Okul Öncesinde Bilgisayar Destekli Eğitim

Okulöncesi eğitim ve bilgisayar konuları genellikle akademik çalışmalarda eskiden birlikte fazla kullanılmayan bir konuydu. Gerekçe olarak ise bilgisayarın okulöncesi çağı çocuğu için soyut bir ortam olduğu öne sürülmekteydi. Ancak teknoloji ilerledikçe ve bilgisayara verilen önem arttıkça, Kırmızı Başlıklı Kız gibi öykülerin kitaptan anlatılması kadar bilgisayar aracılığyla anlatılması da ilgi görmeye başladı. Ses ve görüntü teknolojilerinin de devreye girmesiyle bilgisayar okulöncesi eğitimde daha da cazip bir hale geldi. Çağımızın koşullarında ise bilgisayarı bilmeden büyüyen bugünün çocuğu, yarın yetişkin olduğunda, okuma yazma bilmiyor olarak kabul edilecektir.

BDE'nin Okul Öcesi Eğitimde Yeri :

Bilgisayar kullanımının yaygınlaşması bu teknolojinin eğitim alanına girmesini kaçınılmaz hale getirmiştir. Çocukların bilgisayar destekli eğitimden maksimum düzeyde yararlanabilmelerini sağlayabilmek için de varolan koşullar geliştirilmeye çalışılmaktadır. Okul öncesinde bilgisayar kullanımına ilişkin yapılan bir çalışma: Hitchcock ve Noonan'ın (2000) yaptığı araştırmada beş öğrenme güçlüğü olan okul öncesi çocuğuna üç temel beceri öğretilmeye çalışılıyor. Bu çalışma iki koşulda gerçekleştiriliyor. Biri Bilgisayar Destekli Öğretim (CAI) ile etkileşimli yazılımlar ve Öğretmen Destekli Öğretimdir (TAI) . Her iki öğretim stratejisinin de ortaya koyduğu önemli yararları vardır. Bilgisayar Destekli Öğretimin, Öğretmen Destekli Öğretime karşı beceri ve katılım açısından belirgin üstünlükleri vardır. Araştırma sonucuna göre BDÖ öğrenme güçlüğü olan küçük çocukların temel becerilerinin iyi duruma getirilmesi ve ilerletilmesinde orta düzeyde etkili olduğu bir gerçektir (Hitchcock ve Noonan, 2000).

BDE Kullanımında Dikkat Edilecek Noktalar :

Okul öncesi eğitimde bilgisayar kullanmayı desteklemenin en büyük önemi, çocuğun gelecek yaşamında çok büyük yeri olacak bir ortamla erken yaşlarda tanışabilmesi, ona hakim olabilmesi ve rahatça kullanabilmesi gerçeğinde yatmaktadır.

Bu dönem yaş grubu henüz okuma-yazma bilmediğinden bilgisayarı kullanabilmesi için anlayabileceği bazı eğitim yazılımları kullanılmalıdır..
Küçük çocukların bilgisayar kullanımı sırasında, bilgisayar kullanmasını bilen bir yetişkinin yardımı çok önemlidir. Böylece çocuğun bazı konularda dikkatinin çekilmesi, sorularına cevap verilebilmesi mümkün olabilir.
Okul öncesinde bilgisayarı kullanma şekli ve süresi oldukça önemli bir konudur. Sadece bilgisayara dayalı bir okul öncesi eğitim çocuğa zarar verebilir. Bilgisayar gerek okul öncesinde gerek ilkokullarda eğitimciye yardımcı bir araç, eğitimsel programları destekleyen bir materyal olarak kullanılmalıdır.
Bilgisayar küçük çocukların günlük programında sınırlı bir yere sahip olmalıdır. Çünkü çocukların büyümek ve gelişmek için harekete, konuşmaya, arkadaşları ile oyun oynamaya, hata bazen de çatışmaya gereksinimleri vardır. Bu gereksinimlerinin bilgisayarla karşılanması mümkün değildir.
Bu yas dönemi çocuklari deneyerek ve yasayarak ögrenir, dikkat süresi kisadir ve dikkati çabuk dagilir. Kavramlara iliskin bilgisi sinirlidir. Bu yüzden bu dönemde bilgisayar program içine dahil edilirken hangi alanlarda , nasil kullanilabilir ve kullanilacak programlar neler olmalidir? Sorularina iyi yanit verilmelidir.
Bilgisayarin işlenecek müfredat programına entegre bir biçimde kullanılmasına dikkat edilmelidir. İşlenecek konu ile ilgili bütün araçların yanında destek araç olarak kullanılmalıdır.

Yöneticilere Düşen Görevler :

Eğitimcinin süreçte bilgisayar destekli ortamları etkin, verimli kullanabilmesi için araç gereçlere ihtiyacı olacaktır. Eğitimcilerin uygun ortamı tespit ettikten sonra yöneticiler gerekenleri temin etmekle yükümlüdür.

Öğretmenlere Düşen Görevler :

Eğitimcinin bilgisayar destekli olsun veya olmasın öğrenme ortamında görevi nedir? Eğitimci öğrenme sürecinde yön veren, rehber olan önemli ve vazgeçilmez rolleri üstlenir. Peki ya bilgisayarlar öğretmenin yerini mi aldı? Bilgisayar destekli bir ortamda eğitimcinin rolü nedir? Bilgisayarı öğretime etkin yansıtabilmek için eğitimci ne yapmalıdır? Bu sorulara cevap vermek için eğitimcinin eğitim ve öğretimde bilgisayar kullanımındaki genel rolünü açığa kavuşturmak önemlidir.

Eğitimciler öncelikle bilgisayarın kendilerine alternatif olmadığı fikrini benimseyerek işe başlarlarsa bilgisayar destekli ortamların sunduklarını öğrenme sürecine uygun biçimde yansıtma olanaklarını araştıracaklardır. Yani sadece eğitim- öğretimin bilgisayar ile olumlu yönde çeşitlendirilmesi hedeflenmelidir.

Eğitimciler ortama getirilecek materyallerin kazanımlara, ihtiyaçlara uygunluğuna bakmalıdırlar.

Eğitimciler bilgisayarı iki yönlü kullanabilirler. Bunlardan ilki bilgisayarın basit bir pekiştirme ve sabit sorular üzerinde çözüm sunma makinesi yönünde kullanılmasıdır. Eğitimci zihinsel gelişime katkı sağlamamıştır. İkincisi bilgisayarın düşüncelerin, fikirlerin, bakış açısının geliştirilmesine olanak sağlamak amacıyla kullanılabilir.

Eğitimde bilgisayar kullanımı konusunda oynayacakları rolleri güçlendirmeleri için, eğitimcileri şunlara önem vermeleri gerekir:


Eğitimci programlamayı ve bunun ne anlama geldiğini öğrenmelidir. Problem çözme aracı olarak bilgisayarı kullanabilme ve değerlendirme birikimine sahip olmalıdır.

Bilgisayarı işlenecek konunun öğrenilmesinde kullanma deneyimine sahip olmalıdır.

Eğitimde tüm gelişim alanlarını desteklemek ve pekiştirmek için bilgisayardan yaralanmalıdır.

Bir bilgisayar kullanıcısı olabilmeli, bilgisayarı kullanabilmeli, bilgisayar sözlüğü hakkında bilgi sahibi olmalıdır.

Bilgisayarın eğitimde kullanılmasıyla ilgili olarak olağanüstü beklentilerle işe başlanmamalıdır.

Ailelere Düşen Görevler :

Eğitimde aileye önemli ve kritik roller düşmektedir. Çünkü eğitim hayat boyudur ve okul dışında da devam etmektedir. Öğrencilerin okulda aldıkları eğitim ve öğretim aile ortamında destek bulmalıdır. Aile bilgisayar destekli eğitimde gerekli araç ve gereçleri çocuklarına sağlamalıdır. Çocukların bilgisayar kullanımında yasak koyucu otorite imajından çıkıp eğitsel oyunlara, müziklere öğrencileri yönlendirebilir. Çocuklara faydalı bilgisayar programları alarak hem eğlenip hem öğrenmelerini sağlayabilirler.

Bilgisayar okuryazarlığı konusunda çocuklarının gelişimlerine katkıda bulunabilirler. Yani aile bilgisayar destekli eğitimde internet, yazılım, müzik oyun vb. boyutlarıyla çocuğun aktif öğrenmesinde yasak oyucu değil yönlendirici olmalıdır.

BDE Kullanımının Üstünlükleri :

Bilgisayar kullanımının doğru ve bilinçli bir şekilde planlandığında çocukların bilişsel becerilerin gelişiminde olumlu etkileri olduğunu belirtilmektedir. Özellikle problem çözme, dikkat, yaratıcılık, bilgiyi öğrenme alanlarında bilgisayar programları çocukların gelişimini olumlu etkilemektedir.
Okul öncesi dönemde bilgisayar, özellikle el ve göz koordinasyonuna büyük katkı sağlayabilir (farenin kullanımı, boyama, çizim çalışmaları vb.), el becerisini geliştirir.

Dikkatini yoğunlaştırmada aşırı güçlük çeken çocuklar, ilgi çekici bir program karşısında daha uzun süre kalabilirler. Bu nedenle bilgisayar kullanımı, çocuğun dikkatini yoğunlaştırmasına yardım ederek eğitime katkı sağlayabilir.
Çocuk, günlük yaşamında ve eğitimi sırasında örendiği pek çok kavramı bilgisayar oyunları ile pekiştirebilir.

Bilgisayar oyunlarında yer alan ve hızlı bir şekilde karar vermeyi gerektiren problemler, çocukta prblem çözme becerisinin gelişmesine katkıda bulunabilir.
Çocuklara çok etkili ve zengin öğrenme yaşantıları sunar.
Etkinlikler sırasında çocuklar ilgi ve yeteneklerini keşfeder, yapacağı etkinliği planlayabilir, etkinlik sırasında diğerleriyle tartışabilir, birşeyler icat edebilme , çalışmalarını gözden geçirip yeni alternatifler kullanabilir.

BDE Kullanımının Sınırlılıkları :

Bilgisayarı yaşamının odak noktası haline getiren çocuklar sosyal ilişkilerden uzaklaşacağı için çocuğun sosyalleşmesi engellenir.
Uygun ve nitelikli yazılımların zor bulunması.
Araçlar pahalıdır.
Öğretmenler yeniden yetişme gereksiniminden çakenmektedirler.
Beceri ve tutuma dayalı davranışların kazanılması zayıftır.
Bilgisayarla eğitim teknik yönden malzeme ve emek gerektirdiğinden ekip işine dayalıdır. Bu sebeple iyi bir ekibin sağlanması gerekmektedir.
Hazırlanan yazılımlardaki dil farklılığı. Yabancı yazılımların aynen Türkçeye çevrilmesi ve bizim kültürümüzden uzak olması.

hacettepe.edu.tr