SAÇ DÖKÜLMESİ

İnsanları olduklarından daha genç veya yaşlı gösteren en önemli sebeplerden birisi de saçlarıdır.

Stres, çevre kirliliği, yetersiz beslenme, soya çekim gibi çeşitli etkenlerden dolayı, kadın erkek her insan saç dökülmesinden şikayetçidir.

Yapılan bilimsel araştırmalarda saçlarda meydana gelen dökülme, kırılma gibi değişikliklerin nedenleri araştırılmış, çağdaş yaşamın, psikolojik bazı faktörlerin saç sağlığını olumsuz yönde etkilediği kanıtlanmıştır.

Erkeklerin çoğunda azda olsa kadınlarda, yaşlı olmasalar bile kıl kökleri zayıflamaya başlar. Saçlar daha incelir, zayıflar ve gelişme hızları dökülme hızlarını karşılayamaz.

Saç değişmesi de diğer bir görüşle saç dökülmesidir. Ancak aradaki fark, birincisinde saçın tekrar çıkması, diğerin de ise bunun zamanla olmasıdır.

Saç dökülmesini pek çok sebepleri olmakla beraber biz bu hali iki grup olarak inceleyeceğiz.

· Geçici saç dökülmesi

· Devamlı saç dökülmesi

A. Geçici saç dökülmesi ve sebepleri

Saç kökündeki saçı meydana getiren ve gelişip yaşamasını sağlayan “kılcal” kan damarları, şimdi sayacağımız çeşitli sebeplerden birisinin etkisinde kalarak, başın belli bir bölgesinde veya tamamında duraklamaya ve dökülmeye başlar. Vücuttaki bir olaydan etkilenerek durgunluk devresine giren saç iki üç ay sonra dökülmeye başlar. Kılcal damarları ve saç kökünü bu derece etkileyen olay ortadan kalktıktan sonra saç tekrar yavaş yavaş güçlenerek büyür, dökülme durur. Buna geçici saç dökülmesi denir.

Sebepleri şunlardır:
1. Ateşli sari (bulaşıcı) hastalıktır,
2. Ameliyatlar,
3. Kazalar,
4. Doğum,
5. İyonik şuaların tesiri ile,
6. Zehirlenme veya bazı ilaçların tesiri ile,
7. Bazı kronik hastalıklar:
a. Kanser,
b. Tüberküloz, frengi, sarılık vb.
c. Karaciğer hastalıkları.
8. İç organların hastalıkları:
a. Troid bezi hastalıkları, böbrek hastalıkları vs.
9. Enfeksiyon veya baş cildinin iltihaplanması ile:
a. Çıban,
b. Bazı mantar hastalıkları
10. Kimyasal bir tahriş,
11. Alerjik bir reaksiyon; mesela boya alerjisi.
12. Stres, aşırı yorgunluk uykusuzluk
13. Vitamin, mineral eksikliği,
14. Zayıflama için yapılan yanlış rejim
15. Kadınlarda menopoz dönemi,
16. Hormonal bozukluklar

Bu çeşit saç dökülüşü şöyle tespit edilir:

1. Zarara sebep olan hadiseden üç dört ay sonra meydana gelişi,
2. Dökülüş süresinin birkaç hafta ile bir iki ya arasında oluşu,
3. Yeni saçların dökülmesi ve dökülen saçların hepsinin yeniden çıkması.

Bu tip dökülüşün diğer bir şekli de ani olarak, gelişmekte olan saç köklerinin zedelenmesidir. Bu bölgedeki saç on ve on dört gün içinde tamamen dökülür ve bu arada filiz haline gelmeğe fırsat bulamaz. Fakat böyle hallerde de bir süre dökülen yerlerde ki saçlar tam olarak çıkarlar.

Sebepleri:
1. Röntgen ve radyum ışınları,
2. Talium ile zehirlenme, (ekseriyetle fare zehiri)
3. Belli ilaçların alınması, (anti-kanser ilaçları)

Devamlı saç dökülmesi ve sebepleri

Bu durumda saçı meydana getiren bölge tamamen tahrip ve saç kanalı (follikül) kapanır.

Sebepleri:
1. mekanik zedelenme: Yaralanma, basınç ve belli bir yönde devamlı çekiliş
2. Termik zedelenme: Yanma
3. Kimyasal zedelenme: Asit tesiri
4. Aktinik zedelenme: İyonize ışınlarının şiddetli tesiri
5. Baş cildinde lokal değişikliklere sebep olan hastalıklar ( derine işleyen mantar hastalığı, dışa doğru şişen yağ keseleri, kanser, cilt tüberkülozu, liken denilen cilt hastalığı

Tekrar çıkması mümkün olmayan saç dökülmelerinden biride erkek kelliğidir. Buna “normal kellik” de denilir.

Kellik durumuna sebep olacak dökülmelerde yeni saçlar dökülürler. Gerçi bunlar tekrar yenilenirler ama, bu tamamlayıcı saçlar çok ince, pigment bakımından zayıf ve kısa ömürlü olurlar. Bunlarında zamanla dökülmesi neticesi tüy çeklinde milimetre uzunluğunda saçlar yer alır.

Aslında saçın devamlı olarak dökülmesi halinde bile baş cildi asla saçsız değildir. Fakat bugün için tedavi imkanı olmadığından, şiddetle zedelenmiş saç köklerini tekrar aktif hale getirmek mümkün olmamaktadır.

Saç dökülmesi sebebi ile meydana gelen kellik daha ziyade erkeklerde görülür. Bunun cinsel hormonlarla yakından ilgisi olduğu kanaati, hanımlarda saç dökülmesinin mevcut olmadığını tespit ile daha da kuvvetlenmiştir. Bunlara cinsel hormonlar aşılandığında saç dökülmesinin başlığı, hatta kellik durumunun baş gösterdiği görülmüştür.

Kadınların ise bu cins kelliğe bünye olarak istidatları olabilir, fakat kellik çok ender görülür. Bundan da dişilik hormonlarının, erkeklik hormonlarına nazaran daha fazla oluşunun irsi bir saç dökülmesine meydan vermediği anlaşılmaktadır.

Kırk yaşına kadar saçları dökülmemiş olan bir insanın normal şartlar altında çok ileri yaşlarda saç dökülmesine maruz kaldığı da ayrıca pek enden olarak görülmektedir.