DERS KİTAPLARI İLE EĞİTİM ARAÇLARININ İNCELENMESİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ YÖNERGESİ
DERS KİTAPLARI İLE EĞİTİM ARAÇLARININ İNCELENMESİ VE DEĞERLENDİRİLMESİNE
İLİŞKİN YÖNERGE
Tebliğler Dergisi
:HAZİRAN 2007/2597
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1- Bu Yönergenin amacı, Millî Eğitim Bakanlığına bağlı örgün ve yaygın eğitim kurumlarında kullanılacak ders kitabı, temel ders kitabı, öğrenci çalışma kitabı, öğretmen kılavuz kitabı, bilgi iş ve işlem yapraklarının nitelikleri, hazırlanması, incelenmesi ve değerlendirilmesi ile diğer eğitim araçlarının incelenmesi ve değerlendirilmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2- Bu Yönerge, Millî Eğitim Bakanlığına bağlı örgün ve yaygın eğitim kurumlarında kullanılacak ders kitabı, temel ders kitabı, öğrenci çalışma kitabı, öğretmen kılavuz kitabı, bilgi iş ve işlem yapraklarının nitelikleri, hazırlanması, incelenmesi ve değerlendirilmesi ile diğer eğitim araçlarının incelenmesi ve değerlendirilmesine ilişkin usul ve esasları kapsar.
Dayanak
MADDE 3- Bu Yönerge, 29/5/1995 tarihli ve 22297 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığı Ders Kitapları ve Eğitim Araçları Yönetmeliğine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4- Bu Yönergede geçen;
a) Bakanlık: Millî Eğitim Bakanlığını,
b) Başkanlık: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığını,
c) Kurul: Talim ve Terbiye Kurulunu,
ç) Daire Başkanlığı: Yayımlar Dairesi Başkanlığını,
d) Birim: Örgün ve yaygın eğitim kurumlarında okutulan derslere ait öğretim programlarına bağlı olarak ders kitabı, eğitim aracı ve benzerini hazırlayan ilgili hizmet birimlerini,
e) Başvuru Sahibi: Ders kitabı veya eğitim aracı üreten gerçek ve/veya tüzel kişileri,
f) İnceleme Merkezi: Öğretim Materyallerini Geliştirme İnceleme Merkezi ve Akşam Sanat Okulu Müdürlüğünü,
g) Döner Sermaye: Öğretim Materyallerini Geliştirme, İnceleme Merkezi ve Akşam Sanat Okulu Müdürlüğü Döner Sermaye İşletmesini,
h) İnceleme Komisyonu: En az iki alan, bir dil ve bir görsel tasarım uzmanı ile gerekli hâllerde ölçme ve değerlendirme, program geliştirme uzmanlarının da yer aldığı en az dört, en fazla dokuz uzman/öğretmenden oluşan komisyonu,
ı) Değerlendirme Komisyonu: Belirli puan almış baskıya hazır nüshanın inceleme komisyon raporunu baskıya hazır nüsha ile birlikte incelemek ve değerlendirmek üzere Projeler ve İnceleme Dairesi Başkanlığında kurulan komisyonu,
i) Özel İhtisas Komisyonu: Eğitim ve öğretimle ilgili özel ihtisas gerektiren alanlarda, bilim ve meslek kuruluşlarının iştirakini de sağlayacak şekilde araştırma, inceleme ve geliştirme faaliyetlerinde bulunmak üzere meydana gelen komisyonu,
j) Komisyon Başkanı: Başkanlıkta oluşturulan her bir komisyonun başkanını,
k) Alan Uzmanı/Yazar: Kitabı ile ilgili alanda bir yüksek öğretim kurumundan mezun olmuş veya bu alanda daha önce yayımlanmış ders kitabı olan kişiyi,
l) Alan Uzman ı/İnceleme Uzmanı :Ders kitapları ile diğer eğitim araç gerecini ilgili Yönetmelik çerçevesinde inceleyen alan uzmanını,
m) İnceletme Ücreti: Ders kitapları ve eğitim araçlarının incelenmesi ve değerlendirilmesi için Yönetmelikte belirtilen miktarda Döner Sermaye hesabına başvuru sahibi tarafından yatırılan ücreti,
n) İnceleme Ücreti: Döner Sermaye hesabından, ön inceleme komisyonu üyelerine ve ders kitaplarının incelenmesi ile inceleme raporlarının değerlendirilmesi sürecinde görev alan komisyon üyelerine çalışma saatleri dışındaki mesaisi karşılığında ödenen ücret tutarını
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Ders Kitaplarının Nitelikleri ve Hazırlanması
Ders kitaplarının nitelikleri
MADDE 5- Ders kitapları, Yönetmelikte belirtilenlerle birlikte aşağıdaki nitelikleri taşır:
Ders Kitapları;
a) Öğrencileri; millî, ahlaki, insani, manevi ve kültürel değerler bakımından besleyen; demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devleti olan Türkiye Cumhuriyeti'ne karşı görev ve sorumluluklarını yerine getirmede yol gösteren ve bu değerlerle ilgili ders konularını sevdiren okuma metinlerini içerir.
b) Türk Millî Eğitiminin genel amaçları ve temel ilkeleri ile kitabın hitap ettiği eğitim kurumunun amaçlarına uygun olur.
c) Atatürk İlke ve İnkılapları ile ilgili konulara, öğretim programlarına ve Kurulca alınan kararlara uygun olur.
ç) Demokrasi ve insan hakları ile kültürel ve evrensel değerlere katkı sağlar.
d) Bilginin nasıl üretileceğine ilişkin vurgu yapar.
e) Bilişim teknolojisinin etkin ve verimli kullanımını teşvik eder.
f) Türk toplumunun sosyal, ahlaki, kültürel ve tarihî değerlerini geliştirerek yaşatır.
g) Öğretim programının kazandırmayı amaçladığı bilgi, beceri ve yetkinlikleri kapsar.
h) Ön yargı ve normatif önermelerden uzak olarak konuyla ilgili farklı bakış açıları içerir.
ı) Kişi , kurum ve kuruluşları yıpratıcı unsurları taşımaz.
i) Her türlü etkinlikte öğretmenin rehberliğinde öğrenciyi merkeze alır.
j) Konuların hazırlanması ve düzenlenmesinde öğrencilerin ilgi, yetenek ve ihtiyaçlarını göz önünde bulundurur.
Ders kitaplarının hazırlanması
MADDE 6- Bakanlık ve özel kesim tarafından hazırlanacak ders kitabı, temel ders kitabı, alan uzmanı/uzmanları, editör, dil uzmanı, görsel tasarımcı, ölçme ve değerlendirme uzmanı, program geliştirme uzmanı, rehberlik veya gelişim uzmanlarından oluşan ekipçe;
a) İçerik,
b) Dil, Anlatım ve Üslup,
c) Öğrenme, Öğretme ve Ölçme-Değerlendirme,
ç) Teknik, Tasarım ve Düzenleme
yönlerinden aşağıdaki hususlara göre hazırlanır:
a) İçerik
1) Dersin öğretim programını kapsayacak şekilde düzenlenir. Dersin kazanımlarının tümünün işe koşulup koşulmadığına dikkat edilir. Kazanımların ve yeterliklerin bire bir aynı ifadeyle kitapta yer alması beklenilmez. Kazanımlara dolaylı olarak yer verilmesi, tüm kitapların homojen bir yapıya bürünmemesi açısından önemlidir.
2) Konular ve üniteler, sınıf seviyesine göre günlük hayatla bağlantılı ve uygulamalı olarak ele alınır.
3) Konular ve üniteler; problemleri belirtme, inceleme ve gözlem yolu ile gerekli deneyleri yapma, deneylerden sonuç çıkarma ve bu sonuçları kontrol ederek bilimsel düşünme yöntemini güçlendirecek şekilde işlenir.
4) Dersin özelliğine göre ünite, bölüm ve konular arasında hacim bakımından programında belirtildiği şekilde uygun bir denge kurulur.
5) Kazandırılacak bilgi, beceri, tavır ve tutumlar ile değerler sınıf seviyesine uygun kavram ve örneklerden hareket edilerek verilir.
6) Konuların işlenişinde, aynı sınıfta okutulan diğer derslerle olan ilişkisi göz önünde bulundurulur. Ayrıca bir önceki sınıfın konularıyla bilgi, kavram, ilke ve beceri bakımından bağlantısı kurulur ve bir üst sınıfla ilgili hazırlayıcı açıklamalara yer verilir.
7) Konular, öğretime yardımcı unsurlarla desteklenerek anlaşılır hâle getirilir.
8) Dersin özelliğine göre yeri geldiğinde deyimler, atasözleri, destanlar, türküler, resimler, fotoğraflar, minyatürler ve benzeri kaynaklar kültürümüzün gelişmesini ve devamlılığını sağlayacak şekilde işlenir.
9) Konuların işlenişinde gereksiz bilgi ve ayrıntıya yer verilmez.
10) Konular öğrenciyi sorgulama, araştırma, inceleme ve başka kaynaklara yönlendirmeye teşvik edecek şekilde işlenir.
11) İstatistiki ve bilimsel bilgiler güncellenmiş olarak verilir.
12) Konuların işlenişinde, yakından uzağa, basitten karmaşığa, kolaydan zora ve somuttan soyuta giden bir yöntem izlenir.
13) Öğrencilerin kitaplardan verimli şekilde yararlanmasını sağlayacak unsurlara yer verilir.
14) Kitaplarda metinleri açıklamak, pekiştirmek veya yorumlamak için kullanılan görsel unsurlar metin ile uyumlu olacak biçimde verilir.
b) Dil, Anlatım ve Üslup;
1) Yaşayan Türkçe doğru, güzel ve etkili kullanılır.
2) Türkçeleşmiş kelimeler, yaşayan Türkçenin bir parçası olarak değerlendirilir.
3) Öğrencilerin seviyelerine uygun, yeni kelimeleri öğrenmelerine fırsat veren zengin ve akıcı Türkçenin kullanılmasına özen gösterilir.
4) Cümleler, öğrencinin zihnindeki bilgilerin yapılandırılmasına yönelik olarak kurulur.
5) Paragraf düzenleme kurallarına uyulur ve paragraflar arasındaki anlam ve mantık ilişkisine dikkat edilir.
6) Cümle uzunlukları, sınıf seviyesine uygun olarak düzenlenir.
7) Türkçenin kullanımında, baskıya hazır nüshanın teslim tarihindeki Türk Dil Kurumunun son yayımladığı Türkçe Sözlük ve Yazım Kılavuzu esas alınır. Baskıya hazır nüshanın inceleme sürecinde Yazım Kılavuzu'nda yapılan değişiklikler baskıya hazır nüshanın puanlanmasında dikkate alınmaz. Ancak değişikliklerin yansıtılması başvuru sahibinden istenir.
8) Konuların işlenişinde doğru, açık, anlaşılır bir dil ve anlatım kullanılır.
9) Kelimeler, nüanslara dikkat edilerek titizlikle seçilir.
10) Metinlerde akıcılık, mantık dokusu ve fikir bütünlüğü sağlanır.
11) İlköğretimin ilk üç sınıfında soyut kavramların kullanılmasından kaçınılır.
c) Öğrenme, Öğretme ve Ölçme-Değerlendirme;
1) Konular, öğrencileri muhakemeye, bağımsız ve yaratıcı düşünmeye, kıyaslamaya ve edinilen bilgilerden hareketle sonuçlar çıkarmaya yöneltecek şekilde işlenir.
2) Konularla ilgili hazırlık çalışmalarının öğrenciyi düşünmeye ve araştırmaya yöneltecek nitelikte olmasına dikkat edilir.
3) Öğrencinin yeni bilgileri ezberlemesi değil, zihninde yapılandırması hedeflenir.
4) Öğrenme yöntemleri ve stratejileri dikkate alınır ve üst düzey (metakognitif) düşünme becerileri geliştirilir.
5) Konular, programın ilgili temel becerileri ile alt becerilerini kazandıracak şekilde düzenlenir ve öğrencinin etkin rol almasına imkân verecek biçimde işlenir.
6) Değerlendirmeye ilişkin unsurlar, ölçme ve değerlendirme ilke ve teknikleri dikkate alınarak düzenlenir.
7) Her ünite veya bölümün sonunda öğrenciye konularla ilgili bilgi, beceri, değer, tutum ve yeterliklerin kazandırılıp kazandırılmadığını ölçmeye yarayan değerlendirme sorularına yer verilir.
8) Çoktan seçmeli, doğru-yanlış, boşluk doldurma, eşleştirme, yazılı yoklama ve benzeri sonuç değerlendirme teknikleri ile ürün dosyası (portfolyo) değerlendirme, performans değerlendirme, gözlem formu gibi süreç değerlendirme tekniklerine yer verilir.
d) Teknik, Tasarım ve Düzenleme;
1) Sayfa tasarımlarında resim, fotoğraf, grafik, şema, plan, harita ve benzeri görsel unsurların yerleştirilmesinde görsel algının yanı sıra, bunların eğiticilik ve öğreticilik niteliğine de önem verilir.
2) Görsel unsur, öğrencilerin gelişim basamaklarına uygun; görsel algı yönünden ise renk uyumuna dikkat edilerek açık, temiz ve net bir baskıyla hazırlanır.
3) Her türlü yazı, resim, fotoğraf ve benzeri materyallerden telif hakları gözetilerek alıntı yapılabilir.
4) Konuların daha iyi öğrenilebilmesi için açıklayıcı, tamamlayıcı ve eğitici nitelikteki öğretime yardımcı harita, kroki, fotoğraf, şema, grafik, resim ve benzeri görsel unsurlara yeterince yer verilir.
5) Kitaplarda yer alan başlıklar sistematik biçimde düzenlenir ve ikonografik bir sistem oluşturulur.
6) Kitaplarda yer alacak Türk Bayrağına, "Türk Bayrağı Kanunu" ve "Türk Bayrağı Tüzüğü"ne uygun olarak yer verilir.
7) Kitap kapaklarında aşağıdaki hususlara yer verilir:
Ön kapakta; kitabın adı, okul türü, sınıfı, başvuru sahibinin adı, varsa pedagojik açıdan uygun bulunan amblemi ve dersin özelliğini yansıtan kapak düzeni,
İç kapağın ön yüzünde; kitabın adı, okul türü, sınıfı, yazarı /yazarların adı ve soyadı varsa akademik unvanı, başvuru sahibinin adı veya adresi varsa pedagojik açıdan uygun bulunan amblemi,
İç kapağın arka yüzünde; yazar/yazarların dışındaki kitabı hazırlayanların adı ve soyadı,
Arka kapakta sınıf seviyesi dikkate alınarak sağlık, beslenme, trafik ve çevre ile ilgili yazılı ve görsel tasarımlar
yer alır.
İkinci yaprak ve devamında; ilköğretimin 1 inci, 2 nci ve 3 üncü sınıflarına ait kitaplarda, yaprağın ön yüzünde Türk Bayrağı ile birlikte İstiklal Marşı'nın ilk iki kıtası; yaprağın arka yüzünde Öğrenci Andı; üçüncü yaprağın ön yüzünde Atatürk'ün resmi ve resminin alt kısmında "Mustafa Kemal Atatürk" yazısı bulunur. İçindekiler (ilgili sınıf için ön görülen puntoda olup) en çok beş sayfayı geçmemelidir.
4 üncü, 5 inci, 6 ncı, 7 nci ve 8 inci sınıflar ile örgün ve yaygın eğitim kurumlarına ait kitaplarda; ikinci yaprağın ön yüzünde Türk Bayrağı ile İstiklal Marşı; yaprağın arka yüzünde Atatürk'ün Gençliğe Hitabesi, üçüncü yaprağın ön yüzünde, Atatürk resmi ile resmin alt kısmında "Mustafa Kemal Atatürk" yazısı bulunur. İçindekiler ilgili sınıf için ön görülen puntoda olup en çok beş sayfayı geçmemelidir.
Diğer yapraklarda metin kısımlarının başlıkları dışında kalan bölümlerinde resim altı yazıları, dipnotlar ve benzeri kullanılan yazılar hariç ilköğretim 1 inci sınıflar için (20), 2 nci sınıflar için (18), 3 üncü sınıflar için (14), 4 üncü sınıflar için (12), 5 inci sınıflar için (11), daha üst sınıflar için ise (10) puntodan daha küçük harfler kullanılmaz.
Yaygın eğitim kurumları için yazılan kitaplarda punto büyüklükleri, yukarıdaki ölçüler ile kursiyerlerin eğitim ve yaş durumları dikkate alınarak belirlenir.
Metinler arasında paragraf boşluğu bulunmayan 100 mm' lik kısmında, 1 inci sınıflar için (10), 2 nci sınıflar için (14), 3 üncü sınıflar için (18), 4 üncü ve 5 inci sınıflar için (20), altıncı ve daha üst sınıflar için (22) den fazla satır bulunmaz.
Yaygın eğitim kurumları için yazılan kitaplardaki satır aralıkları, yukarıdaki ölçüler ile kursiyerlerin eğitim ve yaş durumları dikkate alınarak belirlenir.
Dipnotlar bölüm veya ünite sonlarında verilir.
İlköğretim Türkçe, Ortaöğretim Dil ve Anlatım ile Türk Edebiyatı derslerinde; eserin hazırlanmasında kullanılan orijinal metinler, başvuru esnasında baskıya hazır nüsha ile dosya hâlinde Başkanlığa teslim edilir.
Ders kitaplarının son bölümünde yer alan yapraklarda sözlük, kronoloji (Sosyal Bilgiler- Tarih kitaplarında) ve kaynakça yer alır.
Türk Edebiyatı kitabında edebiyat terimleri sözlüğü bulunur. Ancak öğrencilere sözlük kullanma alışkanlığı kazandırmak ve farklı sözlüklere yönlendirmek için Türkçe, Dil ve Anlatım ile Türk Edebiyatı ders kitaplarında sözlük bölümüne yer verilmez.
Sosyal Bilgiler, Hayat Bilgisi, Dil ve Anlatım, Türk Edebiyatı, Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük ile Tarih ve Coğrafya kitaplarında Türkiye haritası,
Türkçe, Sosyal Bilgiler, Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük, Dil ve Anlatım, Türk Edebiyatı, Türk Lehçeleri, Tarih, Genel Türk Tarihi ve Osmanlı Tarihi kitaplarında Türk dünyası haritası
yer alır.
Yabancı dil ders kitapları; dinleme becerisini kazandırmaya yönelik kaset, CD, VCD gibi ek materyallerle birlikte takım hâlinde hazırlanır, incelenir ve değerlendirilir. Bu materyaller, Yönergenin 28 inci maddesinde belirtilen esaslara göre incelenir.
Takım hâlinde hazırlanması gereken diğer ders kitapları, ilgili dersin öğretim programına ait Kurul Kararında belirtilir.
Öğrenci çalışma kitabının hazırlanması
MADDE 7- Öğrenci çalışma kitabında;
a) Öğretim programlarında yer alan amaçlar doğrultusunda öğrencilere bilgi ve beceri kazandırılmasında yardımcı olacak ve öğrenmeyi pekiştirecek unsurlara yer verilir.
b) Öğrenmeyi kolaylaştırmak amacıyla öğrencinin ilgisini çekecek çeşitli örnekler bulunur.
c) Konularla ilgili öğrenmeyi destekleyici ve günlük hayatla ilgisini kurabileceği çalışmalara ağırlık verilir.
ç) Dersin özelliğine göre her konu işlendikten sonra o konuda amaçlanan bilgi, beceri, değer ve tutumların kazandırılıp kazandırılmadığını ölçen çalışmalara ve değerlendirmelere yer verilir.
d) Konular, öğrencinin öğrenmesini kolaylaştıracak ve ilgisini çekecek grafik, şekil, resim, fotoğraf, harita, karikatür gibi görsel ögelerle desteklenir.
e) Öğrencilerin yeteneklerini geliştirmede yardımcı olacak çeşitli örnek, alıştırma, işlenen konular ve ünitelerle ilgili internet adresleri ve okuma kaynaklarına yer verilir.
f) Dersin özelliğine göre uygulama ve işlem sonucunun yazılacağı çizelgelere, bilgi ve veri tablolarına, şekil, grafik, kroki, şablon, harita, plan, resim, levha, fotoğraf ve benzeri öğretime yardımcı unsurlara; bazı ünite konularında kullanılmak üzere video kaseti, ses kaseti, slayt, CD, DVD, VCD, disket ve benzeri öğretimi destekleyici materyallere yer verilebilir.
g) Dersin özelliğine göre soru-cevap, doğru-yanlış, çoktan seçmeli, eşleştirme, boşluk doldurma, bireysel ve grup çalışmaları, canlandırma, tablo tamamlama, cümle tamamlama gibi yöntem, teknik ve etkinliklere de yer verilir.
i) Dersin özelliğine göre inceleme, gezi, gözlem, deney ve uygulamalarla ilgili yapılacak ön hazırlıklara, alınacak sağlık ve güvenlik tedbirlerine, izlenecek iş ve işlem basamaklarına, zaman ve malzeme tasarrufu bakımından uyarılara, her işlem basamağında öğrencilerle öğretmenin kuracağı iletişime, sonuca ulaşmak açısından önemli yönlendirici tedbirlere ve hangi unsurların özellikle irdeleneceğiyle ilgili bilgilere yer verilir.
Türkçe dersinin dinleme/ izleme öğrenme alanına yönelik kazanımları gerçekleştirmek üzere öğretmen kılavuz kitabında yer alan dinleme metinlerinin doğru, güzel ve etkili Türkçe ile seslendirildiği kaset, CD, VCD gibi materyaller öğretmen kılavuz kitabı ekinde verilir. Bu materyaller, Yönergenin 28 inci maddesinde belirtilen esaslara göre incelenir.
Öğretmen kılavuz kitabının hazırlanması
MADDE 8- Öğretmen kılavuz kitabında;
a) Konuların işlenişinde ulaşılmak istenen hedefler belirtilir.
b)Öğretim programlarında yer alan amaç ve açıklamalar doğrultusunda öğrencilere bilgi, beceri, tavır ve tutumların kazandırılmasında öğretmene yardımcı olacak ve öğretmeyi kolaylaştıracak açıklayıcı bilgiler yer alır.
c) Öğretmeyi ve öğrenmeyi kolaylaştırmak amacıyla ilgi çekici değişik örnek ve uygulamalar yer alır.
ç) Bilgi, beceri, tavır ve tutumlar ile değerlerin öğrencilere kazandırılabilmesi için kullanılabilecek araç-gereçle birlikte öğretim yöntem ve tekniklerine yer verilir.
Buna göre;
1) Konu ile ilgili zaman analizine ve konunun işleniş planına,
2) Öğretmenin konu ile ilgili yapacağı ön hazırlıklara,
3) Konuya girerken daha önce işlenen konularla ilişkisini sağlayacak ve öğrencinin ilgisini çekecek hatırlatmalara, sorulara ve benzeri unsurlara,
4) Ders kitabında yer alan ve açıklama gerektiren şekil, şema, çizelge ve benzeri öğretime yardımcı unsurlara
yer verilir.
d) Öğrencilerin gelişim farklılıkları dikkate alınarak seviye gruplarına göre hangi hususların vurgulanması gerektiği belirtilir.
e) Konular işlenirken yeri geldikçe;
1)Diğer derslerle bağlantı kurulur.
2)Konuların günlük hayatla ilgisini kurmak için örneklere yer verilir.
f) Dersin özelliğine göre konu işlendikten sonra bu konuda amaçlanan bilgi, beceri, tavır ve tutumlar ile değerlerin kazandırılıp kazandırılmadığını anlamak için bunları değerlendiren yeterli sayıda örnek soru yer alır. Öğrencilerin cevaplandıramadığı soruların özelliğine göre ne yapılacağı konusunda öğretmene yol gösteren alternatif değerlendirme çalışmalarına yer verilir.
g) Öğrencileri araştırmaya, bilgi ve teknoloji üretmeye yöneltecek ödev, proje ve benzeri çalışmalara yer verilir.
h) Dersin özelliğine göre öğrencilerde, standartlara uygun, ucuz, kaliteli mal ve hizmet üretme, kullanma ve geliştirme bilinci ve alışkanlıkları kazandıracak çalışmalara yer verilir.
i) Öğretmen kılavuz kitabının başında, sonunda veya ünite/ tema başlarında ait olduğu dersin ünitelendirilmiş yıllık plan taslağı; Türkçe dersi için kazanımların metinlere/temalara dağılım plan taslağı verilir.
j) Konuların sonunda, verilen kavramlarla ilgili sözlük bulunur.
k) Konu ile ilgili olarak öğretmenlerin ayrıntılı bilgi elde edebileceği kaynaklara yer verilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Baskıya Hazır Nüshanın Başvurusu
Başvuru ve istenecek belgeler
MADDE 9- Başvurularda, Başkanlığa teslim edilmek üzere her ders kitabı için;
a) Dilekçe,
b) İ kisi renkli, diğeri siyah beyaz olmak üzere üç adet baskıya hazır nüsha,
c) Ders kitabını hazırlayan yazar /yazarların fotoğraflı öz geçmişleri ve diploma örnekleri,
d) Editör, dil uzmanı, görsel tasarımcı, program geliştirme uzmanı, ölçme değerlendirme uzmanı, rehberlik veya gelişim uzmanlarının öz geçmişleri ve diploma örnekleri,
e) Baskıya hazır nüshanın inceletme ücretinin, Döner Sermaye hesabına yatırıldığına dair banka dekontu
istenir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Baskıya Hazır Nüshanın Ön İncelemesi
Ön inceleme
MADDE 10- Başkanlık bünyesinde üç kişiden oluşturulacak ön inceleme komisyonu/komisyonları, baskıya hazır nüshaları, başvuru sırasına göre aşağıdaki hususlara uygunluğu yönünden inceler ve değerlendirir:
a) İnceletme ücretinin tam yatırılıp yatırılmadığına,
b)Başvuruların, Yönetmelik ve Yönerge hükümlerine göre yapılıp yapılmadığına,
c ) Ebat ve forma sayısının uygun olup olmadığına ( 7 sayfa ve altındaki sayfalar forma olarak hesaplanmaz, kapaklar formaya dâhil edilmez),
ç) Sınıf seviyesi için belirlenen punto büyüklüklerine uyup uymadığına,
d) Baskıya hazır nüshaların üçünün de aynı olup olmadığına,
e) Kitabın başında ve sonunda yer alması gerekenlerin bulunup bulunmadığına,
f) Baskıya hazır nüshanın; yazar/yazarlar, editör, dil uzmanı, görsel tasarımcı, ölçme-değerlendirme uzmanı, program geliştirme uzmanı ile rehberlik veya gelişim uzmanlarından oluşan ekip tarafından hazırlanıp hazırlanmadığına, ayrıca belirtilen uzmanların “Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumlarına Öğretmen Olarak Atanacakların Atamalarına Esas Olan Alanlar ile Mezun Oldukları Yüksek Öğretim Programları ve Aylık Karşılığı Okutacakları Derslere İlişkin Esaslar” çerçevesinde alanlarından olup olmadığına, şayet yazar alandan değilse o alanda yayımlanmış ders kitabı bulunup bulunmadığına,
g) Takım hâlinde hazırlanması gereken baskıya hazır nüshaların bu hususa uyup uymadığına, ayrıca Türkçe ve yabancı dil derslerine ait kaset, CD veya VCD gibi ek materyallerin bulunup bulunmadığına
bakılarak incelenir.
Ön inceleme komisyonunda bunlardan en az birine uyulmadığının tespiti hâlinde baskıya hazır nüsha, başvuru sahibine iade edilir. Komisyonca uygun bulunan baskıya hazır nüshalara ise ön inceleme raporu hazırlanır ve baskıya hazır nüsha kodlandırılır. Baskıya hazır nüshaya ait tüm kapaklar, dilekçeler, diploma örnekleri, yazar/yazarların fotoğraflı öz geçmişleri, baskıya hazır nüshayı hazırlayanların öz geçmişleri ve ön inceleme raporu bir zarfa konulup mühürlenerek Projeler ve İnceleme Dairesi Başkanlığına bağlı Özel Sektör Kitapları Şubesi Müdürlüğünde muhafaza edilir. Baskıya hazır nüsha incelenmek üzere inceleme merkezine gönderilir. Mühürlü zarf, baskıya hazır nüshanın inceleme sonucu başvuru sahibine gönderileceği zaman ilgili şubede, ders kitabı olarak uygun bulunanlar ise Kurulda açılır. Düzeltme işlemlerinde de aynı yol izlenir.
Yönetmelik ve bu Yönerge hükümlerine uymadığı hâlde ön inceleme komisyonunca uygun bulunup inceleme komisyonlarına intikal ettirilmiş baskıya hazır nüshalar inceleme komisyonunca bir tutanakla İnceleme Merkezine iade edilir.
İnceme Merkezi, baskıya hazır nüshaların incelemesini Başkanlığa yapılan başvuru sırasına göre yaptırır.
Ön inceleme süreleri
MADDE 11- Ön inceleme komisyonunca ilgili Yönetmelik çerçevesinde; ders kitabı, öğrenci çalışma kitabı ve öğretmen kılavuz kitabının her biri için yapılacak inceleme süresi en çok birer saat; CD-ROM,DVD-ROM ve disketlerden her birine en fazla iki saat,basılı olmayan diğer ek materyalinin her birine en fazla iki saat olup; ön inceleme, başvuru sırasına göre en geç 10 gün içinde yapılır. Gerekli görülmesi hâlinde bu süre uzatılabilir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Baskıya Hazır Nüshaların İncelenmesi ve Değerlendirilmesi
İnceleme usul ve esasları
MADDE 12- İnceleme komisyonları, baskıya hazır nüshaları; ilgili dersin öğretim programları ile bu Yönergenin ders kitaplarının nitelikleri, ders kitaplarının hazırlanmasına ilişkin hükümler doğrultusunda içerik; dil, anlatım ve üslup; öğrenme, öğretme ve ölçme-değerlendirme; teknik, tasarım ve düzenleme yönlerinden inceler ve ilgili dersin Kurul tarafından belirlenen puanlamaya esas olan kriterleri doğrultusunda değerlendirir.
Baskıya hazır nüshanın incelenmesi sonucunda, komisyon rapor düzenler. Bu raporda, içerik; dil, anlatım ve üslup; görsel tasarım varsa ölçme ve değerlendirme ile ilgili tespitler belirtilir.
Baskıya hazır nüshalar için inceleme komisyonlarınca 100 tam puan üzerinden değerlendirme yapılarak rapor düzenlenir. Takım halinde başvurusu yapılan baskıya hazır nüshalar da birlikte incelenerek 100 tam puan üzerinden değerlendirilir. Öğrenci çalışma kitabı ekinde yer alabilecek eğitim materyallerinin inceletme ücreti 2 forma ücreti üzerinden hesaplanır . Bu eğitim materyali için ayrı bir rapor düzenlenir. Baskıya hazır nüsha, 80 puanın altında almış ise ek eğitim materyali incelenmez. 80 ve üzerinde puan almış ise ek eğitim materyali de incelenir,“Uygun bulundu.” veya “Uygun bulunmadı.”hükümlerinden biri ile değerlendirilir.Uygun bulunmayanların rapor doğrultusunda düzeltilmesi istenir.İnceleme sonucu ne olursa olsun bu eğitim materyalinin ders kitabı takımının değerlendirilmesinde puantaja herhangi bir etkisi olmaz.
MADDE 13- İnceleme Merkezi, başvurusu yapılan her ders kitabı ve eğitim aracının incelenmesi için komisyon /komisyonlar oluşturur.
Komisyonlarda görev alacak komisyon başkan ve üyelerinin isim, unvan ve branşları görevlendirme emrinde yer alır ve görevlendirme emri, ilgili komisyon başkanı ve üyelerine tebliğ edilir.
Ayrıca görevlendirme emrinde incelemenin toplam süresi ile mesai saatleri içinde mi yoksa dışında mı yapılacağı ve bunların süreleri ile benzeri hususlar belirtilir. İnceleme ücretleri Döner Sermaye tarafından ödenir.
Başvuru sahibi, inceleme ve değerlendirme sonucunda iade edilen baskıya hazır nüshayla ilgili olarak bir defaya mahsus olmak üzere kendisine tebliğ tarihinden itibaren on beş (15) gün içinde gerekçesiyle birlikte Döner Sermaye hesabına ilk başvuruda olduğu gibi o döneme ait katsayı esasına göre inceletme ücretini yatırarak itirazda bulunabilir.
İtiraz, oluşturulacak komisyona itiraz gerekçeleri yönünden incelettirilerek raporu ile birlikte Kurula sunulur. Kurulda alınan karar doğrultusunda işlem yapılır.
İnceleme komisyonlarının oluşturulması
MADDE 14- Bakanlıkça yarışma, sipariş, satın alma ve yazdırma usulleriyle temin edilen eserler ile ö zel kesimce hazırlanan baskıya hazır nüshaların incelenmesi için, inceleme komisyonu oluşturulur. İnceleme komisyonu, dersin özelliği ve sınıf seviyesi dikkate alınarak en az iki alan uzmanı, bir dil uzmanı ve bir görsel tasarımcı ile
gerekli görülmesi hâlinde ölçme-değerlendirme, program geliştirme, rehberlik, çocuk gelişimi ve/veya eğitim teknolojileri uzmanlarının da yer aldığı en az dört, en fazla dokuz uzman/öğretmenden oluşturulur. Ancak inceleme komisyonunda zorunlu olarak bulundurulması gereken dil uzmanı ve görsel tasarımcının alanlarına giren incelemelerde komisyon, en az üç kişiden oluşabilir. Başkanlık tarafından ihtiyaç duyulması hâlinde inceleme ve değerlendirme komisyonlarına, üniversitelerin ilgili ana bilim dallarında görevli öğretim elemanları ile diğer kamu kurum ve kuruluşları veya özel kuruluşlardan da üye alınabilir.
Türkçe, Dil ve Anlatım, Türk Edebiyatı dersleri alanlarına giren incelemeler ile yabancı dil ders kitaplarında dil uzmanı görevlendirilmesi zorunlu değildir. Bu derslerin komisyonları en az üç kişiden oluşabilir.
Değerlendirme komisyonları
MADDE 15 - İnceleme komisyonları tarafından 80 ve üzerinde puanla değerlendirilen baskıya hazır nüshaların raporları, Projeler ve İnceleme Dairesi Başkanlığı bünyesinde kurulacak olan bir alan, bir dil ve bir görsel uzmanından oluşan en az üç kişilik değerlendirme komisyonu/komisyonlarınca incelenir. Bu değerlendirmede, inceleme komisyonunun tespitleri kontrol edilerek yerinde olup olmadığına bakılır. Değerlendirme komisyonu, inceleme komisyonunun raporuna ve değerlendirmesine katılmaması hâlinde gerekçeli raporunu Kurula sunulmak üzere hazırlar. Gerek görülmesi hâlinde inceleme ve değerlendirme komisyonu başkanı da Kurulda hazır bulunur.
Değerlendirme komisyonunun baskıya hazır nüsha ve raporu değerlendirme süresi tek eserde en fazla yirmi yedi (27) saat, takım hâlinde alınan eserlerde kırk beş (45) saattir. Baskıya hazır nüshanın başvuru sahibince düzeltilmesinde ve yeniden incelenmesinde değerlendirme komisyonunca hazırlanan rapor esas alınır.
İnceleme ve Değerlendirme komisyonları, baskıya hazır nüshalardan başvurusu takım hâlinde hazırlananları, Yönetmeliğin 5 inci maddesinin (a) bendi ile Yönergenin 5,6,7 ve 8 inci maddeleri; sadece ders kitabı olarak hazırlananları ise Yönetmeliğin 5 inci maddesinin (a) bendi ile Yönergenin 5 ve 6 ıncı maddelerinde yer alan ölçütler doğrultusunda inceleyerek değerlendirir.
Baskıya hazır nüshaların değerlendirilmesi
MADDE 16- Baskıya hazır nüshaların incelenmesi ve değerlendirilmesi sonucunda, inceleme komisyonunca rapor düzenlenir ve baskıya hazır nüsha, 100 tam puan üzerinden değerlendirilir. Aynı şekilde takım hâlinde başvurusu yapılan baskıya hazır nüshalar da birlikte incelenerek 100 tam puan üzerinden değerlendirilir.
İnceleme Sonucunda;
a) 80 in altında puan alan baskıya hazır nüshalar reddedilmiş sayılır. Bu nüshalar inceleme raporu ile birlikte ilgili başvuru sahibine iade edilir.
b) İnceleme komisyonlarınca 80-89,99 (dahil) arasında puanla değerlendirilen baskıya hazır nüshalar ve raporları, İnceleme Merkezinden Projeler ve İnceleme Dairesi Başkanlığı'na gönderilir. Projeler ve İnceleme Dairesi Başkanlığı bünyesinde kurulacak olan en az bir alan, bir dil ve bir görsel uzmanından oluşturulan en az üç kişilik değerlendirme komisyon/komisyonlarınca baskıya hazır nüshanın raporu, eserle birlikte incelenerek inceleme komisyonunun tespitlerinin yerinde olup olmadığı değerlendirilir. Bu değer-lendirme sonucunda yapılan incelemenin uygun bulunmadığının belirtilmesi hâlinde baskıya hazır nüshalar, değerlendirme komisyonunun gerekçeli raporu ile birlikte Kurul'a sunulur. Kurulun vereceği karar doğrultusunda işlem yapılır. Kurul, baskıya hazır nüshanın yeniden incelenmesine, reddedilmesine veya 30 gün içinde düzeltilmesine karar verebilir.
Değerlendirme komisyonu, inceleme komisyonunun raporuna katılması hâlinde baskıya hazır nüsha, düzeltilmek üzere raporuyla birlikte başvuru sahibine gönderilir. Ancak baskıya hazır nüshanın tümü inceleme esnasında komisyon tarafından işaretlenmiş ise sadece raporu verilir. 30 gün içinde tekrar incelenmek üzere Başkanlığa başvurusu yapılmayan baskıya hazır nüshalar ise reddedilmiş sayılır.
Düzeltilerek tekrar başvurusu yapılan baskıya hazır nüshalar, Başkanlıkta ön incelemesi yapılarak İnceleme Merkezine gönderilir.Tespit edilen hataların giderilip giderilmediği inceleme sırasına bakılmaksızın komisyonca incelenir ve yeniden değerlendirilir.Bu değerlendirme sonucunda 90 ve daha yukarı puan alan baskıya hazır nüshalar, değerlendirme komisyonu raporu ile birlikte Kurula sunulur. 90 puandan aşağı alan baskıya hazır nüshalar ise değerlendirme komisyonunun, inceleme komisyonunca hazırlanan inceleme raporuna ve değerlendirmesine katılması hâlinde reddedilmiş sayılır. Katılmaması hâlinde değerlendirme komisyonunca hazırlanacak rapor Kurula sunulur. Kurulun vereceği karar doğrultusunda işlem yapılır.
c) İlk incelemede baskıya hazır nüsha, inceleme komisyonunca 90 ve üzeri puanla değerlendirilmiş ise inceleme komisyonunun raporu ile birlikte değerlendirme komisyon/komisyonlarına gönderilir. Değerlendirme komisyonu/ komisyonları, inceleme komisyonları tarafından 90 ve üzerinde puanla değerlendirilen baskıya hazır nüshanın raporlarını inceler ve kendi raporunu hazırlar. Baskıya hazır nüsha, Projeler ve İnceleme Dairesi Başkanlığınca inceleme ve değerlendirme komisyonu raporları ile birlikte Kurula sunulur. Baskıya hazır nüsha Kurulda uygun bulunur, düzeltilmek üzere Başvuru sahibine gönderilir veya uygun bulunmaz. Düzeltilmek üzere başvuru sahibine gönderilen baskıya hazır nüsha ile ilgili tespit edilen hataların 10 gün içinde düzeltilmesi istenir. Süresi içinde başvurusu yapılmayan bu baskıya hazır nüshalar reddedilmiş sayılır. Süresi içinde başvuruları yapılan baskıya hazır nüshalar ise inceleme sırasına bakılmaksızın incelemeye alınır.
ç) Kurulca belirlenen tespitlerin yerine getirilmesi şartıyla kabul edilen baskıya hazır nüshalar, ilgili başvuru sahibine gönderilir ve en geç 7 gün içinde tespitlerin baskıya hazır nüshaya yansıtılması istenir.Bu tespitlerle ilgili düzeltmeler, ilgili komisyona incelettirilerek rapora bağlanır. Tespitlerin belirtilen süre içinde yerine getirilmemesi durumunda baskıya hazır nüsha reddedilmiş sayılır. Kurulca reddedilen baskıya hazır nüshalar başvuru sahibine gönderilir.
d) Anayasa'nın temel ilkeleriyle Millî Eğitimin genel amaç ve temel ilkelerini dikkate almadan inceleme yaptığı, inceleme esas ve usullerine uymadığı, Kurulu veya Başkanlığı yanlış bilgilendirdiği, objektif değerlendirme yapmadığı tespit edilen komisyon başkanı ve üyelerinin komisyondaki görevlerine son verilerek haklarında yasal işlem yapılır.
e) Başkanlıkça/Kurulca baskıya hazır nüshanın incelenmesinde, inceleme usul ve esaslarına uyulmadığının tespit edilmesi veya gerekli görülmesi hâlinde baskıya hazır nüsha, bir kez daha ayrı bir komisyona incelettirilerek değerlendirilebilir. Değerlendirme sonuçlarının, baskıya hazır nüshanın ders kitabı olma vasfını etkileyecek biçimde farklı olması hâlinde, üniversitelerin ilgili ana bilim dalındaki öğretim üyelerinden görüş alınabilir. Projeler ve İnceleme Dairesi Başkanlığı, eseri inceleme ve değerlendirme raporları ve alınan görüş ile birlikte Kurula sunar. Kurulun vereceği karar doğrultusunda işlem yapılır.
f) İnceleme merkezinden 80 ve üzeri puan almış baskıya hazır nüshaların Projeler ve İnceleme Dairesi Başkanlığına gönderilmesi, ders kitaplarının görüşüleceği son Kurul toplantısından 10 gün önce durdurulur.
Başkanlıkça, inceleme ve değerlendirme süreçleriyle ilgili uygulamalar konusunda tereddüde düşülmesi hâlinde konu, Kurula rapor şeklinde sunulur ve Kurulun vereceği karar doğrultusunda işlem yapılır.
Komisyon başkanlarının görev ve sorumlulukları
MADDE 17- İnceleme komisyonu başkanı ve üyeleri İnceleme Merkezince belirlenip Başkanlık onayına sunulur. Değerlendirme komisyonu başkanı ve üyeleri Projeler ve İnceleme Dairesi Başkanlığınca belirlenip Başkanlık onayına sunulur. İnceleme ve değerlendirme komisyonu başkanlarının görevleri şunlardır:
a) Başkanı bulundukları komisyonların düzenli ve verimli çalışmasını sağlamak üzere gerekli tedbirleri almak,
b) İncelemenin öngörülen süre içerisinde tamamlanmasını sağlamak,
c) Komisyonun görevlerini sürdürmede ihtiyaç duyduğu araç-gereç, kaynak kitap vb. ile çalışma koşullarını Projeler ve İnceleme Dairesi Başkanlığına ve İnceleme Merkezine bildirmek,
ç) İstenildiğinde komisyonunun çalışmaları hususunda bağlı bulunduğu makama bilgi vermek,
d) İncelediği baskıya hazır nüsha ve eğitim aracıyla ilgili bilgilerin gizliliği konusunda gerekli hassasiyeti göstermek.
Komisyon üyelerinin görev ve sorumlulukları
MADDE 18- İnceleme ve değerlendirme komisyonu üyelerinin görevleri şunlardır:
a) Ders kitapları ve diğer eğitim araç ve gerecini ilgili öğretim programı ile belirlenen inceleme ölçütleri doğrultusunda öğrenci seviyesine uygun olarak hazırlanıp hazırlanmadığını inceleyerek değerlendirmek,
b) İncelemekle görevlendirildiği ders kitapları ve diğer eğitim araç ve gerecini, Türk Millî Eğitiminin Genel Amaçları ve Temel İlkeleri doğrultusunda incelemek, değerlendirmek ve rapor hazırlamak,
c) Kitaplarda yer alan öğretim teknik ve yöntemleri ile ölçme ve değerlendirme yöntemlerini güncellik, öğrenci seviyesine uygunluk ve eğitim uygulamaları ile tutarlılık yönlerinden incelemek ve değerlendirmek,
d) Gerektiğinde diğer ülkelere ait ders konularını, ünitelerini, bölümleri, ders kitaplarını ve öğretim programlarını incelemek,
e) İncelediği baskıya hazır nüsha ve eğitim aracıyla ilgili bilgilerin gizliliği konusunda gerekli hassasiyeti göstermek.
İnceleme için ödenecek azami ücret
MADDE 19- Ders kitabı ve ek materyalin incelettirilmesi için yatırılan ücretten, ön inceleme, inceleme ve değerlendirme komisyonu üyelerine yasal kesintiler yapıldıktan sonra kalan miktarın en çok yüzde 65'i ödenir.
İnceleme ve değerlendirme komisyonu üyelerine ücret ödemesi, inceleme ve değerlendirme raporlarının ilgililerine teslim edilmesinden sonra puantaja dayalı olarak yapılır.
İnceleme ücretinin hesaplanmasında her yıl Bütçe Kanunu ile Döner Sermayeli Kuruluşlar için belirlenen bir saatlik fazla çalışma karşılığı ödenecek ücret tutarı esas alınır.
Baskıya hazır nüshaların i nceleme süreleri
MADDE 20- Baskıya hazır nüshaların incelemesinde görev alan inceleme komisyonu üyelerinin inceleme sürelerinin tespitinde forma sayısı esas alınır. Bir forma 16 sayfa olup incelenecek baskıya hazır nüshanın türüne göre esas alınacak inceleme süreleri aşağıda belirtilmiştir:
a) İlköğretim okullarına ait olanlardan;
1) 1, 2 ve 3 üncü sınıflara, her forma için en çok 3,
2) 4 ve 5 inci sınıflara, her forma için en çok 5,
3) 6, 7 ve 8 inci sınıflara , her forma için en çok 6 saat,
b) Ortaöğretim ve yaygın eğitim kurumlarına ait olanlardan;
1) Sosyal içerikli kitaplarda her forma için en çok 6,
2) Fen ve matematik grubunda yer alan kitaplar, mesleki kitaplar ile yabancı dilde yazılmış kitaplarda her forma için en çok 7 saattir.
Süreye Uyulmaması
MADDE 21- İncelemede görev verilen komisyon üyelerinden kabul edilebilir mazeretleri dışında belirlenen sürede görevini yerine getirmeyenler hakkında, ilgili mevzuat hükümleri doğrultusunda gerekli disiplin işlemleri yapılır ve belirlenen süre dışında kalan çalışmaları için inceleme ücreti ödenmez.
Belirlenen inceleme sürelerinin kasıtlı olarak geçirilmesi ile bilimsel yetersizlik sebebiyle yanlış rapor düzenlenmesinden doğacak hukuki ve mali sorumluluk, incelemeyi yapan komisyon üyelerine aittir.
İnceletme talebinden vazgeçilmesi
MADDE 22- İnceletme talebinden vazgeçilmesi hâlinde yapılacak işlemler;
a) Ön inceleme yapılmadan inceletme talebinden vazgeçilmesi hâlinde, yatırılan inceletme ücreti başvuru sahibine iade edilir.
b) Ön incelemenin yapılmasından sonra inceletme talebinden vazgeçilmesi hâlinde ya da ön incelemesi yapıldıktan sonra İnceleme Merkezine gönderilen ancak komisyonlarca incelenmeye alınmamış eserlerin incelettirilmesinden vazgeçilmesi hâlinde ön inceleme masrafları karşılığı olarak inceletme ücretinin yüzde 10'u kesilir, geri kalan miktar başvuru sahibine iade edilir.
c) İnceleme Merkezine intikali sağlanan ve incelenmek üzere komisyonlara verilen ders kitapları ve her türlü eğitim aracının inceletilmesinden vazgeçilmesi talebi dikkate alınmaz.
ç) İnceleme komisyonlarınca öğretim programına uygun bulunmayarak başvuru sahibine iadesine karar verilen baskıya hazır nüshalar için yatırılan inceletme ücreti iade edilmez.
d) Ön incelemesi tamamlanmış ders kitabının öğretim programında, Kurulca kitabın yeniden yazımını gerektirecek oranda değişiklik yapılması hâlinde inceletme ücreti kesinti yapılmaksızın başvuru sahibine iade edilir.
Kurul üyelerinin rehberliği
MADDE 23- İlgili Kurul üyesi/üyeleri, inceleme ve değerlendirme komisyonu/komisyonları çalışmalarına, itirazlı incelemelere, baskıya hazır nüsha hakkında verilecek karar safhalarında rehberlik eder; tespit ve görüşlerini açık bir biçimde belirtir.
Kurulca belirlenen tespitlerin yerine getirilmesi
MADDE 24- Kurulda görüşülen eserin bilimsel hata sayısının eserin sayfa sayısının 1/16 sını geçmemesi hâlinde ve belirtilen tespitlerin yerine getirilmesi şartıyla eser, ders kitabı olarak kabul edilebilir.
Ders kitaplarının yayımlanması
MADDE 25- Kurulca kabul edilen ders kitaplarının yayımlanması aşağıdaki şekilde yapılır:
a) Kurulca kabul edilen ders kitabının Karara bağlanmış orijinal nüshasının baskısı yapılır. Kitapların baskısı açık, net, renkli, görsel algıyı kolaylaştırıcı, kullanılabilir ve korunabilir nitelikte olur.
b) Beş formayı geçen kitaplara sırt verilir. Sırta kitabın adı ve sınıfı, kitabın ön kapağı üstte ve yatay durumda iken soldan sağa doğru okunabilecek şekilde yazılır.
c) Arka kapakta;
1) Barkod ve ISBN'ye (sağ alt köşede),
2) Sınıf seviyesi dikkate alınarak sağlık, beslenme, trafik ve çevre ile ilgili yazılı ve görsel tasarımlara,
ç) İç kapakta;
1) Basıldığı yıla ve yere,
2) Kitabın kabul edildiğine dair Kurul Kararının tarih ve sayısına (Bakanlık Yayınları), genel yayın seri ve dizi numaralarına, telif hakkı, baskı kararı veya onayına ve baskı sayısına
yer verilir.
ALTINCI BÖLÜM
Diğer Eğitim Araçlarının Başvurusu, İncelenmesi ve Değerlendirilmesi
Ders kitabı yerine kullanılacak eğitim araçları
MADDE 26- Ders kitabı bulunmaması hâlinde, ilgili birimce ders kitabı yerine kullanılacak eğitim aracı hazırlanır. Bu eğitim aracı ders kitaplarını inceleme usul ve esaslarına göre incelenir ve Kurulun onayına sunulur. Kurulca onaylanması hâlinde eğitim aracının süresi alanında ders kitabının Tebliğler Dergisi'nde yayımlanmasına kadar sürer. Bu süre beş yılı geçemez.
Bakanlıkça satın alınacak ve ücretsiz dağıtılacak eğitim araçları
MADDE 27- Bakanlıkça satın alınacak eğitim araçları, satın alacak ilgili birimce düzenlenecek liste, iki adet eğitim aracı ve satın alma onayı ile birlikte Başkanlığa gönderilir. Başvurusu yapılan eğitim araçları incelenmek üzere Başkanlıkça İnceleme Merkezine gönderilir.
Bakanlık makamınca eğitim-öğretim açısından incelenmesi istenen resmî/ özel kurum, kuruluşlar ve kişilerce eğitim amaçlı etkinliklerde yararlanılmak üzere hazırlatılıp ücretsiz dağıtılması planlananlar ile proje kapsamında dağıtımı yapılacak olan eğitim araçlarının incelenmesi için ilgili birimlerce Bakanlık onayı alınarak incelenmek üzere başvurusu Başkanlığa yapılır ve incelenmesi de Başkanlıkça ücretsiz yapılır.
Yerel düzeyde hibe ve alımlarda Yönetmelikte belirtilen hükümler çerçevesinde eğitim araçları, il millî eğitim müdürlüklerince kurulacak komisyonlarca ücretsiz olarak incelenir.
Bakanlıkça satın alınacak ve Bakanlık makamınca eğitim öğretim açısından incelenmesi istenen eğitim araçları ile yerel düzeyde il millî eğitim müdürlüklerince alınacak eğitim araçlarının uygunluk onayı sadece bu satın alma için geçerlidir.
İnceleme esasları
MADDE 28- Eğitim araçlarının incelenmesinde aşağıdaki esaslar göz önünde bulundurulur:
a) Şekil Bakımından
1) Kullanılan malzemenin kalitesi ile kâğıdın cinsi, renk ve baskısının göz sağlığı yönünden iyi seçilip seçilmediği,
2) Basılı eserlerde harf ve rakam büyüklüklerinin belirtilen ölçülere uygun olup olmadığı (İlköğretim birinci sınıf için (20), ikinci sınıf için(18), üçüncü sınıf için (14), dördüncü sınıf için(12), beşinci sınıf için(11), daha üst kademeler için ise (10) puntodan küçük harf ve rakam kullanılmamasına özen gösterilir. Resim altı, dipnot ve benzeri yerlerde kullanılan yazılarda istenilen punto kullanılabilir.),
3) Şekil, resim, tablo, fotoğraf, şema, plan, harita, grafik ve benzerlerinin metinleri destekleyici ve tamamlayıcı olup olmadığı ve uygun yerlerde bulunup bulunmadığı,
4) Eğitim aracının kullanılabilir, korunabilir ve ekonomik olup olmadığı
b) İçerik Bakımından
1) Anayasa ve yasalara ters düşüp düşmediği,
2) 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanununda yer alan Türk Millî Eğitiminin Genel Amaçlarında belirtilen “Atatürk İnkılap ve İlkelerine ve Anayasada ifadesini bulan Atatürk Milliyetçiliğine bağlı; Türk milletinin millî, ahlaki, insani, manevi ve kültürel değerlerini benimseyen, koruyan ve geliştiren; ailesini, vatanını, milletini seven ve daima yüceltmeye çalışan; insan haklarına ve Anayasanın başlangıcındaki temel ilkelere dayanan demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devleti olan Türkiye Cumhuriyeti'ne karşı görev ve sorumluluklarını bilen ve bunları davranış hâline getirmiş yurttaşlar olarak yetiştirmek” hükmüne ve Türk Millî Eğitiminin Temel İlkelerine uygun olup olmadığı,
3) Bilimsel hata bulunup bulunmadığı,
4) Türkçenin doğru, güzel ve etkili kullanılıp kullanılmadığı,
5) Kişi ,kurum ve kuruluşları yıpratıcı nitelikte olup olmadığı,
6) Temel insan haklarına aykırılık taşıyıp taşımadığı; cinsiyet, ırk, din, dil, renk, siyasî düşünce, felsefî inanç, mezhep ve benzeri ayrımcılık içerip içermediği,
7) Bilimsel ilke ve yöntemlere uygun olarak hazırlanıp hazırlanmadığı,
8) Reklam niteliğinde öğelere yer verilip verilmediği,
9) Türkçe dışında hazırlanmış olanlarının, Bakanlar Kurulunca Türkiye'de eğitim-öğretimine izin verilen yabancı dillerde hazırlanıp hazırlanmadığı,
10) Estetik, edebî, kültürel ve sosyal değerlere uygun olup olmadığı,
11) Görsel unsurlarının toplumun ortak değerleriyle bağdaşıp bağdaşmadığı,
12) Eğiticilik ve öğreticilik nitelikleri bakımından, hitap ettiği eğitim kurumlarının özel amaçları ile ders programlarını destekleyip desteklemediği ve istenen düzeye uygun olup olmadığı,
13) Eğitim aracının, öğrencilerin eğitim düzeyleri yanında yaş ve bilgi düzeylerine uygun olup olmadığı
yönüyle incelenir ve değerlendirilir.
İnceleme
MADDE 29 - Eğitim aracı, Başkanlığa bağlı İnceleme Merkezince kurulacak en az üç alan uzmanı; gerekli hâllerde görsel tasarımcı ve dil uzmanı ile ölçme-değerlendirme, program geliştirme, rehberlik, çocuk gelişimi ve/veya eğitim teknolojisi uzmanlarının da yer aldığı en fazla yedi uzman/öğretmenden oluşan komisyonlarca 28 inci maddede belirtilen hükümlere göre incelenir. Yapılan inceleme sonucuna göre rapor hazırlanır. Hazırlanan raporun sonuç bölümünde;
a) Eğitim aracı, eğitim-öğretim açısından uygundur.
b) Eğitim aracı, eğitim-öğretim açısından uygun değildir.
hükümlerinden biri yer alır.
Uygun bulunmayanların bir adedi raporları ile birlikte ilgilisine verilir. Diğeri evrakıyla birlikte İnceleme Merkezinde arşivlenir.
Eğitim araçlarının inceleme süreleri
MADDE 30- Eğitim araçlarının inceleme süresi;
a) Basılı eğitim araçlarından ilköğretime yönelik olanlar için forma başına en fazla 2 saat, ortaöğretime yönelik olanlar için forma başına en fazla 3,
b) CD-ROM ve disketlerden ilköğretime yönelik olanlar için forma başına (her kullanılan 2 MB en fazla bir forma kabul edilerek) en fazla 4,
c) Tablo, slayt, resim ve fotoğraf gibi eğitim araçlarının her biri için 1,
ç) Yerküre için 5,
d) Atlasların her bir haritası için 2,
e) Haritaların her biri için 2,
f) Basılı olmayan diğer eğitim araçlarının her biri için 2,
g) Film, film seti ve çizgi filmin her 30 dakikası için 2,
h) Video, kaset (bant) her 30 dakikası için 2,
ı) Ses kasetleri (bant) her 30 dakikası için 2,
j) Bunların dışındaki her türlü eğitim araçları için tamamına 5 saat
olarak uygulanır.
Yabancı dilde hazırlanan eğitim araçlarının inceleme sürelerine, yukarıda belirtilen sürelerin en çok iki katı kadar ilave yapılabilir.
Süreler
MADDE 31- Yönetmelik ve Yönergede geçen süreler resmî yazının başvuru sahibine tebliğini izleyen günden başlar.
YEDİNCİ BÖLÜM
Yürürlük, Yürütme
Yürürlükten kaldırılan mevzuat
MADDE 32- Ekim 2006 tarih ve 2589 sayılı Tebliğler Dergisinde yayımlanan “ Ders Kitapları İle Eğitim Araçlarının İncelenmesi ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönerge” yürürlükten kaldırılmıştır.
Yürürlük
MADDE 33- Bu Yönerge, onay tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 34- Bu Yönerge hükümlerini Millî Eğitim Bakanı yürütür.
