AIDS: Efsaneler ve Gerçekler!
AIDS: Efsaneler ve Gerçekler!
Biliyor Muydunuz?
Amerika Birleşik Devletleri’nde her yıl 50.000 civarında insan HIV ile enfekte olmaktadır.
7085_aidssssHIV / AIDS 1980’lerde gün ışığına çıktığı zamandan beri, bu hastalık hakkında yanlış bilinen pek çok şey kulaktan kulağa aktarılmıştır. Bugünlerde HIV’ in önlenmesi, tanısı ve tedavisi ile ilgili kurallar kolayca bulunabilmektedir ancak hala bu hastalık ile ilgili yanlış bilgiler yayılmaktadır. Ne yazık ki bu yanlış bilgiler HIV enfeksiyonu riskinin artmasına neden olmaktadır. Bu makalede HIV/AIDS ile ilgili yanlış bazı bilgileri düzeltmeye çalışacağız.
1) Efsane : HIV ile enfekte olmak AIDS olmak demektir.
Gerçek: HIV tanısı her zaman AIDS’ e işaret etmez. AIDS (edinilmiş bağışıklık yetersizliği sendromu), HIV enfeksiyonunun ilerlemiş olduğu bir durumdur. HIV enfeksiyonu ilk aşamalarında teşhis edilirse ve uygun tedavi uygulanırsa, enfeksiyon baskılanır ve son evrelere geçişi önlenir. Yani erken tanı enfeksiyonun AIDS’ e ilerlememesinde ana etkendir.
2) Efsane: Sivrisinekler HIV enfeksiyonu yayabilir.
7085_hivGerçek: Bu efsane HIV enfeksiyonunun kan yoluyla bulaşıyor olmasından kaynaklanıyor. HIV kan yoluyla bulaşan bir enfeksiyon olmasına rağmen, HIV ile enfekte bir kişiyi ısıran sivrisineğin sonrasında sağlıklı bir insanı ısırdığında enfeksiyonu yayacağı anlamına gelmez.
Bu teori mantıklı görünse de, kapsamlı bir araştırma HIV enfeksiyonunun sivrisinek ısırıkları ile bulaşmadığını göstermiştir. Bir sivrisinek ya da daha doğrusu herhangi bir böcek ısırdığı zaman, sivrisinek sadece kurbanın kanını emer kurbanın vücuduna kendi kanını geçirmez. Daha spesifik olması açısından, sivrisineklerin ağız kısımlarında iğne benzeri bir yapı bulunmaktadır. Yani bir sivrisinek tarafından ısırılan kişinin vücudu sadece sivrisineğin tükürüğüne maruz kalmaktadır, kanına değil.
Ayrıca virüs sivrisineğin vücudunda mevcut olsa bile, uzun süre canlı kalamaz. Bunun nedeni sivrisineğin virüsün bölünmesini sağlayacak hücrelerinin bulunmamasıdır. Yani sivrisinek virüse maruz kalsa bile sivrisinek hiç bir zarar görmez ve virüs sisteminde sindirime uğrar.
3) Efsane: HIV tedavisi alan kişiler bulaştırıcı değildir.
Gerçek: İlaçlar enfeksiyonun kontrol altına alınmasında yararlı olmakla birlikte, virüsün bulaşmasını önlemez. Antiretroviral tedavi virüslü bir kişinin kanındaki virüsün varlığını azaltmak için formüle edilmiştir olsa da, enfeksiyon hala bulaşacak kadar aktiftir.
4) Efsane: HIV enfeksiyonu tanısı almak ölüm demektir.
Gerçek: Evet, henüz HIV enfeksiyonunu tamamen iyileştirebilen bir tedavi yoktur ancak, tıp biliminde gelişmeler sayesinde hastalar halen üretken bir hayat sürdürebilirler. 1980′ lerin başında hastalık bilinmeye başlandığında hastalar sadece bir kaç yıl yaşayabiliyordu. Ancak hastaların ömrü bugünlerde müthiş derecede arttı. Doğru bakım ve tedavi ile durum artık etkili bir şekilde yönetilebiliyor. HIV tedavisi için geliştirilmiş olan yeni ilaçlar büyük ölçüde hastaların yaşam süresini artırmıştır.
5) Efsane: Yeni üretilen ilaçlar sayesinde HIV artık önemsiz bir hastalıktır.
7085_aidsGerçek: Nasıl ki HIV’ in bir ölüm cezası olduğunu düşünmek yanlışsa, yeni ilaçlar sayesinde HIV’ in artık önemsiz bir hastalık olduğunu düşünmek de yanlıştır. Yeni ilaçların hastaların ömrünü artırmak için yardımcı olsa da, bunun hayat boyu süren bir tedavi olduğunu unutamayız. Hayat boyu süren ciddi bir tedavinin de bir büyük endişe kaynağı olabilecek çeşitli yan etkileri olabilir. Ayrıca kaçırılan her ilaç dozu tedavinin etkisiz hale gelme şansını arttırır. Virüsün ilaçlara direnç gösterme riski de vardır. Evet, tıpta çok önemli gelişmeler olmuştur ancak bu güvensiz cinsel ilişkiler için bir bahane olmamalı, her zaman korunmalısınız.
6) Efsane: HIV bulaşan kişiler hemen hastalık belirtilerini gösterirler.
Gerçek: Bir kişiye HIV enfeksiyonu bulaşmasına rağmen yıllarca sağlıklı görünebilir. Çalışmalar HIV bulaşmış kişilerde hastalık belirtilerinin görülmesinin 10 yıla kadar sürebileceğini göstermiştir. Ayrıca HIV belirtileri tanı koydurmaz bu nedenle tanı konulabilmesi için bir kan testi yapılması gereklidir.
7) Efsane: Her iki kişide HIV ile enfekte ise, korunmalarına gerek yoktur.
Gerçek: HIV ile enfekte partnerlerin korunmasız ilişki yaşamaları sadece tedavi sürecini daha etkisiz hale getirirler. HIV’ in 2 ana tipi vardır. Ayrıca virüs çok kolay mutasyona uğrayabilir ve çok sayıda alt türleri vardır. Yani farklı bir HIV tipi hastaya tekrar bulaşabilir. Birden fazla HIV tipinin hastaya bulaşması hastanın tedaviye cevapsız kalmasına yol açabilir. Bu nedenle hastalığı daha da kötü hale getirmemek için her zaman korunmalısınız.
Yazar: Tülay Arsoy
