Çocuklarda Öfke Nöbeti, Çocuklarda Öfke Nöbetinin Görülme Biçimleri

Çocuklarda Öfke Nöbeti, Çocuklarda Öfke Nöbetinin Görülme Biçimleri

Çocuklarda Öfke Nöbeti

Çocuklarda görülen öfke nöbeti, yetişkinlerin yaşadığı öfke nöbetinden oldukça farklıdır. Genel anlamıyla çocuklardaki öfke nöbetinin altında ikincil kazançlar ön plandadır. Daha açık bir deyişle, istedikleri herhangi bir durumu gerçekleştirmek adına öfke nöbetine girmektedirler. Bu esnada nefeslerini tutmak, dişlerini sıkmak, çığlık atmak, alt ıslatmak, ağlamak, kırıp dökmek, kafalarını sert yerlere vurmak gibi davranışlar sergileyebilmektedirler.

Normal gelişim gösteren çocuklarda bu davranışlar genellikle 12. aydan sonra başlar ve 4 yaşına kadar devam eder. Bu tarz davranışlar ebeveynler tarafından tedirginlikle karşılanırken, aslında çocukların gelişimlerinin bir parçası olduğunu bilmezler. Bu yaş gruplarındaki çocukların kelime hazineleri çok fazla gelişmediğinden, kendilerini ifade tarzı olarak da bu durum içine girmektedirler. Böyle bir sahneyle karşılaşan ebeveynler, öncelikle çocuğu anlamaya çalışmalı ve onunla iletişim kurma teknikleri geliştirmelidir. Bağıran bir çocuğa, bağırarak karşılık vermek, çocuğa, bağırmanın doğru bir davranış olduğunu öğretmekten başka bir şey değildir.

Özellikle “2 Yaş Sendromu (Terrible Twos)” diye adlandırılan 2 yaş grubu çocuklarında sık rastlanılan öfke nöbetlerine, ebeveynlerin yaklaşımı oldukça dikkat edilmesi gereken bir durumdur. Farklılaşma evresine bu dönemde girmiş olan çocuk, sürekli yeni bilgileri bilinçaltına almaktadır. Dolayısıyla bu dönemde yaşayacağı herhangi bir travma çocuğun bilinçaltına yerleşecek ve ileri ki yaşlarda da karşısına çıkabilecektir. Öfke nöbeti geçiren çocuğa sakinlikle yaklaşmak ve onu sakinleştirmek çocuğun kişilik temeline olumlu katkı sağlayacaktır.

Elbetti ki normal gelişim göstermeyen çocuklarda durum oldukça farklıdır. Yoğun öfke nöbeti, bir takım gelişimsel bozukların habercisi ya da belirtisi olabilir. Otizm, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, zeka geriliği bu gelişimsel bozuklukların başında gelmektedir. İkincil kazanç öfke nöbetiyle, patolojik öfke nöbetini birbirinden ayırt etmek gerekir.



Her anne babanın kolaylıkla bunu ayırt edebilmesi için, öfke nöbetlerinin sürelerine bakmaları, çocukların kendilerine fiziksel zarar vermeleri, herhangi bir nesneye saatlerce bağlanıp o nesneden kopamama durumlarına bakmalarını önerebiliriz. Eğer bu davranışlar saatlerce sürüyorsa ve çocuğun sakinleşmesi zaman alıyorsa anne ve babalarının bilmesi gereken şey, bu öfke nöbetinin çocuk tarafından ikincil bir kazanç sağlamak için yapılmadığı anlaşılmalıdır. Bu aşamada ebeveynler gerekli tedbir ve sağlık desteğini ilgili kişilerden almalıdır.

Yazar Hakkında
Uzm. Psk. Ferhat AKPINAR
Klinik Psikoloji, MA
T.C Maltepe Üniversitesi
İletişim Bilimleri Doktorası