TÜRKİYE'NİN KİTAP OKUMA ALIŞKANLIĞI
Kitap okumayamama konusunda hepimizin bahanesi hazırdır:
Kitaplar çok pahalı
İşten geldim yorgunum
Öğrenciyiz abi !
Oku oku nereye kadar?
…ve daha birçoğu
Bu sözler en genel tavırlarımız. Kendimi örnek verirsem ancak son birkaç senedir orjinal kitap alma imkanım oluyor. Üniversite yılları korsan kitaplar kitap fotokopileri etrafında koşmakla geçti.
Okuduğumuz kitapların içeriğide çok nitelikli değil açıkcası. Türkiye’de okunan kitaplara da bakarsanız "siyaset aşk cinsellik " gibi birkaç temaya sıkışmıştır. Popüler kültürün önümüze sürdüğü kitaplar… Günde ortalama 5 saat TV seyreden bir toplumuz. Bu zamanı TV’ye ayıran bizler her gün birkaç sayfa okuma zahmetine katlanamıyoruz. Ne garip değil mi? Yukarıdaki basit bahanelerimiz diziler filmler için geçerli olmuyor çoğu zaman. Diğer açıdan internet insanoğluna sınırsız olanaklar sunarken gençlerimizi/çocuklarımızı asosyal bireyler haline getirmiyor mu? İnternete ayırdığımız zamanı kitaplara ayırabiliyor muyuz?
Bütün bu sorular/sorunların ardından Türkiye’nin okuma karnesine bir bakalım:
* Egitim-Sen`in bir arastirmasina gore ogretmenlerin yuzde 8`i hic kitap okumuyor. Yuzde 39`u ise bu konuda bilgi vermek istemiyor. Yuzde 28`i ayda bir kitap aliyor.
* Türkiye Yazarlar Birliği (TYB) Kurucu Genel Başkanı - Yazar Mehmet Doğan’a göre: "Ülkemizde 10 bin kişiden 3 kişi yılda 10 ve üzerinde kitap okuyorsa kitap kurdu sayılıyor."
* Çukurova Üniversitesi öğretim üyelerinden Prof. Dr. İbrahim Ortaş konuyla ilgili ele aldığı makalede “Devlet kitap okumayı kötü gösterdi” alt başlığıyla doğrudan bir eleştiri getiriyor. Ortaş makalesinde şöyle devam ediyor : "12 Eylül sonrası kitap okumak kamuoyuna zararlı diye tanıtıldı. Kim gerçekten suçlu ve zararlı tespiti yapılmadan özellikle de okuyan ve düşünen kişiler bu süreçte hep mağdur duruma düşürüldü. Maalesef ülkemizde gelişen dinamik gençliğin eleştiri yapma şansı elinden alınarak sistemi eleştirmeyen ve kabullenen bir gençlik yaratıldı. Çok genç yaşta evden başlayarak sürekli dövülen ‘Sus sen bilmezsin’ ‘aklın ermez’ ‘büyüğüne saygı’ ‘otoriteye saygı’ kişinin kişiliğini önemli ölçüde zedelemiştir. Kitap okuma alışkanlığı kazanamamış toplum ne yapacağını bilemeyecektir. Kitapların bir taraftan yasaklanması diğer taraftan yayıncıların yasaklanması yanında pahalı olması kitap okumanın önündeki en büyük engeller olarak görülüyor.”
* Bağımsız Eğitimciler Sendikası’ndan yapılan açıklamaya göre kitap okuma oranının yüzde 45 olduğu Türkiye’de yılda sadece 23 milyon adet kitap basılıyor. Japonya’da ise bir yılda basılan kitap adedi 4 milyar 200 milyon. AB ülkelerinde yıllık kitap harcaması 500 dolarken Türkiye’de bu rakam 2 dolar düzeyinde seyrediyor.
* Gazi Üniversitesi’ndeki 1915 öğretim üyesiyle yapılan araştırmaya göre : Öğretim üyelerinin yüzde 21.9′u sadece akademik yayın okuyor. Yüzde 56.2’si ayda bir-iki kitap okuyor.
SAYISAL VERİLER
Türkiye"de kitap okuma konusunda çoğu Afrika ülkelerinin gerisinde kalmış durumda.
» Japonya"da toplumun % 14"ü
» Amerika"da %12" si
» İngiltere ve Fransa"da % 21"i düzenli kitap okur iken
» Türkiye"de durum % 001 yani on binde bir.
» Toplam nüfusu sadece 7 milyon olan Azerbaycan"da kitap ortalama 100.000 tirajla basılırken Türkiye"de bu rakam 2000- 3000 civarında basılmaktadır.
» Birleşmiş Milletler İnsani Gelişim Rapor"unda kitap okuma oranında Türkiye Malezya Libya ve Ermenistan gibi ülkelerin bulunduğu 173 ülke arasında 86. sıradadır.
BİR YILDA KİŞİ BAŞINA OKUMA SAYILARI:
» Bir Japon bir yılda ortalama 25 kitap okuyor
» Bir İsviçreli bir yılda ortalama 10 kitap okuyor.
» Bir Fransız bir yılda ortalama 7 kitap okuyor
» Türkiye"de 6 kişiye yılda 1 bir kitap düşüyor.
Türkiye"de okuma alışkanlığına sahip olan kişi sayısı ortalama 40 bin kişi
KİTAP OKUMAK İÇİN
Türkiye"de bir kisinin ayırdığı zamanın;
» 300 katını bir Norveçli ayırıyor.
» 210 katırı bir Amerikalı ayırıyor.
» 87 katını bir İngiliz ayırıyor.
» 87 katını bir Japon ayırıyor.
» Dünya ortalaması bile bizim ayırdığımız zamandan 3 kat fazla.
KİTABA KİM NE KADAR PARA VERMİŞ (1995) YILINDA
» Norveçli 137 $
» Alman 122 $
» Belçikalı 100 $
» Avustralyalı 100 $
» Güney Koreli 39 $
» Dünya ortalaması 13 $
» Türkiyeli 045 $
KİM NE KADAR KİTAP BASIYOR.
» ABD"de 72 bin kitap basılıyor.
» Rusya"da 58bin kitap basılıyor.
» Japonya"da 42 bin kitap basılıyor.
» Fransa"da 27 bin kitap basılıyor.
» Türkiye"de ise 7 bin kitap basılmakta.
TÜRKİYE"DE OKUMA VE İZLEME ORANLARI
» Dergi okuma oranı % 4
» Gazete okuma oranı % 22
» Radyo dinleme oranı % 24
» Televizyon izleme oranı % 95
TÜRKİYE’DE YILLARA GÖRE KÜTÜPHANELERLE İLGİLİ KARŞILAŞTIRMALAR
………………. ……………… 1996 Yılı ………………. . 2001 Yılı
Kütüphane Sayısı……………… 1.260 ………………. ……..1.412
Kitap Sayısı…………………….. 10.899.127 ………..12.221.3 92
Okuyucu Sayısı……………….. 22.523.449 ……….. 11.698.602
Kayıtlı Üye Sayısı……………… 1.004.681 ……………. 254.007
Ödünç Verilen Kitap Sayısı….. 4.507.508 …………. 2.164.324
Satın Alınan Kitap Sayısı…….. 129.450 ………………. . 13.862
Dünyada Bir Yılda Ders Kitapları Hariç Basılan Kitap Sayısı
Amerika 72 000
Almanya 65 000
İngiltere 48 000
Fransa 39 000
Brezilya 13 000
Türkiye 6 031
Çocuk Vakfı Çocuk Edebiyatı Okulu 8 Eylül Temel Okur Yazarlık günü nedeniyle Türkiye’nin Okuma Alışkanlığı Karnesi isimli bir çalışma hazırladı. Hazırlanan çalışmayla Türkiye’nin okuma haritası ortaya çıktı. Türkiye’nin ortaya çıkan okuma karnesi ise zayıflarla dolu. Araştırmaya göre nüfusun yüzde 88′i okuryazar. Diğer çarpıcı sonuçlar şöyle :
* Türkiye de çocuklar okuma becerileri açısından 35 ülke arasında 28.
* İhtiyaç maddeleri sıralamasında kitap 235. sırada
* Türkiye’de öğrencilerin sadece yüzde 19′u 25′ten fazla kitaba sahip.
* Türkiye’de kitaba yılda harcanan para 45 sent.
* Kütüphaneye gidenlerin sadece yüzde 8′i kitap okumaya gidiyor.
* Öğretmenlerin yüzde 33.4′ü düzenli kitap okuyor.
* Anne baba çaba harcamıyor
* Sadece dört anne babadan biri çocuklarının okuma alışkanlığını geliştirmek için çaba harcıyor.
* En çok basılan yerli beş kitap : Keloğlan Masalları Nasrettin Hoca Fıkraları Türk Masalları Dede Korkut Hikâyeleri Ömer Seyfettin’in Hikâyeleri.
* En çok basılan yabancı kitaplar La Fontaine Fablları Ezop Masalları Andersen Masalları Çocuk Kalbi…
Bu kadar veriden sonra kendimizi tekrar sorgulayalım. Gelişme arzusunu yıllarca içinde taşıyan bir toplum olarak kitap okuma alışkanlığı kazanmayı ne zaman önemseyeceğiz?
Okumak anlamak anlatabilmek… Bu kavramların hepsi kitap okuma alışkanlığında yatıyor. Kendi çözümsüzlüğümüzü kendimiz yaratmayalım. TV alışkanlığımıza eğlenceye biraz daha az zaman ayırarak bu toplumu hep beraber geliştirelim. Çocuklarımıza ailemize de bu alışkanlığı kazandıralım.
Artık uyanma vaktidir…
ALINTI...
