Metal alerjisi olanlar takılara uzaktan bakıyor
Metal alerjisi, alerji yapan maddelerin vücuttan uzaklaştırılmasıyla engellenebiliyor. Bu durum hayatı olumsuz yönde etkileyebiliyor.
Aslında zararsız olan nikel, kobalt, krom gibi metaller bazı kişilerde alerjiye yol açar. Özellikle farklı takılar kullanmayı seven kadınlarda sık görülen metal alerjileri, deride döküntü ile başlayıp kabarıklık ve çatlaklara yol açar. Alerji nedeniyle takı, saat, hatta metal düğme ve fermuarlar bile alerjiye neden olur. Alerji sebebiyle bazı kadınlar takı ve aksesuarlara uzaktan bakmakla yetinmek zorunda kalır.
Derinin bir maddeyle temas ettiğinde gelişen; kaşıntılı, kızar*tılı, sonrasında su toplamalı döküntülerle karakterize, aşırı duyarlılık reaksiyonlarına alerjik kontakt dermatit denmek*tedir. Günümüzde altın, birçok alanda yaygın olarak kullanılan en çekici ve göz alıcı metaldir. Saflığı, parıltısı, nadir olması ve değeri altını dünya çapında aranılan bir element haline getir*miştir. Ancak bazı durumlarda altın, nikel gibi başka metallerle karıştırılır. Ortaya çıkan alaşım ile alerjik reaksiyon*lar ortaya çıkabilir. Bunun yanında, saf altın ise nadiren alerjeniktir.
Takılarda bulunan altın harici alerjenik metaller temas ettik*leri ciltte, kızarıklık, şişlik ve doku hasarına neden olur. Reaksiyonlar genelde takıların kulak, burun, dudaklar, dil ile temaslarından birkaç saat sonra ortaya çıkar. Bu reaksiyonlardan başlıca sorumlu etken nikel olup, kobalt ve krom gibi metallerle de reaksiyonlar izlenebilir. Metal alerjileri takı kullandıkları için genellikle kadınlarda görülür. Çocuk ve yaşlılarda sıklık daha azdır. Bununla birlikte erkekler arasında, gerek takı kullanımının artması, gerekse mesleki maruziyet nedeniyle de sıklığı artmaktadır. Sadece takılarda değil, metal içeren birçok inşaat-yapı mal*zemesi de alerjik reaksiyonlara neden olur. Mesleki maruziyeti olan kişilerin deri döküntüleri tipik olarak ellerde görülür. Takı merakı metal alerji sıklığını hem erkek hem de kadınlarda artırıyor.
Metal alerji semptomları metale maruziyetten ortalama 6-24 saat içinde ortaya çıkar. Deri reaksiyonları genellikle metalin doğrudan temas ettiği bölge ile sınırlıdır. Ancak alerjenin parmak uçları ile yüz, gözkapağı veya mahrem bölgeler gibi vücudun diğer yerlerine taşınmasının bir sonucu olarak yayıl*ma da gösterebilir. Metal alerjilerinde şu belirtiler görülür: Kızarık, kaşıntılı, şiş bir deri. İçi su toplamış kabarıklıklar. Kabuklanma veya haşlanmış deri görünümü. Deri renginde koyulaşma, kuru deri. Metal alerjilerine ilişkin şikâyetler maruziyet kesildikten sonra kaybolmaya başlar.
Metal alerjisinin sıkça görüldüğü ürünler şunlar: Deodorantlar, kemerler, çakmaklar, zincirler, küpeler, gözlük, saç boyaları, tokalar, el çantaları, takılar, metal düğmeler, iğneler, tıraş bıçağı, ayakkabı, yapay çiçekler, piller, deterjanlar, kapı kolu, mutfak kapları, metal süs eşyaları, cam pamuğu, gümüş eşya, çamaşır suyu, çimento, boyalar, polyester reçine, boyalı dövmeler.
Metal alerjisinin tedavisi NASIL YAPILIYOR?
Metal alerjisinin bilinen kesin bir tedavisi yoktur. Ancak belir*tiler fark edildiğinde; ilk yapılması gereken, alerjenin vücuda temas ettiği yerden uzaklaştırılmasıdır. Alerjiye neden olabi*lecek benzeri etkenlerden de uzak durulması sonraki reaksiyonların engellenebilmesinde faydalı olacaktır. Bazı vakalarda hekim gerek döküntü gerekse kaşıntıyı azalt*maya yönelik kortizonlu krem reçete edebilir.
Şikâyetleri azaltmak için ne yapmalı?
Alınacak tüm ürünlerin içerikleri metal alerji potansiyelleri açısından kontrol edilmeli.
Nikel içermeyen, hipoalerjenik takı veya eşyaları tercih edin.
Paslanmaz çelik, küpe, broş ve düğmelerde kullanılmakta*dır.
Alerjen temasının engellenmesinde hem evde hem de işyerinde koruyucu ekipman giyilmelidir.
Metal eşyalar yerine, tahta, plastik, kâğıt veya kumaşların kullanılabilir.
ZAMAN
DOÇ. DR. BÜLENT BOZKURT / Fatih Üniversitesi Alerjik Hastalıklar Bilim Dalı
