Çocuk Vakfı ANAYASA ve ÇOCUK RAPORU’nu Açıkladı
Çocuk Vakfı ANAYASA ve ÇOCUK RAPORU’nu Açıkladı
ÇOCUK GÖRÜŞÜ ALINARAK,ÇOCUĞUN BÜTÜN YÖNLERİYLE GÖRÜNÜR OLACAĞI YENİ BİR ANAYASA HAZIRLANMASINI İSTİYORUZ…
Çocuğun ve çocukluğun görünür olacağı bir anayasa için:
•Çocuğa saygı temelinde bir anayasa öngörülmeli
•Anayasa yapımı sürecinde çocuk görüşü alınması için özel bir çalışma yapılmalı
•Güç koşullardaki çocukların katılımı ve görüşlerinin alınmasına özel önem verilmeli
•Anayasanın bütününde çocuk, yetişkinler gibi hak sahibi ve eşit birey olarak kabul edilerek düzenleme yapılmalı
•81 il ve 957 ilçede TBMM üyeleriyle çocukların buluşması sağlanmalı
•Çocuğu da toplumsal sözleşmenin bir tarafı olarak gören ve çocuğun görünür olacağı kısa bir anayasa hazırlanmalı
•Çocuk konusu bütüncül bir bakış açısıyla ve çocuğa özgü haklar çerçevesinde güvence altına alınmalı
•Anayasada Devlet’in çocuğa kaşı bütün yükümlülükleri yer almalı
•Yeni Anayasa oylanma öncesi çocuk diline uyarlanmalı ve çocuk görüşü alınmalı
•Yeni Anayasa’da Çocuk Anayasa’sı yapılmasını zorunlu kılan ve bu yasanın diğer yasaların üstünde olduğunu vurgulayan bir hükme yer verilmeli
•Çocuk Vakfı’nın hazırladığı Anayasa ve Çocuk Raporu’nda çocuk görüşleri de yer alıyor.
Çocuk Vakfı, Anayasa ve Çocuk Raporu’nu açıkladı. 25-27 Şubat 2011 tarihinde gerçekleşen 1. Türkiye Çocuk Hakları Kongresi’nde çocuk ve yetişkin delegelerin aldığı karardan bu yana sürdürülen çalışmalar sonuçlandırıldı. Raporun ana teması, Çocuk Görüşü Alınarak Çocuğun Bütün Yönleriyle Görünür Olacağı Yeni Bir Anayasa Hazırlanması olarak belirlendi.
Çocuk Vakfı’nın hazırladığı Anayasa ve Çocuk Raporu’nda 1. Türkiye Çocuk Hakları Stratejisi ve Uygulama Planı ( 2012-2016 ) belgesinin gerekçe, stratejik amaçlar ve eylemleri ile ilgili çerçeve esas alındı. ( www.cocukvakfi.org.tr )
Anayasa ve Çocuk Raporu’nda Yer Alan Çocuk Görüşlerinden Örnekler
Ağacın dalları
Yaprakları
Meyvelerin tadı
Küçücük
Bir tohumdan gelir
Anayasa bir ağaç:
Ülkenin
Rengini
Verir
…
Anayasa, çocukların anlayabileceği bir dille yazılsın.
Melih Ayhan, 13 yaşında, Antalya
…
Anayasa resimlerle yazılmalı…
Alim Çetinbaş, 10 yaşında, Kütahya
…
Anayasa annem olsun isterdim.
Sedef İlkince, 8 yaşında, İstanbul
…
Anayasada, “Bu ülkede çocuk çalıştırılmaz” diye yazılsın.
Dilay Ertürk, 10 yaşında
…
Aile tarafından kızların okutulması zorunlu olsun.
Bahar Kolanç / 16 yaşında, Cizre
…
Anayasa bizi korusun.
Ali Ersin Akgül, 9 Yaşında, Hasköy
…
Herkesin dini özgürlüğünü yaşamasına izin verilmeli.
Sena Beyar, 13 yaşında, İstanbul
…
On sekiz yaşından küçüklerin de oy kullanmasını isterdim.
Yusuf Muhammet Yılmaz, 8 yaşında, Beyoğlu
Çocuk hakları genişletilsin ve çocuklara daha çok saygı duyulsun.
Hakan Köybaşı, 13 yaşında, Atakent
…
Düşüncelerimize önem verilsin.
Beyzanur Özkan, 10 yaşında
…
Her insanın hakkı eşit olsun.
Esmanur Kuru, 13 yaşında, Ümraniye
…
Anayasayı anneler yapsın.
Betül Tarıman, şair
Anayasa ve Çocuk Raporu’nun Gerekçesi
Türkiye’nin anayasa geleneğine ( 1921, 1924, 1961, 1982 ) çocuk ‘özel bakım ve koruma’ anlayışıyla yansımıştır.
Türkiye’nin çocuk konusundaki temel açmazı, çocukların da yetişkinler gibi hak sahibi bireyler olduğunu ortaya koyacak bütüncül bir yaklaşımla aşılabilir. Çocukların haklarını öteleyen, yetişkin hakları karşısında ikinci sınıf haklar gibi gören egemen anlayış ancak bütüncül çocuk bakışı ve çocuğa öncelik verilerek dönüştürülebilir.
Türkiye yeni anayasa hazırlamanın eşiğinde. TBMM yeni anayasayı ‘hukukçulara havale etmiş’ görünüyor. Anayasa çalışmalarında toplumun bütün kesimlerinin görüşü ise alınamadı.
Yeni anayasa çocuğu da toplumsal sözleşmenin tarafı gören bir anlayışla hazırlanmalıdır. Çocukların, ileride sorumlu olacakları bir anayasa için görüş bildirmemiş olmaları ise çocuğun katılım hakkı ihlalidir ve çocuğa saygıdan yoksun bir yaklaşımdır.
Türkiye, yeni anayasa hazırlama sürecinde çocukların görüşlerini dinlemeye hazır olmalı ve görüş bildirecek çocuklara özgür ortamlar hazırlamalıdır.
Yeni anayasada çocuğa özgü haklar’ın yer alıp almayacağı konusu nasıl bir gelecekte yaşayacağımızla birebir ilişkilidir.
Yeni anayasa, Türkiye’nin çocukla ilgili bütün kök sorunlarının çözümünde çok kuşatıcı bir imkan olduğu kadar, büyük dönüşüm ve çocuk açılımı için de iyi bir başlangıç noktasıdır.
Türkiye, BM Çocuk Hakları Sözleşmesi ( 1989 ) ve Evrensel İnsan Hakları Beyannamesi ( 1948 ) yanında Taraf olduğu bütün uluslararası sözleşme ve antlaşmalardan kaynaklanan taahhütleri yeni anayasaya yansıtırken çekingen davranmamalıdır.
Yeni anayasada, çocukla ilgili temel yasa görevini yerine getirerek Türkiye Çocuk Temel Yasası’nı kapsayan bir hükme de yer verilmelidir.
Çocuğun ve Çocukluğun Görünür Olduğu Yeni Bir Anayasa
Anayasa ve Çocuk Raporu çocuğun ve çocukluğun görünür olacağı bir yaklaşıma dayanıyor. Türkiye, korumacı ve çocuk refahına dayalı yaklaşımdan, haklara dayalı, çocukların bütün haklarıyla görünür olacağı bir anayasa geleneğine geçiş yapabilir: Çocuklara bakım ve koruma yanında katılım; görüş ve düşüncelerini ifade etmelerine öncelik veren, çocuğun ve çocukluğun bütün yönleriyle görünür olacağı hükümleri içeren, insan hakları temelinde ve çocuk haklarını bütüncül çerçevede yansıtan, çocuğa saygı’ya ve çocuk hukuku anlayışına dayalı bir anayasaya ihtiyaç var.
Çocuk Vakfı’nın Yeni Anayasa İçin Önerisi
Çocuk Vakfı, medeniyet odaklı; çocuk hakları ile yetişkin haklarının eşit kabul edildiği; çocuğun öncelikli yüksek yararı temelinde yaşama ve sağlığını koruma, gelişme ve yeteneklerini geliştirme, korunma, ayrımcılık gözetmeme anlayışına dayanan; kendisini ilgilendiren her konuda görüşünün alındığı; çocuğu ve haklarını bütüncül boyutlarıyla yansıtan; çocuğun görünür olduğu ve çocuğa saygı’ya dayalı yeni bir anayasa hazırlanmasını önermektedir.
Yeni Anayasa İçin Neler Yapılmalı?..
· 1982 Anayasası’ndaki çocukla ilgili hükümler ve yaklaşım dikkate alınmadan yeni bir çocuk bakışına ihtiyaç var;
· Anayasanın bütününde çocuk haklarının insan hakları kültürüyle ilişkisine özel vurgu yapılmalı · Hazırlanacak yeni anayasanın çocukla ilgili hükümleri hazırlanırken hükümet kuruluşları, yerel yönetimler, örgün eğitim kurumları,meslek örgütleri, üniversiteler, sosyal medya, stk’ların desteğinde ülke ölçekli katılım sağlanmalı ve çocuk görüşü alınmalı
· Köy çocuklarının görüşünün alınmasına özel önem verilmeli
· Güç koşullardaki çocukların katılımı ve görüşlerinin alınmasında işbirliği yapılmalı
· 81 il ve 957 ilçede TBMM üyeleriyle çocukların buluşması sağlanmalı
· TBMM Anayasa Komisyonu, Anayasa Uzlaşma Komisyonu ve Anayasa Danışma Kurulu üyeleriyle çocukların buluşmaları gerçekleştirilmeli
· Çocuğu da toplumsal sözleşmenin bir tarafı olarak gören ve çocuğun görünür olacağı kısa bir anayasa hazırlanmalı
· Çocuk konusu bütüncül bir bakış açısıyla ve çocuğa özgü haklar çerçevesinde anayasal statüye kavuşturulmalı
· Devleti, çocukla ilgili korumacı, sosyal yardımcı ve refah anlayışıyla sınırlandıran bir anayasa değil, çocuğa saygı temelinde, çocukların görüş ve düşüncelerini açıklamasına ve katılımına imkan veren bir yaklaşıma dayalı bir anayasa öngörülmeli
· Anayasada yer alacak çocukla ilgili hükümler çocuk algısı ve gerçekliğine uygun bir dille çocukların görüşüne sunulmalı
· Yeni Anayasa oylanma öncesi çocuk diline uyarlanmalı ve çocuk görüşü alınmalı
· Yeni Anayasa’da Çocuk Anayasası –Türkiye Çocuk Temel Yasası- yapılmasını zorunlu kılan ve bu yasanın diğer yasaların üstünde olduğunu vurgulayan bir hükme yer verilmeli
Çocukla İlgili Hükümlerin Yer Alması Önerilen Başlıklar Çocuk Vakfı’nın Anayasa ve Çocuk Raporu’nda çocukla ilgili hükümlerin yer alacağı başlıklar ise şöyle belirlendi: Temel Hak ve Özgürlükler; Sosyal Devlet ve Sosyal Politika; Aile, Kadın, Çocuk, Gençlik, Engelliler, Yaşlılar; Eğitim Sistemi; Yargı; Mimari ve Şehir Planlaması; Merkezi ve Yerel Yönetim; Medya Yönetimi; Kamu Denetçiliği; Uluslararası Sözleşmeler ve Antlaşmalar…
Çocuk Vakfı’nın Anayasa ve Çocuk Raporu’nda ayrıca çocuğa yer verilmeyen, çocukları görmezden gelen, çocuklar için özel korumaya odaklanan, çocuk görünürlüğüne yer veren ve BM Çocuk Hakları Sözleşmesi gibi antlaşmalara öncelik verilmesini öngören Dünya ülkeleri anayasalarıyla ilgili 7 tablo yer alıyor.
Umut Var… Ve Hep Olacak!..
