Bela mısınız, Deha mısınız?
BELA MISINIZ, DEHA MISINIZ?
Böyle bir dünyada yaşayıp normal kalmak biraz zor galiba. Bunun için zihnimiz sürekli ’error veriyor’. Bilgisayar falan olsak bir reset tuşuyla işleri yoluna koyabiliriz ama işte insan olmak zor! Sinem Ersever küçüklükten beri kendisine yapıştırılan ’arıza’ etiketini içselleştirip, "Nedir bu arıza insan?" diye araştırmaya başlayınca, karşısına koskoca bir dünya çıkmış. O dünyadan derlediklerini Alfa’dan çıkan Bir Arıza’nın Anatomisi-Arıza kitabında okurla paylaşıyor. Yazdıklarına bakılırsa arıza olmak öyle psikopat olmak anlamına gelmiyor. Yani iş o kadar da kötü değil. Hafifleri ve ağır sikletleri var. Faydalı oldukları zaman hayatımızı renklendirebiliyorlar... Bütün bunların sonucunda Sinem Ersever’e mikrofon uzatıp arızaların dünyasına girelim dedik, ama kitabın sonundaki teste bakılırsa çoğumuz hafif düzeyde arızayız. Zaten kendisi de uzmanların dünya nüfusunun yüzde 30’unun arızalı olduğunu belirttiğini söylüyor. (Yani hepimize bir reset tuşu şart!)
ETİKET ÜZERİME YAPIŞTI
"Yıllarca insanlar ’Sen arızasın’ diye başımın etini yedi. Bunu önemsemedim ama mütemadiyen bu etiket üzerime yapıştırılınca, bu arıza ile kast edilenin ne olduğu araştırmaya başladım. Kimse somut bir şey söylemedi. Ben de Türk Dil Kurumu’nun tanımından başlayarak, psikoloji, sosyoloji gibi alanlarda araştırmalar yaptım. Sonra da bu kitap ortaya çıktı."
ARIZA NEDİR, ÖZELLİKLERİ NEDİR?
"Arıza olma halini bir kimlik gibi edinmiş bir grup insan var. Arıza olmak bir dünya görüşü. Yaptığın bir şeyle arıza olmuyorsun. Dünyayı nasıl gördüğünle, karakterinle ilgili bir şey bu. Birtakım özellikleri var. Arıza insanlar istikrarsızdır. İşte de böyle, aşkta da böyle. Değişkenliğin, yaratıcılığın önemli olduğu, riskli mesleklere yöneliyorlar. Yazarların, senaristlerin, gazetecilerin, sinemacıların, müzisyenlerin biraz arıza olması da bundan. Ruh halleri nedensiz değişiyor. Çok sık fikir değiştirip, hayatı çok daha karmaşık algılıyorlar."
TÜRK OLMAK ARIZA YAPIYOR!
"Çelişkiler eninde sonunda arıza yapıyor. Türk olmanın da çok çelişkili yanları var. Yüzyıllar boyunca dünyayı yönetmişiz. Ama padişahın iki dudağının arasında yaşamışız. Çok gösterişli bir milletiz ama çok da zengin değiliz. Ne batılıyız ne de doğuluyuz. Batıdaki gibi bireyselci değiliz, doğudaki gibi kendini topluma adamış havası da yok. Yani zihnimizin iki tarafında pencereler açık ve sürekli cereyan yapıyor. O da arızaya neden oluyor.
" ARIZALAR İKİYE AYRILIR "
Psikiyatri 365 değişik arıza hastalığı tanımlamış. Bu tanımlama fırtınası hızla artıyor. Ya hepimiz hızla çıldırıyoruz ya da psikiyatrlar işlerini çok ciddiye alıyorlar, bunu pek anlamadım. Ben arızaları ikiye ayırıyorum: Light arızalar, ağır siklet arızalar. Light arızalar, ne gerçek ne kendi uydurması, bunun farkındadır. Ağır siklet arıza ise bu ayrımı yapamıyor.
"BELA ARIZA, DEHA ARIZA "
Arızalarınızdan bir fayda üretirseniz hoş görülebiliyorsunuz. Bu arızalı haliniz üretime yansıyorsa, bir esere dönüşüyorsa o zaman dâhi olarak bile algılanabilirsiniz. Ama arızalarınız ipini koparmış gibi ortalıkta dolaşıyorsa o zaman bela arıza oluyorsunuz.
"BUSH’UN KAYIŞI GEVŞEMİŞ "
Kitaba da koydum. George W. Bush ’Ben yolumda ilerlerken dünya tehlikeli bir yerdi ama onların kim olduklarını tam olarak biliyorduk. Bize karşı onlar vardı ve onların kim olduğu ortadaydı! Bugünse onların kim olduğundan emin değiliz ama orada olduklarını biliyoruz,’ diyor. Uzmanlar tipik bir paranoyak monoloğu olduğu düşünüyor bu cümlelerin. Zaten okuyunca bu cümleyi ’Bir dakika kayışların biraz gevşek değil mi?’ diye soruyorsunuz. Daha fenası ABD’yi bir anlamda dünyayı kayışı gevşemiş bir adam yönetmiş.
" POLİTİKA ARIZA VERİYOR "
Türkiye’de içimiz dışımız politika. Günün 20 saati politika konuşuluyor. İşin ilginci Türkiye’nin en kötü olduğu alanlardan biri politika. Futbolda daha başarılıyız. Çünkü politikada bizi temsil eden insanlar, hem bizi hem de birbirlerini dinlemiyorlar. Ben politikacılar yerine politik sistemin arızalı olduğunu düşünüyorum. Bunun için politikacıların arıza ürettiği kesin. Üç jenerasyonu aynı insanların yönettiğini gördük."
MODERN YAŞANTI ARIZA YARATIYOR
"Modern hayat oldukça talepkâr. Bu da birtakım arızaların ortaya çıkmasına neden oluyor. Mesela kadınlara o kadar rol biçiliyor ki, iyi bir anne, bakımlı bir kadın, vefalı bir evlat, kültürlü bir insan... Böyle olunca kadınlar mükemmel olayım derken kayışları koparıyor. Sağ olsun medya da bu konuda başka türlü bir rol oluyor. Kadınları fizik olarak o kadar mükemmel gösteriyor ki, özgüveniniz sarsılıyor, sürekli eksiklikleriniz yüzünüze çarpılıyor.
" BİR ARIZANIN AŞK HALİ "
Bayağı çalkantılı bir aşk hayatı yaşıyorlar. Kendini toparlayıp tek başına hareket edemedikleri düşünülürse arızaların, bir ilişkiyi sürdürmeleri de zor oluyor. Her şeyden önce arızalı âşık, âşık olma haline âşık oluyor. Bunun için de önce âşık olduğu insanı idolleştiriyor. Flört safhasında iyi bir dönem geçirse bile, birlikte olmaya başlayınca aşkını kaybetme korkusu ağır basıyor. Bu da kıskançlığı tetikliyor. Kadınlar ve erkekler biraz sabun gibidir, çok sıkarsanız da, serbest bırakırsanız da elinizden kayıp gidiyor. Arızalı insanlar kendilerine çok dönük olduğu için genelde kaybediyorlar."
BİRTAKIM ÜNLÜ ARIZALAR
Newton: Uykusuzluk, paranoya ve depresyonun pençesinde bir ömür tüketmiş.
Maradona: Tanrı’nın eli olduğunu söylüyor ama uyuşturucu ve alkol yüzünden hayatından oluyormuş.
Elvis Presley: Aşırı yeme hastası tanısı konulmuş. Bazen normal bir insanın bir ayda yiyebileceği yemeği bir günde yiyormuş.
Okan Bayülgen: Kitabı hazırlarken çevremdeki insanlara sordum arıza kimdir diye. Okan Bayülgen ilk sıradaydı. Fazla zeki, toplumla bunun için uyuşamıyor.
Aysel Gürel: Uçukluktan arıza kontenjanına giriyor.
Yazan : Olkan Özyurt
Kaynak : www.sabah.com.tr
