ÇOCUKLAR BOYAMA YAPTIKLARINDA RENKLER NE İFADE EDİYOR

[KUZUCUK]

SLM ARKADAŞLAR VELİM BANA RENKLERİN NE ANLAM İFADE ETTİGİNİ SORDU AÇIKLAMADA KENDİMİ YETERSİZ BULDUM SİZİN BU KONUDA YARDIMINIZA İHTİYACIM VAR AYRICA YAPILAN RESİMLERİDE SORUYORLAR BUNLARI ÖGRENEBİLCEM Bİ KİTAP VS VAR MI ÜNİVERSİTEDE DE ÇOK YER VERİLMEMİŞTİ

[Gülşah MUTLU]

çOCUK RESİMLERİ BİZİM İÇİN NE İFADE EDER?

Çocuklar resim yapmayı çok sever. Onların duygularını çözmek için bir kağıt birde kalem yeter. Ama birde şekiller ve renklerin dili var ki onların iç dünyalarını çözer…
Resim çocuğun aynasıdır. Çocuğun çizgileri onun kızgın ya da saldırgan olup olmadığını, renkler mutluluk düzeyi hakkında mesaj vericidir. Resim yorumları çocuğunuz hakkında bilgilere kolayca ve eğlenerek ulaşmanızı sağlar. Tüm gelişim alanlarında olduğu gibi resim gelişimi de zeka düzeyine paralel gider. Yaşa uygun düzeyde performans gösterilmeyen çizimler bir gelişim geriliği olabileceği yönünde mesaj verir. Çocuk resminin gelişimi beş aşamada izlenir.
Karalama dönemi:2-4 yaşlar arasında başlar. Çocuk kağıdın üzerinde bıraktığı çizgileri görünce yaratıcı gücünün farkına varır. Yine de elinde ki malzemeyi ağzına götürür nesneyi tanıma çabası içindedir. İki yaşında ki bir bebeğin resmini değerlendirmek güçtür çünkü onlar için renkler henüz anlamsızdır. Üç yaşında insan ya da araba çizme çabasına girerler ve karşımıza koca kafalı koca gözlü bebeklerle beş tekerlekli arabalar çıkar. Yine de sizlere tavsiyem yaşı kaç olursa olsun çocuğunuzun resmi bitince onunla sohbet edip ne çizmek istediği konusunda bilgiler edinmenizdir.
Şema öncesi dönem 4-7 yaşlar arasında başlar.Bu dönemde çocuk çevresiyle bilişsel düzeyde iletişim kurmaya başlamıştır. Çocuklar özellikle kişilik ve gelişim özelliklerini gösteren resimleri anlatma ve sergileme eğilimi gösterirler. Çocuk ana renkleri tanımaya başlamıştır. Bilinçli renk seçimleri başlar ancak gerçeğe uygun boya kullanılmaya bilir. Dairesel ve uzunlamasına çizgilerin biçimlenmeye başladığı bu dönemde baştan çıkan kol ve bacaklar dikkati çeker. Çocuk kendisi için önemli olan ayrıntıları büyük çizer. Denizin içinde ki balıkları evin içinde ki eşyaları hatta yerin altında ki böcekleri çizmek onlar için çok keyiflidir. Çocuk 4-5 yaşlarına kadar renkleri bağımsız olarak kullanır. Beş yaşından sonra hangi renkten hoşlanıyorsa onu kullanacaktır. Yaptığı resmi anlatmaktan keyif alacaktır. Sevdiği kişileri nasıl görmek istiyorsa onu öyle çizecektir. Saçı siyah ve kısa olan bir öğretmeni saçı uzun ve sarı çiziyorsa ona bu ben değilim diyemezsiniz çünkü o sizi öyle görmek istiyor olabilir. Kız çocuklarının babasını ve kendisini çizdiği annesini yok saydığı da çok görülür.Annen nerede sorusuna alacağınız yanıt çok değerlidir.
Şematik Dönem 7-9 yaşları arasını kapsar. Kavram biçimleri kesinlik kazanmaya başlar.Çizgiler nesneleri sembolize etmek için çizilir.Röntgen resim özellikleri görülür.Objeler gerçek büyüklüğünden çok çocuk için anlam derecesine göre çizilir.Çocuk kağıdı üç bölümde kullanır.yer hava gök. Resmi sıralar halinde yapar. Renk seçimleri gerçeğe uygun yapılır. Yer çizgisi çocuğun kendisi ile çevresi arasında ki ilişkiyi anladığının ifadesidir. Artık insan bedenini çizerken gövde yerine elbiseler çizilmeye başlanır. Renkler doğru yerlerde kullanılır. Ağacın yaprakları ilkbahar ayında yeşil, sonbahar ayında sarıya dönüşür. Çünkü çevresinin farkındadır. Kimi eğitimcilere göre yaratıcılık uykuya yatmıştır yerini resmini beğendirme kaygısı alır. Arkadaşı ne çiziyorsa onu taklit etmeye başlar. Bu durumda aileye çok iş düşer yeni okuma yazma çalışmalarında olan çocuğa bırak resim yapmayı bebek değilsin artık ders çalış gibi baskılar kurarsak ya da yaptığı resmi görmezden gelirsek çocuğun yaratıcılığı uykuya yatarken ninni söylemiş oluruz.Yaratıcılığı uyandırmakta güçlük çekecek olan dönem gerçekçilik dönemi olacak.
Gerçekçilik dönemi 9-12 yaşları arasını kapsar. Çocuk sosyal yaşamın bir üyesi olduğunun bilincine varmıştır. Kızlar modaya uygun kıyafetler çizerken erkekler maçlar uçaklar savaş oyunları çizmeye başlarlar. Çocuğun renkle ilişkisini onun içtenliğine bırakmak bu dönemde en doğru yoldur.Yarışmalara girmeyi nesneyi en doğru çizmeyi hedeflerler.
Mantık Dönemi 12-14 yaşları arasında ki dönemdir. Çocuk bu dönemde gördüğü objelerin orantılarını,boyutlarını,derinliklerini çizgilerine yansıtır. Renk en iyi şekilde kullanılmaya başlanır. Resim yapma isteği zamanla kaybolur. Bireysel çalışma yerine grup çalışmalarını yeğlerler.tahta oyma,seramik ve mozaikle uğraşma gibi sanatsal etkinlikler daha ön planda olacaktır.

ÇİZGİLERİN YORUMU

Büyük Resimler : Sayfanın tamamını kaplayan çok büyük resimler iç kontrol zayıflığı hiperaktivite,dikkat dağınıklığı,saldırganlık davranışları hakkında bilgi verir.
Küçük Resimler: Birkaç cm büyüklüğünde ki resimler; Ürkek, benlik saygısı düşük, İçe dönük ruh halleri hakkında bilgi verir.
Abartılı Çizimler: beden kısımlarının abartılarak büyük veya küçük çizilmesi
Baş: Zihinsel açıdan kendini yetersiz gören çocukların çizdiği baş resmi küçük çizilmekte
Ağız: Konuşma ve dil problemi olan çocuklarla ve bağımlı çocukların çizimlerinde rastlanır.
Gözler: Göz bebeği olmadan çizilen resimler görme problemi olan çocuklarda ya da güvensiz ve şüpheci çocuklarda görülmektedir.
Ayaklar: Güven isteği, kaygı ile ilgili problemi olan çocuklarda görülmektedir.
Burun: Solunum güçlüğü çeken çocuklarda sıklıkla karşılaşılır. Ya da kokunun çok akılda kaldığı bir olayı anlatan resimde karşılaşılır.
Kulaklar: İşitme problemi olan kuşkucu (başkaları tarafından dinlenme) çocuklarda sıklıkla karşılaşılan bir resimdir.
Cinsel organlar: Saldırganlık ve dürtü kontrolü zayıf çocukların resimlerinde karşılaşılır.
Eksik ve Unutulan Çizgiler: Bazı beden kısımlarının çizilmemesi veya belirgin olmaması
Eller: Güvensizlik, çevreye uyumda güçlük çeken çocukların resimlerinde karşılaşılır.Büyük eller saldırganlık belirtisidir.
Kollar: Kolsuz çizilen bir insan güvensizlik güç ve kuvvet azlığı
Bacaklar: Çocuğun kendini desteksiz ve hareketsiz algılaması
Ayaklar: Kendine güvensizlik yaşayan çocuklarda görülen çizim türü
Burun: Benlik saygısı düşük çocuklarda görülen çizim türü
Ağız: İlişki kurmakta zorluk çeken çocuklarda görülen çizimlerdir.
Çocuklar dış uyaranlara bizden çok daha fazla duyarlıdırlar. Çünkü dünya onlar için yenidir. Etraflarındaki her şeye fazlasıyla dikkat ederler. Özellikle küçük yaşlarda dünyayla aralarındaki en güçlü bağ gözleridir. Renkli ve hareketli nesneler dikkatlerini çeker. Resimli kitaplara bakmaktan hoşlanırlar. Dış dünyaya bu kadar ilgili olan çocuklara renklerin etkisi de küçümsenemez.

RENKLERİN YORUMU

KIRMIZI: İştah açıcı özelliği vardır. Gıda firmalarının birçoğunun logo ve tabelalarında ağırlıklı olarak kırmızıyı tercih etmelerinin sebebi budur. Kırmızı aynı zamanda kan basıncını ve adrenalini artırır. Psikolojik olarak uyanık ve tetikte olmayı teşvik eder. Parlak tonları ve fazla kullanımı aşırı uyarıcılığı dolayısıyla gerginliğe sebep olabilir.Resmi yorumlarken çizimlerle eş değerde gitmek gerekir. Babasını büyük elli ve kırmızı çizen annesini ayaksız ve mor renkte çizen hatta anneye hiç renk kullanmayan çocuğun resmini yorumlamak oldukça kolaydır. Büyük çizilen ellerden saldırganlığı ve kırmızı renkten kan ve şiddeti yorumlayabiliriz.

TURUNCU: Psikolojik olarak neşeyi teşvik eder. Genelde doğa resimlerinde kullanmayı severler.

SARI: Geçicilik ve dikkat çekiciliğin sembolüdür. Taksilerin sarı olmasının sebebi budur. Psikolojik olarak olumluluk ve canlılık özellikleri vardır. PEMBE: Rahat hissettirme etkisi vardır. Kasları gevşetir, duyguları geliştirir. Kız çocuklarının sıklıkla kullandığı bu renk onlarda huzuru yorumlar.

YEŞİL: Güven verir, yaratıcılığı körükler. Uyumlu ve dengeleyici özelliği vardır. Dinlendirir, sakinleştirir.

MAVİ: Sakinlik simgesidir. Kan basıncını düşürür. Batıda intiharı azaltmak için köprü ayakları maviye boyanır. Okulların maviye boyanmasının sebebi de mavinin bu sakinleştirici ve barışçıl etkisidir. Çocuklarda sınırsızlığın özgürlüğün yorumudur mavi.

KAHVERENGİ: Çocukta ki güvensizlik ve uyum problemini yansıtır.

MOR: İç bilinci teşvik eder. Nevrotik duyguları ortaya çıkartır. Hayal gücünü severek kullandığının yorumu olmakla birlikte resmin çizimine bağlı olarak şiddeti de ifade eder.

BEYAZ: Genelde temizlikle ilgilidir.

SİYAH: Karamsar iç dünyasında çatışma yaşayan insan ve şekil çizimlerinde karşılaşılır.
Umarım bu yazımız sizlere çocuğunuzla daha çok vakit geçirmenizi ve onların iç dünyalarına resim yorumlarıyla keyif alarak ulaşmanızı sağlar ve dilerim çocuğunuzun ya da öğrencinizin boya kutusundan kahverengiyi siyahı ve kırmızıyı saklamadan resim yapmasına fırsat verirsiniz.

[Gülşah MUTLU]

ZİHİNSEL YETERSİZLİĞİ OLAN ÇOCUKLARIN RESİMLERİ

Resimlerde belirgin herhangi birkonu yoktur. Plansızdır. Yaşıtlarının resim özelliklerinden oldukça gerilikgösterir. Resim cılız ve ilkeldir. Çoğunlukla kağıda resim yerine çeşitlikaramalar yaparlar. Ayrıntılar bulunmaz. Örneğin insan resmi çiz dediğimizde sadecesınır belirten bir çizgi çizilir. Gözler, ağız, burun vs. çizilmez. Evçizdiğinde çatısı kapısı, bahçesi başka bir yere çizilir. Çocukta resimleriters çizme sıklıkla karşılaşılıyorsa öğrenme güçlüğü çekebileceğidüşünülebilir. Örneğin ağaçların ters çizilmesi gibi.

ÜSTÜN YETENEKLİ ÇOCUKLARIN RESİMLERİ

Üstün kabiliyetli kişi diğer insanlardan farklı düşünebilme davranabilmekabiliyetine sahiptir. Resimlerde dikkati çeken ortak özellikler kısaca,akranlarından üstün bir performans göstermeleri, farklı kavramlar arasındamantıklı ilişkiler kurabilmeleri, gelişmiş hayal gücü, çizilen figürlerinhareket halinde olabilmesi, renklerin genelde canlı olması kağıdın tamamınınkullanılması gibi......

UNUTULMAMALIDIR Kİ
Çok güzel resim yapan çocuk zekidir,zeki çocuklar güzel resim yaparlar DENİLEMEZ.


ÇOCUĞUN PSİKOLOJİK ÖZELLİKLERİNİ YANSITAN RESİMLER
OKUL FOBİSİ : Resimlerde aile bireyleri ağırlıklı olarak çizilir.Okul ,öğrenci resmi çizmek istemezler. Ev ve evde mutlu çocuk resimleriçizerler. Resimler saydamdır.

GÜVENSİZLİĞİ YANSITAN RESİMLER: Kağıdıntamamı kullanılmaz, boşluklar fazladır. Çizimler yarımdır. Küçük figürler çizmeve kağıdın bir bölümünü kullanma eğilimindedirler. İnsan figürlerinde el veayakların çizilmemiş olması güvensizliği ve çevreye uyumda yaşanılan güçlüğü,iletişim eksikliğini, paylaşım azlığını, kendinden başka insanlarla birlikteolmamayı, bencilliği de ifade etmektedir. Güvensiz çocuğun resimlerindekiçizgiler daha çok silik ve kesik kesiktir.

HİPERAKTİF ÇOCUKLARIN RESİMLERİ: Taşkınve çok renkli resim çizerler.Gerilimli oldukları için genelde karalamayı tercihederler ve resimleri hep yarım kalır. Çizdiklerinde ise resimleri çok büyükolur.

CİNSEL KİMLİK KARMAŞASI : Anneve babaya aşırı yaklaşılması, zıt cinsel kimlikte çizimlerde yoğunlaşma, evresimlerinde yatak odasının çizimi, etek giyen, çocuk emziren baba, ava gidensakal bırakan anne figürlerinin çizilmiş olması bize bazı ipuçları vermektedir.

AİLEDE İLETİŞİM KOPUKLUĞU VE PROBLEMLERİN OLDUĞUNU İFADE EDEN RESİMLER
Ailedeiletişim kopukluğu, aileyi konu alan resimlerde açıkça görülmektedir. Resimdeaile üyelerinin birinin veya birkaçının eksikliği.. ,(annenin,babanın,kardeşlerin,aile içinde yaşayan diğer fertlerin hala, amca,dede, ninenin ..... çizilmemiş olması ) Aile fertlerini çizmeyi ret etmesi,ebeveyn figürlerinin olmaması parçalanmış aileyi, sevgi eksikliğini, anne babave çocukların arasına nesnelerin yerleştirilmesi, aile bireylerinin arasınaköprü, gökdelen evler, yol, ırmak, ağaçların................. çizilmesi,iletişim problemlerinin bir göstergesi olarak kabul edilebilir.
Anne babanın çok büyük çocuğun çok küçük veya anne babadan birinin büyükdiğerinin küçük çizilmiş olması, ailede baskıyı, aile fertleri arasındaproblemin olduğunu, baskıcı ve otoriter tutumu, anne babanın çok abartılıçizimi onlara duyulan hayranlığı da temsil edebilir.
Resimde küçük kardeşin anne babanın elinden tutuyor olması ve diğer çocuğun çokuzaklarda çizilmesi veya hiç çizilmemiş olması, sevgi yoksunluğunu, kardeşkıskançlığını, kendisini yok saydığını, iç çatışmaların bir göstergesiolabileceği düşünülebilir.

RESİMLERDEKİ FİGÜRLERİN ANLAMLARI İNSAN FİGÜRÜNDEKİ KISIMLARIN ANLAMLARI
Büyükveya çok küçük kafanın çizilmesi zihinsel aktivite de problemlerin olduğunu,zihinsel geriliği ifade eder.
Vücudun organlarının çizilmemesi veya eksik bırakılması, endişe duyulan,rahatsızlık hissedilen kısımları yansıtır.
Kolların abartılı çizimi, aile içi ve çocuğa yönelik şiddeti, kollarınçizilmemesi ise güç ve kuvvetin azlığını,
Ağzın büyük veya küçük çizimi dil ve konuşma problemini, ağzın çizilmemesiiletişim problemlerini....
Gözlerin büyük çizimi merakı, boş ve anlamsız bakan gözlerin olması görmeproblemini ve görmeye bağlı öğrenme problemlerini...
Burunun abartılı çizimi astım, bronşit vb. solunum yoluna bağlı problemlerinolduğunu... burunun çizilmemesi güç savaşını, güçsüzlüğü, desteksizliği..
Kulakların normalinden farklı, büyük veya küçük çizimi işitmeye bağlıproblemlerin olduğunu....
Ellerin çok büyük çizilmesi dayağı, şiddeti, çalma eylemlerini, çok küçükçizilmesi ise güvensizliği, çevreye uyum güçlüğünü ....
Ayakların abartılı çizimi kendine olan güveni, küçük çizilmesi ise güvensizliğive yardımsızlığı,
cinsel organların çizimi saldırganlığı, aşırı endişeyi ve anne babayı çıplakgörmüş olmayı temsil etmektedir.

EV FİGÜRLERİNİN YORUMLANMASI
Ev,çocuğun duygusal yaşamının oluştuğu merkezdir. Evin saydam olarakçizilmesi,yaşamı canlılığı, içini göstermeyen duvarların çizilmiş olması isekaramsarlığı, yaşam ifadesindeki güçlükleri, kendini anlatmakta karşılaşılanzorlukları ifade etmektedir.
Evlerdeki bacalardan yükselen kalın dumanlar, aile içinde yaşanılan kavgaları,çatışmaları, sürtüşmeleri gösterir.

Yüksek binalar ve gökdelenler, çocuktaki özlem ve komplekslerin, gerginliğinyansımasıdır . Ezilme ve başkaldırı vardır.
Evlerden çıkan yollar rehberliğe, yol gösterilmeye duyulan ihtiyaçtır.
Resimlerde, insan resimlerinin azlığı veya yokluğu sosyal ilişkilerde kopukluğubelirtir. İnsan figürünün çokluğu ise sosyal ilişkilerdeki gelişmişlik düzeyinibelirtir.
Çizilen kuş resimleri özgürlüğe duyulan ihtiyacı belirtir.
Çizilen ağaçlarda meyve olması verimli olma isteği, yeşil yapraklı ağaçlarcanlılığı, solmuş yapraklı ağaçlar ve yaprak dökümü ölüm isteğini, ağaçköklerinin olması içgüdüye önem vermesi ve bağımlılık duygularını yansıtır.
Resimlerde çok bulut veya koyu renkli bulutların olması, çözülemeyenproblemleri ifade etmektedir.

ÇOCUK RESİMLERİNİN GENEL OLARAK YORUMLANMASINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR
Çocuğun bize kendisini yansıtmasıve olaylar hakkında duygu ve düşüncelerini ifade etmesinde, yalın bir anlatımaracı olan resmin önemi büyüktür. Resim etkinliğinin aynı zamanda sözsüz dilioluşturması ve bu yolla anlatımın kolay olması, yaşı ve kişilik özelliklerinedeniyle sözlü iletişim kurmakta güçlük çeken çocukları tanımada da önemli birteşhis aracı olmasını sağlamaktadır.

Çocuk resimlerini yorumlarken, dikkat etmemiz gereken bazı önemli noktalarbulunmaktadır.
Tek resimden yola çıkarak yapacağımız bir değerlendirme bize hatalı sonuçverebilir. Çocuğun diğer resimlerine de dikkat etmeli ve toplu birdeğerlendirme yapılmalıdır. Resim değerlendirmesine başlamadan önce.....Çocuğungenel tutum ve davranışlarını, içinde yaşadığı psikolojik, sosyo-kültürel veekonomik durum, arkadaşlarıyla, kardeşleriyle ilişkileri, okul ve aile içiilişkileri, çocuğun yaşını, cinsiyetini, ailede kaçıncı çocuk olduğunu varsauyum ve davranış sorununun türünü, ailesinin genel özelliklerini, okulbaşarısını, çocuk hakkındaki genel izlenim ve görünüm, diğer önemli özellikleride göz önünde bulundurulmalıdır.
Resim aynı zamanda öğrenilen bir davranıştır. Resim çizmede öğretmen faktörü deönemlidir. Çocuklar resim çizmeyi kendi kendilerine, ailelerinden,öğretmenlerinden veya arkadaşlarından öğrenebilirler.
Konu seçimi yapmadan haydi bakalım bize bir resimçiz dediğimizde, çocuk ilgi ve ihtiyaçları doğrultusunda içinde yaşadığıpsikolojik duruma uygun ve hayal gücünün de etkisiyle resim çizebilir. Serbestkonu verdiğimizde çocuğun çizmiş olduğu resimdeki tema da çok önemlidir.

Unutulmamalıdır ki, resim değerlendirilmesi projektif bir tekniktir. Yorumlar,yorumlayana göre değişkenlik gösterebilir.

[Gülşah MUTLU]

Çocuğunuz Resimlerinde Ne Anlatıyor?

Küçük yaştaki çocukların çizdiği resimler kelimelere nazaran çok daha iyi bir anlatım aracıdır. Çocuğun iç dünyası resimle aydınlatılabilir ve çocuğunun gelişme sürecini gözler önüne serer. Peki çocuklar çizdikleri resimlerde ne anlatmaktadır?
Sayfanın tamamını dolduran ve büyük boyutlu resimler saldırgan yaradılışlı ve kendini kontrol etmekte zorlanan çocuklar tarafından çizilir. Hiperaktivite yaşayan ya da aşırı etkin çocuklar resimlerde sayfanın tümünü doldurur. Kendine güveni olmayan, içe kapanık çocuklar nesneleri çok küçük olarak çizerler.


Özellikle insan çizimleri çocukla ilgili pek çok duruma ışık tutar. kendini zihinsel bakımdan yetersiz gören çocuk resimde başları küçük çizerken, başarılı olma azmindeki çocukların çizdiği kafalar daha büyük ve belirgindir. Büyük ağızlar çizen çocuklar konuşma ve dil sorunu yaşıyor olabilmekle birlikte bu tarzda çizen çocuklar genelde anne ve babaya çok bağımlıdır. Görme sorunu olan çocuklar gözbebeksiz, boş ya da orantısız gözler çizerler.
Ayakların boyutu çocuğun kendine olan güvenini gösterir. Ayaklar büyüdükçe çocuğun güveni artmaktadır. Büyük ya da abartılı burunlar solunum problemi olan çocuklarca çizilmektedir. Aynı şekilde kulaklar da işitme problemlini gösterdiği gibi, abartılı kulaklar çizen çocuklar başkalarının kendisi hakkında konuştuğu endişesini taşıyabilir.
Çocuk resimlerinde dişler ve cinsel organlar saldırganlığı sembolize eder. Büyüklükleri artıkça çocuktaki saldırganlık kapasitesi de artmaktadır. Bununla birlikte cinsel organ çizimi çocuk resimlerinde çok sık rastlanan bir durum değildir. Cinsel organları ile ilgili endişe yaşayan çocuklar bu tür resimlere başvurmaktadır.
Çocukların yaptığı resimlerde insan bedeninde çizilmeden bırakılmış alanlar da büyük önem taşımaktadır. Çocuğun sürekli ilgilendiği ya da yetersiz bulduğu organları eksik bırakılmaktadır. Ellerin çizilmemiş olması uyum sorunu ve güvensizlik, kolların eksikliği çocuğun kendi gücüne güvensizliği olarak yorumlanmaktadır. Bacak çizmeyen bir çocuk kendini hareketsiz düşünürken, ayakların çizilmemesi çocuğun kendini desteksiz hissetmesi olarak değerlendirilir. Burnun olmayışı güçsüzlüğü, ağzın olmayışı ilişki kurmakta zorluğu gösterir.
Aile resmi çizen çocuklar ailede kendilerine kimi yakın gördükleri ile ilgili çok önemli ipuçları vermektedir. Çok kalabalık resimlerde bir kaç sıra oluşmuşsa ilk sıra çocuk için en önem taşıyan kişileri içerir. Çocuğun verdiği önem sırasına göre ikinci ve üçüncü sıralar oluşabilir. Çocuk sayfanın en soluna en çok önem verdiği kişiyi çizer. en sağda kalansa o resmin içinde en az önemsediği kişidir. Çocuğun kendini nereye çizdiği de önemlidir. Kendini en yakın hissettiği kişilere yakın konumlandırır.
Normal bir çocukta insan figürü çizimi genellikle baş, boyun, gövde, kol, bacak ve ayak sırası ile yapılmaktadır. Bazı farklılıklar oluşsa da temel olarak yukarıdan aşağıya çizim yapılır. Ayaklardan başlanan bir resim ya da gövde olmadan çizilen kollar sosyal uyum zorluğunu gösterir.
Çocukların resimlerinde çizgiler de yorumlanmaktadır. Çok ince çizgiler güvensizlik ve çekingenlik, saldırganlık olarak yorumlanabilir. Çok kalın çizgiler çocuğun dalgın olduğu şeklinde yorumlanır. Bir insan resminde yüz kalın beden ince çiziliyorsa burdan çıkarılan yorum çocuğun sosyalleşmek istemesi ya da sosyalleşmede güçlük çekmesidir.
Resmin çizilme yönü de yine değerlendirme konusudur. Nesneleri yandan çizen çocuk toplumla doğrudan ilişki kuramazken önden çizen çocuk toplum ilişkilerinde rahattır, açık kalpli ve dürüsttür.
Çocuklar resimleri durağan şekilde çizerler. Resimde harekete yer verilmez. Resimlerinde yürüme, koşma gibi hareketlerin verilmiş olduğu çocuklarda saldırganlık ve kişilik bozukluğu olabileceği düşünülür. Çocuk resimlerinde birini çağırma, birinden bir şey alma verme şeklinde figürlere yer veriyorsa desteğe ihtiyacı olduğu çıkarılmaktadır.
Çocuk resimlerini değerlendiren uzmanlar en çok insan figürü üzerinde durmaktadır. Ancak bu konuda yapılan değerlendirmelerde çocuğun yaşı çok önem taşır. İnsan vücudunun büyüklüğünü ve orantısını algılayamayacak yaştaki çocuklarda normal sayılabilecek çizgiler, daha büyük, perspektif kavramı gelişmiş bir çocukta tehlikeli olarak yorumlanabilir. Normalden küçük başlar ilişki zorluğu, içsel çatışmalar ve içe kapanma eğilimi olarak yorumlanır. Büyük başlar kendini zeka yönünden yetersiz görebilen çocuklarca çizilebileceği gibi öğrenme isteğini de simgeleyebilir. Baş ve gövde uyumu normallik belirtisidir.
Büyük ve ayrıntılı çizilmiş gözler gözlemciliği, dış dünyaya ilgiyi, sosyalliği simgeler. Önemsenmeden çizilmiş, boş bırakılmış gözleri çizen çocuklarda dış dünya ile bağlantı yetersizdir.
Normal bir çocuk saçı uzun kadın resmi çizmiyorsa resimde kulaklara yer vermelidir. Normal şekilde çizilen kulaklar normalliği işaret ederken, uzun saçlı olmasına rağmen kadınlarda abartılı çizilen kulaklar, silinip tekrar çizilen, çok büyük, olması gerekirken yapılmayan kulaklar sosyal ilişki sorunlarını gösterir.
Burun çocuk gelişimi uzmanlarınca cinsel bir simge olarak kabul edilir.
Ağı çizimleri çocuğun iletişim yetenekleri ile ilgili değerlendirilir. Açık, büyük ya da belirgin bir ağız iletişim eğilimini, küçük, dar ve kapalı ağız çekingenliği simgeler. Ağız çocuk resimlerinde büyük önem taşır. Sütten kesilme evresini sorunlu geçiren, aşırı yiyen ve şişman çocuklar abartılı ağızlar çizebildiği gibi ergenliğe yaklaşan çocuk ağzı cinsel sembol olarak kullanabilmektedir.
Çocuk resimde çeneyi yüze göre büyük çiziyorsa destek beklediği, köşeli çiziyorsa güçlü olmayı arzuladığı söylenir. Dışarıya fazlaca çıkmış bir çeneyi çizen çocukların sorumluluktan kaçındığı söylenmektedir. 4-5 ve altı yaşlarda çocuğun boyun çizmemesi normalken ileri yaşlarda boyuna yer verilmemesi duygusal gelişimin geri olduğuna işaret eder.
Gövde çiziminde köşeli çizgiler saldırganlık, yuvarlak gövdeler yumuşaklık ve insancıllık, gövde ve bacakların bir çizgiyle ayrılmış olması cinsel kaygıyı ifade eder.
Çocuk insan figürlerinde kolları iki yana açmışsa insan ilişkilerini secdiği, gövdeye bitişik kollarda ise ilişkilerde zorluk çekildiğini gösterir. Hiç kol olmayışı tamamen içe dönüklük belirtisi olup çocuğun psikolojik sorunları olabilir. Çok uzun kollar aşırı hırs, kısa kollar ise isteksizlik belirtisidir. Kalın ve güçlü kollar hakimiyet arzusunu dile getirir. Bacaklar iç dünyadaki çatışmayı yansıtır. İç dünyası karışık olan çocuk genellikle oturan resimler çizer. Pantalonun bacaklardan kısa çizilmiş olması cinsel tercihlerde değişiklik olarak yorumlanır. Ancak perspektif duygusu gelişmeyen çocuklarda bu dikkate alınmaz.
Ellerin cepte, bir başka nesnenin arkasında olması sosyal ilişki zorlanmalarını, saklanması ya da hiç çizilmemesi tırnak yeme, hırsızlık, mastürbasyondan dolayı duyulan suçluluk olarak yorumlanmaktadır. Eller sıkılmış ve yumruk halinde çiziliyorsa saldırganlık ve suçluluk duyguları ağır basmaktadır.
Parmakları en ince ayrıntısına kadar göstermek sabit fikirlilik, saldırganlık ya da saplantı olarak düşünülür. Fazla sayıda parmak çizimi aşırı ihtiraslılığın belirtisidir.
Ayaklarla ilgili çizimler cinsel durumla değerlendirilir. Sivri uçlu ve yukarı kalkık burunlu ayakkabı, silinip tekrarlanan ayak, aşırı büyük , hiç yapılmamış ayaklar sorunların varlığını işaret eder.
Kendini beğenmiş, giyime düşkün, görünüşe önem veren çocuklar elbiseleri çok detaylı çizerken çıplak resimler kendine hayranlık içerebilir.
Resimde insan figüründen başka yan öğelerde değerlendirmeye tabi tutulur. Yükselen ve yukarıya eğimli herşey düşünsel etkinliklerin varlığını, aşağıya eğilimler duygu hakimiyeti ve içgüdülerin kullanımını simgeler. Kağıdın ortasından çizilen varsayımsal bir çizginin solundaki herşey geçmişi, abıları, iç dünyayı ve kişiliğin olumsuz yönlerini simgelerken sağ taraf olumlu özellikler, başarılar, gelecek beklentileri ve istekleri ifade eder.
Çocuk resimleri incelenirken ağaç testine büyük önem verilir. Ancak bu ağaç çocuğun tamamen kendi hayal ürünü olan kopya edilmeyen bir ağaç olmalıdır. Ağaç gövdesinin alt kısma oranla genişliği öğrenme güçlüğü, gövdenin paralel çizgilerden oluşması uyumluluk ve yumuşak başlılığın, kesikli çizgilerle yapılan bir ağaç gövdesi çizerinin çok hassas ve kırılgan olduğunun, uçlara doğru kalınlaşan dallar kabalığın sembolü kabul edilir.

Tuncel Altınköprü ve Prof.Dr. Haluk Yavuzer’den derlenmiştir.

[karagün]

GÜLŞAH ÖĞRETMENİM SİZ HER EVE LAZIMSINIZ... TEŞEKKÜRLER... MÜKEMMEL PAYLAŞIM...

[aylaa]

kesinlik le.. süpersiniz

[gelincik85]

çok teşekkr ederim

[aynur-aof]

Güzel paylaşımınız için çok teşekkür ederim.

[berence]

Gülşah öğretmenim bu güzel paylaşım için çok teşekkür ederim.

[yasminhiko]

haluk yavuzer
resimleriyle çocuk