Doğalgaz yaygınlaştı, hava kirliliği yüzde 29 azaldı
ercan baysal
Türkiye'de 60'dan fazla şehre doğalgaz giderken abone sayısı 10 milyona yaklaştı. Kömür kullanımının giderek azalması, hava kalitesini artırdı. 2007-2010 yılları arasında yurt genelinde kirlilik yüzde 29 azalırken kükürtdioksitte yüzde 43 iyileşme görüldü.Sanayinin yanı sıra konutlarda doğalgaz kullanımının yaygınlaşması hava kirliliğini önemli ölçüde azalttı. Türkiye'nin tamamına yakınında kömür yerine doğalgaz kullanılmaya başlanması hava kalitesini önemli ölçüde artırdı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı verilerine göre 2007 yılından 2010'a kadar Türkiye genelinde kirlilik yükünde yüzde 29 azalma sağlanırken, kükürtdioksit (SO2) oranında yüzde 43 iyileşme görüldü. Geçen yıl sonu verilerine göre Türkiye'de kükürtdioksit (SO2) değerini aşan il bulunmuyor, ancak aynı şeyi partikül madde (PM10) limiti için söylemek mümkün değil. Batman, Iğdır, Osmaniye, Siirt ve Muş illerinde PM10 sınır değeri olan 114 µg/m3 değerleri aşıldı. Pek çok ilde kömür kullanımı sebebiyle kükürt, dioksit kirliliği açısından 1990'lı yıllara göre büyük bir iyileşme görüldüğünü aktaran bakanlık kaynakları, partikül madde açısından gözlenen iyileşmenin kükürtdioksit kadar yüksek düzeyde olmadığına dikkat çekiyor. Bunun nedenleri olarak ise Türkiye'nin coğrafi yapısı, iklim şartlarının bölgelere göre farklılık göstermesi, Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgelerini etkileyen sahra tozlarının taşınımı gibi doğal etkenlerin yanı sıra inşaat ve hafriyat alanlarının fazla olması gösteriliyor.
2005 yılında 36, 2007'de ise 45 il merkezine hava kalitesi ölçüm istasyonları kurularak partikül madde (PM10) ile kükürtdioksit (SO2) parametreleri ölçülmeye başlandı. Eylül 2011 itibarıyla 81 il merkezi ile bazı ilçelerde toplam 119 adet hava kalitesi ölçüm istasyonunda uluslararası standartlara uygun olarak otomatik cihazlar ile ölçüm yapılıyor. Avrupa Birliği'ne uyum süreci kapsamında hava kalitesi verilerinin değerlendirilmesi hususunda 6 Haziran 2008'de Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği hükümleri uygulanıyor. Yönetmelikte Türkiye'nin 2014 yılına kadar kademeli olarak kirlilik yükünü azaltması ve AB limit değerlerine tamamen uyum sağlaması hedefleniyor. Söz konusu yönetmelik; hava kalitesini iyileştirmek için temiz hava ve eylem planları gibi gerekli araçları sağlıyor. Yönetmelik ayrıca, kirliliğin kontrolü ve hava kalitesi alanlarında izleme, yaptırım ve kurumsal güçlenmeyi amaçlıyor.
Hava kalitesini artırıcı çalışmalar:
Şehirlerde doğalgaz kullanımının yaygınlaştırılması
Fosil yakıt kullanımının azaltılması
Hava kirliliği haritalarının oluşturulması
Egzos emisyonlarının azaltılması için araç denetimi yapılması
Sanayilerde oluşan hava kirliliğini önleyici denetimlerin artırılması
2010 yılının en kirli ve temiz şehirleri
En kirli beş il En temiz beş il
Batman Konya
Iğdır İzmir
Osmaniye Kırklareli
Siirt Ankara
Muş Gaziantep
ZAMAN
