Bilgisayar Kullananlar Neden Bilgisayar Gözlüğü Kullanmalıdırlar?

Bilgisayar Kullananlar Neden Bilgisayar Gözlüğü Kullanmalıdırlar?

Bilgisayar Gözlüğü

Günümüzde bilgisayar, tablet PC ve Cep Telefonlarının bu kadar yaygınlaşması, sadece keyfi olarak değil, iş, uğraş, meslek gereği saatlerce ışık yayan bir ekrana bakıyor olmamız gözlerimizde bazı sorunlar yaratıyor.

Sorunlar: Bu sorunların başında gözlerimizin kuruması, yorulması, yanması, batması, kumlanması, sulanması, kızarması gelir. Hatta daha ileri aşamalarda bu rahatsızlıklar, görüntünün üst üste binmesi, konjonktivit, blefarit, arpacık gibi göz hastalıklarına varan bir seyir izler.

Bilgisayar Görüş Sendromu (CVS, computer vision syndrom ) veya Dijital Ekran Sendromu da denen ve artık tıp literatürüne de giren optik bilimi ile uğraşanları bir çözüm aramaya yönelten bu rahatsızlıkların nedenlerini ortadan kaldırmadan bu duruma alışmak veya direnç kazanmak gibi kendiliğinden bir iyileşme beklenemez.

Gözümüzün görme yeteneği ( refraksiyon gücü) tam ve kusursuz olsa, yani miyop, hipermetrop, astigmat gibi herhangi bir kırma kusuru olmasa bile ekran karşısında uzun süre kalınması halinde yukarıdaki belirtilerden biri veya birkaçı baş gösterebilir.

Sorun: Göz Kuruluğu
Normal şartlarda gözümüz dakikada 15 kere göz kırparak kornea yüzeyini nemlendirir, kayganlığını artırır ve gözün kendi asit karakterli antiseptik sıvısı ile yıkanmasını sağlar.

Monitör ve benzeri ekranlara bakarken göz kırpma sayısı üçte bire kadar azalır. Göz kapakları sanki uzağa bakar gibi tam olarak açılmıştır. Bu haldeyken kırpma sayısı üçte iki azalan gözün yüzeyindeki nem kolayca buharlaşır. Göz kırpma sayısı ekran karşısında üçte iki azalarak yaklaşık 5 kereye kadar düşer. Kornea yüzeyi kurur ve kapakların sürtünmesinden dolayı irritasyon ve erozyon başlar ve mikroplara direnci zayıflar.

Normalde gözyaşının PH’sı (asiditesi) göze zarar vermezken irrite olmuş gözün, salgılanan gözyaşıyla (şampuan ve sabunun göze kaçmasıyla olduğu gibi) yanma hissi artar. Göz ve göz kapakları kızarmaya başlar.

Okurken aşağı doğru bakan göz, kapakların yarı açık, iğ biçimini almasıyla gözyaşını daha ekonomik kullanır. Dolayısıyla göz hemen kurumaz. Kitap okurken bilgisayar ekranına bakarken rahatsız olduğumuz kadar rahatsızlık hissetmeyiz. Gözlerimiz yorulabilir fakat diğer komplikasyonlar daha az görülür.

Kitap okuma, dikiş, örgü, dantel, pirinç ayıklama vs gibi yakına bakarak yaptığımız işlerde başımızı aşağı doğru eğerek yakın görme pozisyonu alırız. Bu pozisyon gözün alışık olduğu ve taş devrindeki uzak atalarımızdan aldığımız genetik kodlarla da desteklenen doğal bir duruş şeklidir.

Ekranlara bakma şeklimiz gözün yadırgadığı ve doğal olmayan, yani başımızın uzağa bakma pozisyonu alıp, yakın mesafeye odaklandığı ve saatlerce bu pozisyonda kaldığı, başımızın, boynumuzun ve gözümüzün fazladan enerji harcadığı bir duruş biçimidir. Dolayısıyla hem boyun ve baş ağrısı çekeriz hem gözlerimiz çabuk yorulur.

Çözüm
Gözyaşının bilgisayar karşısında buharlaşmasını ve göz kuruluğunu önlemek için gözün önündeki hava sirkülasyonunu kesen, yüzü iyice saran, cilde değmeyecek kadar yakın bir gözlük gerekir.

4 Baz (base) numaralı gözlük camlarının bombesidir. Numaralı gözlük çerçeveleri de genellikle bu bombede üretilir. 6 Baz orta derecede bombeyi ifade eder. Güneş gözlüklerinin büyük bir kısmı bu bazda üretilir. 8 ve 9 Baz yüksek bombeli gözlüklerdir. Bu bombe en çok sporcu gözlüklerinde ve koruyucu iş gözlüklerinde tercih edilir. Yüzü maske gibi sarar ve gözü fiziksel, kimyasal, kozmik zararlılardan korur. Fakat numaralı gözlük için uygun değildir.

Bunun için tercih edilecek gözlük çerçeveleri, bombesi, tasarımı, hafifliği, sağlamlığı ve kalitesiyle amaca uygun olmalıdır.

Sorun: Kontrast Azlığı
Ekrandan yansıyan, çevremizden gelen direkt ışınlar ve baktığımız yakın mesafe gözümüzü sürekli uyum halinde tutar.

Göz uyum yapabilmek için iris etrafındaki kas liflerini kullanır. Bu kaslar belli bir süre sonra yorulur ve esnekliği azalır uyum yapmakta zorlanır. Görüş kalitesi bozulur. Ayrıca ekrandaki mavi ve mor renge eşlik eden ultraviyole ışınları kontrastı azaltır ve puslanmaya neden olur.

LCD monitörlerde kullanılan civa buharlı flüoresan lambalar dalga boyu 350 nanometreden başlayarak 400 nanometre dalga boyundaki ultraviyole A ve viyole renk tonlarını ekrana yansıtır. Uv, Mor, eflatun ve mavi renk tonları fluluğu (puslu görünüm) yaratır.Amber renkli gözlük camları görüşü, derinlik algısını ve kontrastı artırır.Renksiz gözlük camında mavi tonlarının fazlalığı kontrastı, dolayısıyla netliği azaltır

Çözüm
Ekranda netliği azaltan ve puslanmaya neden olan mavi, viyole, mor, uv renk tonlarının hafif renkli gözlük camları ile bloke edilerek etkisiz hale getirilmesi mümkündür. Bu renk ışık spektrumunda sarı renk ile turuncu renk arasında yer alan amber (kehribar) rengidir. Ekranda kontrast yaratarak görmemizi iyileştirdiği gibi ekran görümünü daha sıcak, daha soft hale dönüştürür. Gözün uyum stresinden kurtulup, yorulmasını geciktirir.

Sorun: Görme Kusuruna Bağlı Göz Yorgunluğu
Eğer gözümüzün + 0.50 nin üzerinde bir hipermetrop veya hipermetropik astigmat, - 0.50 nin üzerinde bir miyop veya myopik astigmat kırma (refraksiyon ) kusuru varsa bunların bile gözlükle düzeltilmesi gerekir zira bu küçük kırma kusurları sürekli uyum (akomadasyon) gerektireceğinden gözün yorulmasına neden olurlar.

Çözüm
Yeni bir Bilgisayar Gözlüğü sipariş verilecek ise göz hekiminden özellikle bu amaca uygun tam düzeltme yapılmış bir gözlük reçetesi talep edilebilir.

Eğer bilgisayar gözlüğünün dört dörtlük olması arzu edilirse tespit edilen diyoptrinin gözlükte bulunması göz yorgunluğunu azaltır. Özellikle 35 yaşından sonra verilecek küçük hipermetropik diyoptriler görmeye yardımcı olur. 40-45 Yaşlarında başlayan yakını görememe (prespiopia) genellikle hipermetrop +1.00 v e +1.50 diyoptriden başlayan yakın gözlüğü gereksinimi doğurur.

50 Yaşını aşan ve + 2.00 ve üzerinde presbiopisi olanlar kitap okuma mesafesi (40 cm den, Bilgisayar mesafesi (50-60cm) dahil olmak üzere masa üstündeki her şeyi görebilmek için (120cm ye kadar) aşağıda detayları anlatılan daha özel bir gözlük camına ihtiyaç duyarlar.



Üretici firmaların her biri bu gözlük camına kendileri bir ticari isim verirler. İş ( businnes), bilgisayar (computer ), ofis (Office) gözlüğü gibi. Bunlar varifokal olmayan tek odaklı gözlük camları olmalarına rağmen yapıları nedeniyle yakın ve orta mesafede varifokallerden daha geniş bir görüş alanına sahiptir ve geçişler hissedilmez çünkü arada dar bir köprü yoktur.

Bu tür Bilgisayar gözlüğüne amber rengi, çok katlı kaplama ilave edilerek yukarıda sıralanan sorunlar da asgariye indirilebilir.

Sorun: Uygun Olmayan Yakın Gözlükleri
Gözlük camlarının performansını etkileyen en önemli faktör üretildiği materyalin ABBE değerleridir. ABBE değeri de gözlük camının distorsiyon seviyesini dolayısıyla görüntünün netliğini veya bulanıklığını ifade eder.

Abbe değeri yükseldikçe distorsiyon (Renk sapmasına bağlı bulanıklaşma) azalır. Küçüldükçe artar. Örneğin yüksek kırma indeksli organik camların Abbe değeri 30-32 civarında iken, en düşük kırma indeksli cr39 organik camın Abbe değeri 58 dir. Bu da minimum distorsiyon demektir. Poli karbon materyalinin Abbe değeri 29 olup, distorsiyonu en fazla olan gözlük camı türüdür. Bilgisayar gözlüğü olarak önerilmez.

Ayrıca gözlük camının iç ve dış yüzeyindeki yansımalar görüşü azaltan unsurlardır. Genellikle işportadan, semt pazarlarından satın alınan ucuz gözlükler AR kaplama ihtiva etmezler.

Bunlar kısa süreliğine, acil ihtiyacımızı karşılayabilir ama uzun süreli kullanımlar için ideal değildir. AR kaplaması olmayan gözlükler yaklaşık % 9-18 oranında görüş kaybına ve göz yorgunluğuna neden olurlar. Bazı türleri kolay çizilir.

Çözüm
1,50 Kırma indeksli, çok katlı kaplaması (multicoated) olan organik gözlük camlarının Abbe değerleri ideale yakındır ve 6 baz bombeli olarak üretilmeleri mümkündür. Görüntü net ve keskindir.

Nesne görüntülerinin etrafında kırmızı, mavi haleler oluşmaz.Üzerine yapılan kaplamalar (multicoating) ve yüksek Abbe değeri sayesinde ışık geçirgenliği (transparensi) üst seviyededir.
Sonuç:
ABD de henüz kullanılmaya başlayan fakat kısa sürede internette çok büyük ilgi gören, hakkında binlerce olumlu geri bildirim yapılan bilgisayar gözlüklerinin yarar sağladığı gerçek.

Ancak bu konu istismara açık olduğu için değişik isimler altında (gece görüş gözlüğü, sis gözlüğü, antifar gözlük, sürücü gözlüğü gibi ) fonksiyonları tartışılır bazı ucuz gözlüklerin internette reklamının da yapıldığını görüyoruz. Bu gözlüklerin hem cam hem çerçeveleri kalitelerinin iyi olması bu fiyatlarla mümkün görünmüyor. Konumuz olan Bilgisayar Gözlüğü ile benzerliği ise sadece cam rengiyle sınırlıdır. Tüketicilerin bu ürünlere rağbet etmemesi ve sorunlarını ciddiye alıyorlarsa uygun çözümler bulması önerilir.

Yukarıdaki bilgiler çerçevesinde hazırlanan Bilgisayar Gözlükleri günde ortalama 6 saat bilgisayar karşısında denendikten sonra sıradan bir yakın görme gözlüğü ile aşağıdaki farklılıklar tespit edilmiştir.

1- Yaklaşık %15 Amber rengi ortamdaki zararlı kozmik ışınları, fluluk yaratan ve yansıyan ışınları bloke (absorbe) ediyor. Dolayısıyla göz, ortamdaki ışığa göre uyum yapmak zorunda olmadığı için daha az yoruluyor.
2- Gözlüğün yüze yakın geometrisi gözün hava ile temasını azalttığı için gözyaşının buharlaşarak kuruması engelleniyor ve yanma, batma hissi azalıyor.
3- Gözlük camının Abbe değeri yüksek materyali, kontrast yaratan amber rengi, yansımayı önleyen çok katmanlı kaplaması (multicoating) sayesinde ışık ve uyum stresi azalan göz daha dingin (relax) , kontrast daha iyi, ekran renkleri daha yumuşak (soft) ve daha sıcak oluyor.
4- Gözün kırma (refraksiyon) kusuru tam olarak düzeltildiği için sürekli uyum (akomadasyon) yapmak zorunda kalmıyor. Verilen diyoptriler görmeyi kolaylaştırıyor. Göz daha az yoruluyor.

50 Yaş Üzeri Kişiler İçin Özel Bilgisayar Gözlüğü
Bilinen okuma gözlük reçeteleri genellikle ideal okuma mesafesi olan 35-40 cm için verilir. Bu mesafenin dışında kalan alanlarda netlik azalır. Bilgisayarlar ile gözümüz arasındaki mesafe genellikle 50-70 cm arasındadır.

Eğer 50 yaş üzerindeki bilgisayar kullanıcıları işleri, meslekleri, hobileri gereği kesintisiz 3 saatten fazla bilgisayar karşısında kalıyorlarsa aşağıda önerilen gözlük camına amber rengi ilave ettirerek şikayetlerini en aza indirebilirler.

Günlük yaşamda büyük gazete sayfaları, bilgisayar monitörleri, geniş açılımlı plan ve paftalar, masa üzerindeki diğer eşyalar bu yakın gözlükleri ile net olarak görülmezler. Keza masa başında briç, poker, konken gibi iskambil oynayanlar, şövalyedeki tuval üzerine resim yapanlar, örgü, dikiş gibi el işleri ile veya tamirat, restorasyon gibi işlerle uğraşanlar, diş hekimleri, terziler daha akla gelmeyen bir çok meslek, hobi ve uğraş sahibi insana sınırlı görüş alanı olan bir yakın gözlüğü yeterli değildir.

Onlar masa üstündeki diğer objeleri veya yaklaşık bir metrelik alan içindeki diğer şeyleri de görmek isterler. Sadece yakın okuma için verilmiş bir gözlük onların beklentilerini karşılamaz. Çünkü onların iş ve uğraşları gereği 40 cm. mesafenin dışında kalan şeyleri de net görmeleri gerekir.

Genellikle +2 diyoptrinin üzerinde, +2.5 veya +3.0 ve +3.5 dyoptri civarında yakın gözlüğü kullanan 50 yaşın üzerindeki presbioplar burun ucuna doğru inen “Yarım Okuma Gözlükleri”ni tercih ederler. Çünkü bu dyoptrilerin göz hizasında kullanılmaları halinde uzak görüşü bulanıklaşır. Yarım okuma gözlüklerinin ( half frame) tercih nedeni budur.

Şayet bahsedilen dyoptrilerde tam gözlük kullanılır ve uzağa bakılırsa görüş bulanır. Uzağa bakarken gözlük çıkarılmalıdır. Aksi takdirde göz yorgunluğu, göz sulanması ve baş dönmesi, mide bulantısı gibi birçok rahatsızlığa neden olur.

Yakın okuma gözlüklerinin bu eksikliklerinin saptanmasından sonra insanların bu gereksinimine yine modern teknoloji cevap vermiştir. Ancak bulunan bu ideal çözüm yeteri kadar tanıtılmadığı için yaygınlaşmamıştır. Sadece birkaç firmanın ürettiği bu gözlük camları, uzun süre denenerek avantajları tarafımızdan tespit edilmiş ve önerilmeye başlanmıştır. Şimdiye kadar kullananlar izlenerek yüzde yüze yakın bir memnuniyet görülmüştür.
Aşağıda sıradan bir “Yakın Okuma Gözlüğü” ile “Bilgisayar Gözlüğü” kıyaslaması
görülmektedir.

Yakın Okuma Gözlüğü ile Bilgisayar Gözlüğü Arasındaki Farklar
Yakın okuma gözlüğünde görüş alanı 35-40 cm civarındadır. Bilgisayar gözlüğünde yakın görüş alanı 35-100 cm civarındadır.
Yakın okuma gözlüğünde orta mesafelerde görüş bulanıklaşır. Bilgisayar gözlüğünde orta mesafelerde görüş nettir.
Yakın okuma gözlüğü ile uzağa bakıldığında rahatsızlık verir. Bilgisayar gözlüğü ile uzağa bakıldığında fazla rahatsızlık vermez.
Yakın okuma gözlüğünde görüş derinliğinde netlik yaklaşık 10 cm.’dir. Bilgisayar gözlüğünde görüş derinliğinde netlik yaklaşık 70 cm.’dir
Yakın okuma gözlüğü stoklarda bulunur ve ucuzdur. Bilgisayar gözlüğü özel siparişle üretilir ve yakın okuma gözlüğüne oranla daha pahalıdır.
Yakın okuma gözlüğünde yarım çerçeve idealdir. Bilgisayar gözlüğünde tam çerçeve idealdir. Yarım çerçeve fazla önerilmez.
Yakın okuma gözlüğünde gözlük camı tek odaklıdır. Bilgisayar gözlüğünde, gözlük camı tek odaklıdır, fakat çok odaklı gibi işlev görür.
Yakın okuma gözlüğünü sık sık takıp çıkarmaktan aktivite kısıtlanır. Bilgisayar gözlüğü sık sık takıp çıkarmadan da kullanılabilir.
Özellikle yarım okuma gözlükleri ile ideal görüşün yakalanması için kafa belli pozisyonları alır ve bu pozisyonda uzun süre kaldığında boyun ağrısı olur. Bilgisayar gözlüğünde ise kafanın belli bir pozisyon alması gerekmez.



.alıntıdır.