Özel Eğitimde Niteleme Kavramlarının Öğretimi
Niteleme Kavramlarının Öğretimi
Uzun-kısa, kalın-ince, büyük-küçük, dar-geniş başlıca niteleme kavramlardır. Örnek olarak sadece uzun-kısa kavramlarının öğretimi yapılacaktır. Diğer kavramlar da benzer Yöntem: Basamaklandırılmış Yöntemlerle öğretilebilir.
Kavram: Uzunluk-kısalık.
Amaç: Nesneleri uzunluk-kısalık bakımından ayırt edebilme (aynı tipte ve farklı boyda iki nesne arasında “Hangisi uzun/kısa?” diye sorulduğunda, doğru nesneyi gösterebilme).
Materyal: Birinci set, aynı tip ve aynı renkte biri uzun, biri kısa iki kalem.İkinci set, aynı tip ve aynı renkte biri uzun, biri kısa iki çıta.
Üçüncü set, aynı tip ve aynı renkte biri uzun biri kısa iki pet şişe.
Yöntem: Basamaklandırılmış Yöntem: Sözel ipucu, işaret ipucu, yönerge verme, soru sorma.
Uygulama: Çocukla masada karşılıklı oturulur. Kalemler masanın üzerine bırakılır. Çocuğun kalemlere dokunup, onları eline almasına 3-4 saniye izin verilir. Sonra kalemler çocuktan alınarak yan yana ve dik tutulur. Uzun kalem çocuğa gösterilerek, “Bu kalem uzun” denir ve 2-3 saniye sonra aynı işlem tekrar edilir. Çocuğa, “Hangisi uzun?” diye sorulur. Çocuk, uzun kalemi işaret ederse ödüllendirilir. Yanlış kalemi gösterirse ya da tepkisiz kalırsa, işaret ipucu kullanılarak uzun kalemi göstermesi sağlanır. Çocuk, sorulduğunda uzun kalemi ipuçsuz gösterene kadar çalışılır ve sonraki sete geçilir. Aynı işlem basamakları kullanılarak “kısa” kavramı öğretilir.
Kavram: Uzunluk-kısalık.
Amaç: Nesneleri uzunluk-kısalık bakımından ayırt edebilme (farklı tipte, farklı renkte ve farklı boyda iki nesne arasında “Hangisi uzun/kısa?” diye sorulduğunda, doğru nesneyi gösterebilme).
Materyal: Birinci set, farklı tip ve farklı renkte biri uzun, biri kısa iki kalem.İkinci set, farklı tip ve farklı renkte biri uzun, biri kısa iki çıta.
Üçüncü set, farklı tip ve farklı renkte biri uzun biri kısa iki pet şişe.
Yöntem: Basamaklandırılmış Yöntem
Uygulama: Çocukla masada karşılıklı oturulur. Kalemler masanın üzerine bırakılır. Çocuğun kalemlere dokunup, onları eline almasına 3-4 saniye izin verilir. Sonra kalemler çocuktan alınarak yan yana ve dik tutulur. Uzun kalem çocuğa gösterilerek, “Bu kalem uzun” denir ve 2-3 saniye sonra aynı işlem tekrar edilir. Çocuğa, “Hangisi uzun?” diye sorulur. Çocuk, uzun kalemi işaret ederse ödüllendirilir. Yanlış kalemi gösterirse ya da tepkisiz kalırsa, işaret ipucu kullanılarak uzun kalemi göstermesi sağlanır. Çocuk, sorulduğunda uzun kalemi ipuçsuz gösterene kadar çalışılır ve sonraki sete geçilir. Aynı işlem basamakları kullanılarak “kısa” kavramı öğretilir.
Kavram: Uzunluk-kısalık.
Amaç: Nesneleri uzunluk-kısalık bakımından ayırt edebilme (farklı tipte, aynı renkte ve farklı boyda iki nesne arasında “Hangisi uzun/kısa?” diye sorulduğunda, doğru nesneyi gösterebilme).
Materyal: Birinci set, aynı renkte uzun bir pet şişe, pet şişeden kısa ve aynı renkte bir kalem.İkinci set, aynı renkte uzun bir kalem, kalemden kısa ve aynı renkte bir mandal.
Üçüncü set, aynı renkte uzun bir diş fırçası, diş fırçasından kısa ve aynı renkte bir çıta.
Yöntem: Basamaklandırılmış Yöntem
Uygulama: Çocukla masada karşılıklı oturulur. Birinci set masanın üzerine bırakılır. Çocuğun nesnelere dokunup, onları eline almasına 3-4 saniye izin verilir. Sonra nesneler çocuktan alınarak yan yana ve dik tutulur. Pet şişe çocuğa gösterilerek, “Bu uzun” denir ve 2-3 saniye sonra aynı işlem tekrar edilir. Çocuğa, “Hangisi uzun?” diye sorulur. Çocuk, uzun nesneyi işaret ederse ödüllendirilir. Yanlış nesneyi gösterirse ya da tepkisiz kalırsa, işaret ipucu kullanılarak uzun nesneyi göstermesi sağlanır. Çocuk, sorulduğunda uzun nesneyi ipuçsuz gösterene dek çalışılır ve sonraki sete geçilir. Aynı işlem basamakları kullanılarak “kısa” kavramı öğretilir.
Kavram: Uzunluk-kısalık.
Amaç: Nesneleri uzunluk-kısalık bakımından ayırt edebilme (farklı tipte, farklı renkte ve farklı boyda iki nesne arasında “Hangisi uzun/kısa?” diye sorulduğunda, doğru nesneyi gösterebilme).
Materyal: Birinci set, farklı renkte uzun bir kalem, farklı renkte kısa bir pil.
İkinci set, farklı renkte uzun bir çıta, farklı renkte kısa bir kablo.
Üçüncü set, farklı renkte uzun bir şiş, farklı renkte bir hortum.
Yöntem: Basamaklandırılmış Yöntem
Uygulama: Çocukla masada karşılıklı oturulur. Birinci set masanın üzerine bırakılır. Çocuğun nesnelere dokunup, onları eline almasına 3-4 saniye izin verilir. Sonra nesneler çocuktan alınarak yan yana ve dik tutulur. Kalem çocuğa gösterilerek, “Bu uzun” denir ve 2-3 saniye sonra aynı işlem tekrar edilir. Çocuğa, “Hangisi uzun?” diye sorulur. Çocuk, uzun nesneyi işaret ederse ödüllendirilir. Yanlış nesneyi gösterirse ya da tepkisiz kalırsa, işaret ipucu kullanılarak uzun nesneyi göstermesi sağlanır. Çocuk, sorulduğunda uzun nesneyi ipuçsuz gösterene dek çalışılır ve sonraki sete geçilir. Aynı işlem basamakları kullanılarak “kısa” kavramı öğretilir.
Kavram: Uzunluk-kısalık.
Amaç: İnsanları uzunluk-kısalık bakımından ayırt edebilme (farklı boyda iki çocuk arasında, “Hangisi uzun/kısa?” diye sorulduğunda doğru yanıtı verebilme).
Materyal: Biri uzun, biri kısa iki çocuk.
Yöntem: Basamaklandırılmış Yöntem
Uygulama: Çocukla, diğer iki çocuğun karşısında yan yana durulur. Çocuklar gösterilerek, “Hangisi uzun?” diye sorulur. Çocuk yanlış kişi gösterirse, “O değil, o kısa olanı” denir. Sonra “Hangisi kısa?” diye sorulur. Çocuk, her iki soruda doğru yanıtı verirse ödüllendirilir. İki soruda veya bir soruda yanlış yanıt verirse ödül verilmez ve her iki soruya da doğru yanıtı verinceye dek çalışılır.
KAYNAK: Çetin ÖZBEY, Özel Eğitimde Kavram ve Beceri Öğretimi, , İstanbul, 2007.
ALINTI:::::::::
