BİLARDO SÖZLÜĞÜ
Bu bölümde, bilardoyu “kitabına göre” öğrenmek isteyen oyuncular için kendi bildiğimiz ve kaynaklardan öğrendiğimiz bilardo terimlerini tanımlamaya çalıştık.
VURUŞ TOPU İsteka aracılığıyla kurallar dahilinde vurabileceğiniz toptur. Cepli Bilardo disiplinlerinde (pool, snooker) vuruş topu her oyuncu için aynı olmakla beraber, örneğin 3 top disiplininde vuruş topu bir oyuncu için beyaz iken, rakip oyuncu için sarıdır.
İSTEKA (ISTAKA) Bilardoda vuruş topu diye tabir ettiğimiz topa nizami olarak vurabilmemiz için kullandığımız, genelde ahşaptan yapılmış olan sopadır. 3 top ve Amerikan Bilardo (pool) disiplinlerinde farklı versiyonları bulunan isteka çeşitlerini malzemeler bölümünde daha ayrınltılı bir şekilde inceleyeceğiz.
ÇUHA Bilardo masasında mermer yüzeyin üzerinde ve bantlar üzerine gerilerek kaplanan, oyunun ve masanın türüne göre farklılık gösteren özel kumaş kaplamadır.
BANT Bilardo masasında oyun alanının sınırlarını oluşturan, genelde kauçuktan imal edilen bölümlere verilen addır.
SOMAKİ (TEBEŞİR) Vuruş yapılmadan önce vuruş topu ile istekanın ucunun temas süresini arttırarak çıtlama denilen olayı engellemek için sürülen özel bir bileşimden yapılan malzeme.
ÇITLAMA Bilardoda özellikle falsolu atışları yaparken istekanın gerekenden fazla savrulması yada gereken miktarda somaki sürülmemesi sonucu meydana gelen yanlış vuruşlar. Bu vuruşlar sonucunda genelde vuruş topu istenilen doğrultuda ve falsoda gitmez, kontrol dışı bir atış gerçekleşir.
SOTE (SOTA) Bilardoda sıradaki atışla ilgili kullanılan göreceli bir terimdir. Atışı yapacak sıradaki oyuncuya göre kolay olan pozisyonlara verilen addır.
KAROT (DUVAR KAROTU, BOY KAROTU) Karotta sote gibi göreceli bir terim olup; sotenin tam tersine zor pozisyonlara verilen addır.
BRİKOL Vuruş topunun hedef topa ulaşmadan önce banta çarptıılması ile yapılan atışların genel adıdır.
PUSHOUT 9 Top disiplininde açılış atışından sonraki ilk atış sırasında uygulanan bir kuraldır. Bkn. 9 Top.
TEK İSTEKA Bu tabir kendisine sıra geldikten sonra oyuncunun rakip oyuncuya sırayı verene kadar elde ettiği başarılı atışları yada setleri belirtmek için kullanılan bir ifadedir. Örn. Bütün topları ardı ardına sokarak tek istekada seti bitirdi. (Amerikan) Tek istekada 9 sayı çekti. (3 Bant)
AÇ-KAPA Sete yada maça başlayan oyuncunun rakibe sıra vermeden seti ya da maçı bitirmesine aç-kapa yapmak denir.
SAFE (BOŞ ATIŞ) Genel olarak oyunda rakibe kolay atış (sote) bırakmamak amacıyla yapılan atışlara verilen addır. Bunun yanında 8 Topta bu adla anılan özel bir kural atışı da vardır. Bkn. 8 Top.
BANT ATIŞI (ASO ATIŞI) Oyuna başlamadan önce açılışı kimin yapacağını belirleyen atışa verilen addır. Bant atışını kazanan taraf, oyuna kimin başlayacağına karar verir.
TEK ELEME TURNUVA Adından da anlaşılacağı gibi her oyuncunun ilk yenilgisinde elendiği turnuva çeşitleridir.
ÇİFT ELEME TURNUVA Tek elemeli turnuvadan farklı olarak oyuncunun elenmesi için iki kere yenilgi alması gerekmektedir.
MASE İstekayı normal vuruş açısını arttırarak arkasını yukarı kaldırıp vuruş topunun duruma göre sağ veya sol tarafına doğru yapılan etkili vuruşlara denir. Böylece top gideceği noktaya kavis alarak ilerler.
PİKE İstekanın vuruş açısını mase vuruşlardaki açılardan daha dik açılar kullanarak, topun daha fazla kavis almasının, yönünün daha fazla değişmesinin sağlandığı vuruşlardır. Genelde birçok pike vuruşu zorluk derecesi fazla olduğu için artistik vuruş sınıfına girer.
FALSO(TERS-DÜZ) Topun dikey eksenin sağına ya da soluna yapılan vuruşlara falsolu vuruşlar denir. Bu vuruşlarda topun saat yönünde ya da ters yönde dönerek ilerlemesi sağlanır.
JUMP ATIŞI Vuruş topuna 45 derece veya daha dik bir açıyla belirli bir teknikle ve (genelde) özel bir istekayla vurularak engel teşkil eden top veya top gruplarının üzerinden zıplatılarak yapılan vuruştur.
STİCK (UZATMA) Bilardo oynanan masanın boyutları sebebiyle bazı atışlarda uygun pozisyon alamadığımız durumlarda köprü kurduğumuz elimiz yerine kullanılan araçtır.
KLEPS Vuruş topunun yatay ekseninin aşağı noktalarına yapılan ve vuruş topunun hedef topuna çarptıktan sonra geri gelmesini sağlayan vuruşa denir.
SIRT Vuruş topunun yatay ekseninin yukarı noktalarına yapılan ve vuruş topunun hedef topuna çarptıktan sonra ileri gitmesini sağlayan vuruşa denir.
LİMAJ (LIMAGE) Vuruş topuna vurulacak nokta belirlendikten sonra atışa hazırlanırken hedefe odaklanma amaçlı istekanın hareket ettirilerek atışın bir nevi canlandırılması yapılır. Bu canlandırma hareketlerinin bütününe limaj denir.
kaynak:bilardoturk
