Çocuklarda Alkol ve Uyuşturucu Madde Kullanımında Tedavi

ÇOCUKLARDA ALKOL ve UYUŞTURUCU MADDE KULLANIMINDA TEDAVİ

Alkol ve madde kullanımının her geçen gün 15 yaşın altındaki çocuklardada özelliklede risk grubundaki çocuklarda ( eğitim düzeyi düşük ailelerin çocukları, parçalanmış aile çocukları, bu maddelerin kullanıldığı ailelerin çocukları, sokaklarda yaşayan çocuklar, disiplinin çok katı veya çok gevşek olduğu ailelerin çocukları ) artarak devam etmesi, koruyucu önlemleri ve tedaviyi her geçen gün daha önemli hale getirmektedir.Özellikle alkol ve uçucu maddeler 15 yaşından önce kullanılmaya başlanmaktadır.Daha ileri yaşlarda, esrar, daha sonrada eroin kullanılmaktadır.Son yıllarda ülkemizde ectasy kullanımıda artmaktadır.Kokain çok pahalı olduğundan özellikle belli bir ekonomik düzeyin üstünde olanlar tarafından kullanılmaktadır. Tıpta kullanılan bazı ilaçlarda bağımlılık yapabilmekte veya bazı kimseler tarafından kötüye kullanılmaktadır.

Bağımlılık ve uyuşturucu özelliği olan maddeler;.


Yasal olarak satılan alkol, uçucu maddeler ( tiner, bally, vb.), tıpta kullanılan çeşitli ilaçlar ve esrar, eroin, ecstasy, kokain gibi maddelerdir. (bu maddeler çok çabuk bağımlılık yapan ve öldürücü etkileri fazla olan ve tedavileri çok zor olan maddelerdir.).Bu maddelerin hepsinin kötüye kullanımı ve bağımlılığında temel tedavi yaklaşımları aynıdır; ancak tedavilerin süresi ve nüks oranları farklıdır.


Bu maddelerin kullanımı ve bağımlılığından korunmak ve tedavi üç aşamalı olarak yapılmaktadır.


aşama: Koruyucu tedbirlerdir.
Çocuğu, alkol ve uyuşturucu maddeleri kullanmaya iten nedenleri tespit ederek bu nedenleri ortadan kaldırmak gerekir. Anne- baba, öğretmen ve çocuk üzerinde etkili olan kişilerin bağımlılık yapan maddeler konusundaki tutumları önemlidir.Çocuğa alkol ve sigara içme diyen bu kimseler kendileri bu maddeleri kullanıyorlarsa sözlerinin bir anlamı kalmayacaktır

Çocuğun arkadaş çevresi, bu maddeleri kullanmasında çok etkilidir.Arkadaş çevresi bu maddelerin çok iyi etkileri olduğunu söyleyerek çocukta merak uyandırabilir;çocuk, arkadaş çevresinden dışlanmamak, onların alayları ile karşılaşmamak için veya özenti olarak bu maddeleri kullanabilir.Bu nedenle anne babalar çocuklarının arkadaş çevresini bilmelidirler.Gerekirse onları eve davet etmeli ve müdahale etmeden onların davranışlarını izlemeli ve onları tanımaya çalışmalıdırlar. Çocuklarının, kötü alışkanlıkları olan arkadaşları hakkında hemen kötüleyici, çocuklarını suçlayıcı davranışlar yerine, çocuklarının neden o çocukla arkadaş olduğunu anlamak için çaba göstermelidirler.Ergenlik ve delikanlılık döneminde olabilecek, endişe, güvensizlik, kendisini kabul ettirme davranışları, büyüklere özenme, ne yapacağını bilememe, bağımsız olmayı isteme, agresif davranışlar, büyüklere karşı bazı kaba davranışlar nedeni ile çocukları suçlamamak gerekir.Aile içinde sorunları konuşarak çözme, suçlayıcı olmama, çocuğa gerekli ilgi ve sevgiyi gösterme, sürekli komut vermek yerine, ona sorumluluk duygusu aşılama, zorlandığı durumlarda yol gösterme, yanlışlarını onu suçlamadan gösterme, iyi özelliklerini överek ona güven vermek gerekir. Katı bir disiplin veya çok gevşek bir disiplin çocuğun kişilik gelişimini olumsuz etkilemekte ve kendisine güvensiz bir çocuk yetişmektedir.Kendisine güveni olmayan çocukta kötü alışkanlıkları olan çocukların etkisine kolayca girebilmektedir.Çocuk aile içinde bulamadığı ilgi ve sevgiyi bu çocukların arasında bulduğunu sanarak onlar gibi davranmaktadır.

Çocuğa boş zamanlarını değerlendireceği spor, müzik ve kültürel faaliyetler ile sosyal faaliyetler için imkan vermek ve özendirmek kötü alışkanlıkların olduğu çevrelere girmesini engelleyebilir.

Aile içinde ve okullarda ve kamu iletişim araçları ile alkol ve uyuşturucu maddelerin zararlı etkileri çocuklara anlatılmalıdır.Bu maddelerin iyi etkilerininde olduğu, bir kez kullanmakla bir şey olmayacağı veya bu maddelerin alışkanlık, bağımlılık yapmayacağı veya istenirse bırakılabileceği şeklinde bilinen yanlış bilgiler düzeltilmeli ve yayınlar bu maddelere merak uyandıracak şekilde yapılmamalıdır.


2.aşama:Tedavi


Koruyucu önlemlere rağmen bu maddelere alışkanlık veya bağımlılık geliştirmiş olan çocuklarında erken teşhis ve tedavileri çok önemlidir.Teşhis ve tedavi ne kadar gecikirse çocukların iş, aile, sosyal ilişkileri o derece bozulmakta; tedavi ve rehabilitasyonları zorlaşmaktadır.

Tedavide amaç madde kullanım isteğinin azaltılması ve madde kullanımının önlenmesidir.Tedavi ayakta visitler şeklinde, gündüz hastanelerinde veya yataklı tedavi kurumlarında yatırılarak yapılmaktadır.Yoksunluk belirtilerini azaltmaya yönelik ilaçlar verilmektedir.


3.basamak: Rehabilitasyon

Tedavinin en uzun aşamasıdır. Rehabilitasyonun amacı tıbbi tedavi aşamasını geçmiş olan çocuğun tekrar uyuşturucu madde kullanılan ortamlara gitmesini ve uyuşturucuya tekrar başlamasını engellemek ve bozulan iş, eğitim, aile ve toplumsal ilişkilerini düzeltmesine yardım etmektir..Kişi bu maddelerden kurtulmak konusunda hazır, istekli ve yetenekli ise motivasyonel tedaviler yapılabilir.Burada amaç, kişilere yeni beceriler kazandırmak, onların doğasını anlamak, değişim için bir yol olduğunun farkına varmalarını sağlamak, kişide aynı konuda var olan zıt duyguları tespit ederek değişimi sağlamada gerekli iç motivasyonu arttırmaktır..

Uyuşturucu bağımlılığı kronik bir hastalık olduğundan, bağımlı olan kimseler bu maddelerin olduğu ortamlara gittiklerinde karşı koyamayacakları bir istek duymaktadırlar.Bu aşamada kişinin kaybettiklerini telafi etmesi, yetenekleri doğrultusunda bir iş yapması, eğitimine devam etmesi, kendine yeterli olması ve bazı hobiler geliştirmesi, grup tedavisinde yararlanmayı öğrenmesi için yardım edilir. Rehabilitasyon hastanede yatırılarak yapılabileceği gibi, ayaktan grup ve destekleyici tedavilere katılarak sürdürülebilir.

Bu aşamanın ikinci basamağında, tedaviye devam edilir; nüksü önleyecek destekleyici ve grup tedavi yaklaşımları önerilir.Madde bağımlılığı kronik bir hastalıktır;bu nedenle nüks oranı yüksek olduğundan, rehabilitasyon yıllarca sürmektedir.İş, okul, aile ve sosyal ortamlarda kişiyi madde kullanmaktan uzak tutacak davranış ve yardımlar rehabilitasyonun bir parçasıdırlar.

Mazlum ÇÖPÜR


.ALINTIDIR.