Platon Kimdir?

Platon Kimdir? Platon’un hayatı, Platon felsefesi, Platon’un Sokrates Dönemi, Olgunluk ve Yaşlılık Dönemi, Platon hakkında bilgi.

İlk çağın en büyük filozoflarından biridir. Sokrates’in öğrencisidir. Gençlik döneminde Sokrates’in etkisi altında kalmış, daha sonra da kendi felsefesini kurmuştur.

Ona göre iki evren anlayışı var: 1. idealar evreni 2. Gölgeler evreni İdealar evreni, varlıkların özünü oluşturan evrendir. Bu evreni ancak akılla kavrayabiliriz.

Gölgeler evreni, varlıkların özünü oluşturan evrendir. Bu evreni ancak akılla kavrayabiliriz.

platonGölgeler evreni ise idealar evreninin bir yansımasıdır. Biz aslında gölgeler evrenini gerçekleşmiş gibi algılarız. Evren anlayışına dayanarak iki bilgi türü ileri sürer.

1) Episteme bilgisi idealar evrenine sahip olan bilgidir. Bu bilgi gerçek bilgidir. Aklın idealar evrenini kavrayarak elde edilen bilgidir. Aklın cisimsel olmayan idea-ları kavramasıdır, idealar, “mekanın, yada cisimler dünyasının hiçbir yerinde bulunmaz; kendi başlarınadır; duyularla değil düşünme ile kavranırlar.”

Düşünülen, akılla kıvranılan bir dün ya meydana getirirler. İşte, felsefi erdemin şartı olan gerçek bilginin temeli, kökü ancak bu idealar dünyasında bulunabilir.

2) Doxa Bilgisi (Sanı Bilgisi): Duyumlarla elde ettiğimiz bilgilerdir. Bu bilgiler episteme bilgisine göre zayıf bilgilerdir.

Gölgeler evrenine ait bilgileri duyumlarla algılarız Biz bu bilgileri doğruymuş gibi algılarız. Halbuki gölgeler âlemi idealar âleminin bir gölgesidir, bir kopyasıdır. Doxa bilgileri kişilere göre değişeceğinden bu bilgiler göreli (rölatiu) bilgilerdir.

Platon’a göre “Ruhta doğru tasavvurlar, (rationalist görüşü) önce, bilinçsiz bir halde bulunurlar; bunlar ilkin, bir rüya gibi kımıldanırlar; uygun sorular ve araştırmalarla sonunda aydınlık bir bilgi haline gelirler. Öğrenmek, eskiden bilinmiş bir şeyi yeniden hatırlamaktan, anımsamadan başka bir şey değildir.”

Platon, Kynikler ile Kyrenelilerin aşırı kişiselliklerine karşıt olarak bir sosyal ahlâkı savunur. Platon tek kişinin değil, toplumun mutluluğunu gözönünde bulundurup, araştırır. Bu mutluluğa da ancak devlette erişilir.

Devlet Anlayışı: Platon “Devlet” adlı eserinde ütopik (hayalci) bir devlet anlayışı dile getirir, ideal devletinde insanları üç bölümde düşünür.

1) Yöneticiler; yöneticiler filozof olmalı, bilge kişiler olmalı.

2) Koruyucular (savaşçılar); cesaretli olmalıdır.

3) Yönetilenler, itaatkar olmalı. “Platon’un ideal devletinin yasası, tam

bir aristokrasidir. En iyilerin, yani bilginlerin, erdemlilerin başta bulunmasını isteyen bir devlet formudur.” Bu devlet insanın bütün hayatını kavrayacak, insanın eğitimiyle, din ile sanat ile ilgilenecektir.

Platona göre sanat:

Gölgeler evreni idealar evreninin bir gölgesi, takliti, kopyası olduğuna göre, sanatçı gölgeler evrenini taklit eder. Öyleyse sanat “taklitin taklitidir” Sanata, fel sefe tarihinde ilk defa sansür konması gereği üzerinde duran filozoftur.

Kendi kurduğu akademisinde matematiğe önem vererek doğuştan fikirlerin varlığını savunmak felsefî görüşlerini sistemleştirmiştir Böylece ilkçağda Sokrates’in devamcısı olarak felsefeye başlayan Platon sonunda katı bir idealizme varır. Ondan günümüze kadar otuz beş eser kalmıştır.

Bu eserlerinden bazıları şunlardır:

1) Lakhe (Cesaret konusunu işlemiştir)

2) Politeia (Adalet konusunu işlemiştir)

3) Lysis (Dostluk konusunu işlemiştir)

4) Kharmides (Ölçülük konusu işlenmiştir)

5) Devlet (Devletin özellikleri işlenmiştir)