidir.Okuma-yazma öğrenme, yetişkinin kendi çabası sonucu gerçekleştirilecek bir beceridir. Yetişkinin öğrenme isteği, birikimi, uyumu okuma-yazma becerisinin
kazanılmasında önem taşımaktadır. Öte yandan yetişkinin istek ve çabasını uygulamaya aktaracağı uygun program ve eğitim durumlarının hazırlanması ise kurumsal bir çabayı gerektirmektedir.
Yetişkinin ön bilgilerini ortaya koyması, yeni bilgiyle öncekileri ilişkilendirmesi sağlanmaktadır. Yeni bilgi, yetişkinin de içinde yer aldığı bir etkinlikle sunulmaktadır.Yetişkinlere okuma-yazma öğretiminde izlenecek yöntem, yapılandırıcı anlayışla etkinlik içerikli hazırlanmış, ses temelli cümle yöntemidir.“Ses Temelli Cümle Yöntemi”, sesten başlayarak kısa sürede cümleye ulaşmayı amaçlar. Türkçe’nin dil yapısı, sondan eklemelere uygun olduğundan,üretimler sürekli eklemelerle yapılacaktır.
Ses Temelli Cümle Yönteminde, üç temel aşama bulunmaktadır. Bunlar:
1. Hazırlık
2. Okuma-yazma öğretimi
3. Serbest okuma-yazma aşaması
Hazırlık aşamasında, genel hazırlık, okumaya hazırlık ve yazmaya hazırlık çalışmaları yapılmaktadır.Yetişkinler; hazırlık aşamasında sınıf ortamına, öğretmene ve okuma-yazma
çalışmalarına hazırlanır. Bu aşama yetişkinlerin ön bilgilerine bağlı olarak kısa sürede tamamlanmaya çalışılmalıdır.Okuma-Yazma Öğretimi aşaması, dört basamaktan oluşmaktadır.153
İlk basamak, sesi hissetme ve tanımadır. Bu aşamada, tanıtılacak ses,yetişkinin ön bilgileri ile anlam bağı kuran bir etkinlik içerisinde verilir.
İkinci basamak, harfi yazma basamağıdır. Harf, dik temel yazı harfleri kurallarına uygun biçimde yazdırılır.
Üçüncü basamakta; kelime, cümle ve metin oluşturulur. Bu basamağın sonunda, yetişkinin okuma ve yazmayı öğrenmesi beklenir.Hızlı ve anlayarak okuma, serbest okuma-yazma aşamasında yapılacak çalışmalarla sağlanır.Okuma-yazma çalışmaları sırasında ele alınabilecek etkinlikler, öneri
niteliğindedir. Öğretmen, bu etkinlikleri değiştirebileceği gibi tamamen farklı bir etkinlik de uygulayabilir.
B. DİĞER ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ VE TEKNİKLERİ
Yöntem,sorunu çözmek için önceden belirlenmiş ya da izlenecek en kısa yoldur. Başka deyişle yöntem, bilimde, belli bir plâna göre yapılan çalışmalar dizisidir. Anlatma,tartışma, gösteri yaptırma, problem çözme, bireysel çalışma olmak üzere beş genel öğretim yöntemi bulunmaktadır.
1. Anlatma Yöntemi: Öğretmen merkezli öğretme yöntemi olup daha çok öğretmenin bilgiyi aktarması sürecini içermektedir.
2. Tartışma Yöntemi: Bir konu üzerinde yetişkinleri düşünmeye yöneltmek,anlaşılmayan noktaları açıklamak ve verilen bilgileri pekiştirmek amacıyla kullanılan yöntemdir. Bu yöntem, daha çok konunun kavranması aşamasında, karşılıklı görüşler ortaya konurken, sorunun çözüm yollarını ararken ve değerlendirme çalışmaları yapılırken kullanılır.
3. Gösterip Yaptırma Yöntemi: Bir işlemin uygulanmasını, bir araç gerecin çalıştırılmasını önce gösterip açıklama, sonra da yetişkine alıştırma ve uygulama yaptırarak öğretme yoludur.
Bu yöntem, konuya ilişkin bilgilerin açıklanması ve bu bilgilerin beceriye dönüştürülmesi için gereken uygulamaların yapılması aşamasında kullanılır.
4. Problem Çözme Yöntemi: İstenen amaca varabilmek için etkili ve yararlı araçları ve davranışları, türlü olanaklar arasından seçip kullanmadır. Bu yöntem, çoğunlukla araştırma yoluyla öğretme yaklaşımında, bilişsel alanın uygulanma düzeyindeki davranışların kazandırılmasında ve duyuşsal
alanın ayrışma ve bileşim özelliklerini geliştirmede kullanılır.
5. Bireysel Çalışma Yöntemi: Bireysel çalışma, yetişkinin konuyu yaparak, yaşayarak öğrenme yoludur. Bu yöntem, yetişkinin konuyu kendi başına öğrenmek istediği zaman kullanılır.
ÖĞRETİM TEKNİKLERİ
Öğretme tekniği, “bir öğretme yöntemini uygulamaya koyma biçimi ya da sınıf içinde yapılan işlemlerin bütünü” olarak tanımlanabilir. Yöntemi tasarım, tekniği de uygulama olarak görebiliriz. Daha geniş açıdan yöntemi,amaca ulaşmak için öğretme(öğrenme sürecini değerlenme) planlama; tekniği de bu değerlenme ve planlanan düşüncelerin uygulanmaya aktarılmasında izlenen yol olarak açıklayabiliriz.Yaygın olarak kullanılan öğretim teknikleri:
Beyin Fırtınası:Beyin fırtınası, bir konuya çözüm getirmek, karar vermek ve hayal yoluyla düşünce ve fikir üretmek için kullanılan yaratıcı bir tekniktir.
Gösterip-Yapma:İzleyici grubun önünde bir işin nasıl yapılacağını göstermek ya da genel ilkeleri açıklamak için başvurulan bir tekniktir.
Soru-Cevap:Bu teknik, öğrencilere düşünme ve konuşma alışkanlıklarını kazandırma bakımından önemli bir tekniktir, her dersin öğretiminde kullanılır.
Rol yapma:Rol yapma, örgencinin kendi duygu ve düşüncelerini başka bir kişiliğe girerek
ifade etmesini sağlayan bir öğrenme tekniğidir. Rol yapma, Sosyodrama olarak adlandırılır.
Sosyodrama, insan ilişkileri konusunda daha çok bilgi, beceri ve anlayış kazandırmayı öngören oyun tekniklerinden yararlanma temeline dayalı deneysel bir eğitim tekniğidir.
Drama:.Drama tekniği ile öğrenciler hangi durumlarda nasıl davranmaları gerektiğini yaşayarak öğrenirler. Problem çözme ve iletişim kurma yeteneğini geliştirir.
Benzetim: Benzetim sınıf içinde öğrencilerin bir olayı gerçekmiş gibi ele alıp üzerinde eğitici çalışma yapmalarına olanak sağlayan bir öğretim tekniğidir. Benzetim tekniği bir düşünce değil bir hareket, bir olaydır.
İkili ve Grup Çalışmaları:Öğrenci sayısına göre en az iki ve en çok sekiz ile on kişinin bir araya gelerek aynı konu üzerinde ortak amaçlarla yaptıkları çalışmaya grup çalışması denir.
Eğitsel Oyunlar:Öğrenilen bilgilerin pekiştirilmesini ve daha rahat bir ortamda tekrar edilmesini sağlayan etkinliklerdir. Oyunlar öğrencilere neşeli ve rahat bir ortam sağlamakta,
sınıf-içi çalışmalara değişiklik getirmektedir. Eğitsel oyunlarla derste konular ilgi çekici konuma getirile bilir, en pasif öğrencilerin bile bu etkinliklere katılmaları sağlana bilir.
B.Bireysel Öğretim Teknikleri
Bu teknikler daha çok öğrencilerin sınıf dışı öğrenmelerinde yararlı olacak tekniklerdir.
1.Bireyselleştirilmiş Öğretim: Bu teknik, öğretim öğrenci merkezli olmaktadır.Öğretmenin rolü öğrenci merkezli öğrenme etkinliklerini yönetmek ve düzenlemektir.
Öğretmen sınıfın tümüne değil de 3-4 kişiden oluşan küçük gruplara açıklama yapar.Öğrenciler de, öğretim etkinliklerine aktif olarak katılırlar.
2.Programlı Öğretim: Pekiştirme ilkeleri esas alınarak uygulanan bir tekniktir.Programlı öğretim temelde öğretimin bireyselleştirilmesi ve hatanın en aza indirilmesi
gibi iki önemli yenilik getirmektedir.
3.Bilgisayar Destekli Öğretim: Bu öğretimde,bilgisayarın öğretme sürecine öğretmenin yerine geçerek bir seçenek olarak değil, sistemi tamamlayıcı güçlendirici
bir araç olarak kullanılır
alıntıdır
