KPSS’deki Hatalı Sorulara AÜ’den Bilimsel Tespit!
Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi öğretim görevlilerinden oluşan ekip KPSS’nin kendi alanlarında inceledikleri 42 sorunun bazılarında hata tespit ettiklerini iddia ediyorlar...
İşte Prof. Dr. F. Dilek Gözütok ve ekibi tarafından incelenen sorularda bulunan hatalar;
2010-KPSS EĞİTİM BİLİMLERİ SORULARI (Hatalı Sorular)
2010-KPSS EĞİTİM BİLİMLERİ SORULARI (Hatalı Sorular)
1. Yaşam boyu öğrenme merkezlerinde, her yaşta bireyin fiziksel, zihinsel gelişimi dikkate alınarak çeşitli yaşam becerileri kazanması amaçlanır.
Bu merkezlerdeki uygulamaların daha çok hangi program kapsamına girdiği söylenebilir?
A. Mesleki eğitim programı
B. Örtük program
C. Ders programı
D. Çalışma Programı
E. Hizmet içi eğitim programı
• B seçeneği doğru olarak belirlenmiştir.
• “Yaşam boyu öğrenme merkezleri” adıyla oluşturulmuş merkezler yoktur. Bireye yaşam becerileri kazandırmayı amaçlayan böyle merkezler olsaydı, bu merkezlerin, yaşam becerilerini neden ve nasıl kazandıracağı ve nasıl değerlendireceği konusunda, adına “Yaygın Eğitim Programı” denen bir programının da olması gerekirdi.
• Örtük program, resmi programlarda belirtilen amaç ve etkinliklerin dışında öğrenme-öğretme sürecinde, öğrenci-öğrenci ya da öğrenci-öğretmen etkileşimine bağlı olarak ortaya çıkan bilgi, düşünce ve uygulamalar ve bu uygulamalar sonucunda öğrencilerin kazandıkları özelliklerdir. Örtük program, yazılı olmayan bir programdır. Okul ve sınıf içindeki bütün uygulamaları kapsamaktadır. Okulun fiziksel özellikleri; araştırma olanakları; forması, renkleri, amblemi, maskotu; beklenti ve kuralları; yayınları; kültürel, sosyal, sportif ve bilimsel etkinlikler; sınıfların oluşturulması; sınıfın fiziksel özellikleri; kuralları; öğretmenlerin beklenti ve görüşleri; önyargıları; öğrenci özellikleri; ölçme ve değerlendirme; atmosfer; zaman ve iletişim örtük programın boyutları arasında sayılabilir (Yüksel, 2002, 2004, 2005; Gözütok, 2007).
6. Yukarıdaki verilen “ihtiyaç belirleme” tekniklerine ilişkin kavram haritalarında I, II ve III ile numaralandırılmış yerlere aşağıdaki kavramlardan hangileri gelmelidir?
A. Rapor araştırması yapma Yüz yüze görüşme Güdümlü
B. Beceri testi geliştirme Rapor değerlendirme Güdümlü
C. Pazar araştırması yapma Rapor değerlendirme Yüz yüze görüşme
D. Beceri testi geliştirme Yüz yüze görüşme Pazar araştırması yapma
E. Yüz yüze görüşme Beceri testi geliştirme Pazar araştırması yapma
• B seçeneği doğru olarak belirlenmiştir.
• B seçeneğinin I. sütunundaki ifade “Beceri Testi Geliştirme” değil, “Beceri Alanlarının Belirlenmesi” olmalıdır. “Beceri Testi Geliştirme” daha sonraki aşamalarda yer almaktadır.
• Teknik 4 olarak verilen oktaki “görüşme” 3 ayrı dala ayrılmalıdır. (Güdümlü-yapılandırılmış / doğal / yarı güdümlü-yapılandırılmış) (Demirel, 2009).
7. Aşağıdaki tabloda öğrenme kategorileri ile ilgili performanslar eşleştirilmiştir.
Öğrenme Kategorisi Performans
Sözel Bilgi Farklı yollarla bilgiyi ifade etme ya da iletişimde bulunma
Bilişsel Stratejiler Hatırlama, düşünme ve öğrenmeyi etkili bir şekilde gerçekleştirme
Tutumlar Nesne, olay ya da insanlara ilişkin kişisel davranışlarda bulunma
Bu eşleştirmelere göre, aşağıdakilerden hangisi “tutumlar” kategorisine uygun bir örnek davranıştır?
A. Yardımlaşmanın ne olduğunu açıklama
B. Kelebeklerin yaşamına ilişkin görsel sunu hazırlama
C. Sanat müzelerini gezmeyi seçme
D. Dönem ödevini yazmak için not kartları hazırlama
E. Kırmızı renk ile mavi renk arasındaki ayrımı yapma
• C seçeneği doğru olarak belirlenmiştir.
• Öğrenme kategorilerinden “tutumlar”ın “performans” ifadesi hatalıdır. Tutumlar bireyin davranışlarına yön veren eğilimlerdir. Gagné’nin öğrenme ürünleri arasında yer alan tutumlar; bireyin herhangi bir grup şeye, bireylere, olaylara ve çok çeşitli durumlara karşı bireysel etkinliklerindeki seçimini etkileyen kazanılmış içsel bir durum olarak tanımlanabilir (Senemoğlu, 1997).
• Ayrıca “Sanat müzelerini gezmeyi seçme” seçeneği de tutum ifadesi değildir. Tutum ifadesine örnek olarak “Sanat müzelerini gezmeyi seçmek önemlidir/gereklidir.” verilebilir.
15. Fen ve teknoloji dersi öğretim programının vizyonu bütün öğrencilerin, bireysel farklılıkları ne olursa olsun, fen ve teknoloji okuryazarı olarak yetişmesidir.
Bu vizyon aşağıdaki hedeflerden hangisine örnek olarak verilebilir?
A. Özel hedefler
B. Yakın hedefler
C. Milli hedefler
D. Uzak hedefler
E. Temel hedefler
• A seçeneği doğru olarak belirlenmiştir.
• Özel hedefler, öğrenciye kazandırılması uygun görülen özellikler ve bir disiplin ya da bir çalışma alanı için hazırlanmış olan hedeflerdir (Demirel, 2009).
• Özel hedefler vizyon belirlemez. Vizyon uzak hedeflerde belirlenir. Bu vizyon önce genel hedeflere yansıtılır, özel hedefler de genel hedeflere ve uzak hedeflere hizmet edecek biçimde bu özellikleri öğrenci davranışlarına dönüştürür (Ertürk, 1994).
16. Amerikalı eğitimci Dale, yaşantılarla kavramların oluşumunu ilişkilendirerek öğretme durumlarının seçimine yardımcı olacak bir yaşantı konisi geliştirilmiştir. Bu modelin dayandığı temel ilkeler şunlardır:
• Öğrenme sürecinde ne kadar çok duyu organı kullanılırsa öğrenme o kadar kalıcı olur.
• En iyi öğrenilenler bireyin kendi kendine yaparak öğrendikleridir.
• Öğrenilenlerin çoğu görsel öğeler yardımıyla öğrenilir.
Bu ilkelere göre, somut yaşantı kazanmak ve kalıcı öğrenmeler sağlamak için aşağıdaki öğretim yöntem ya da tekniklerinden hangisinin kullanımına en az yer verilmelidir.
A. Gösteri
B. Sergi
C. Gezi
D. Dramatizasyon
E. Görüşme
Kaynak: Byrd, Foxx ve Stepp, 1990
• E seçeneği doğru olarak belirlenmiştir.
• Dale’nin yaşantı konisinde görüşme diye bir öğretim yöntem ve tekniği yer almamaktadır. Kuşkusuz insanlar birbirleriyle görüştüklerinde birbirlerinden çok şey öğrenirler ama “görüşme” öğretim yöntemi ya da tekniği değildir. (Görüşme yerine anlatım, sunum vb. yöntem ve teknikler seçenekler olarak verilebilirdi.)
Canan Öğretmen öğrencilerine “okulun bahçesine çikolata kâğıtlarının atıldığını gördüm. Herkesin çöpleri yere attığını ve okulumuzda bir ay çöplerin alınmadığını varsayalım. Böyle bir durumda neler olabilir ve bu durumun üstesinden gelmek için neler yapılması gerekir?” diye sorar. Öğrencileri beşerli gruplara ayırır ve bu problem durumuna ilişkin çözüm önerileri bulmaları için 15 dakika süre verir. Öğrenciler çalışmalarını tamamladıktan sonra görüşlerini paylaşırlar.
21. Canan Öğretmen’in hangi kişisel becerisinin en fazla gelişmiş olduğu söylenebilir?
A. Öğrenme zamanını verimli kullanma
B. Sorunlara karşı ilgili ve duyarlı olma
C. Öğrencilerin düzeylerine uygun öğretim uygulamalarını seçme
D. Kullandığı öğretim yöntem ya da tekniğiyle öğrencileri etkileme
E. Öğretimin amaçlarına uygun planlama yapma
• B seçeneği doğru olarak belirlenmiştir.
• “İlgili ve duyarlı olma” beceri değildir.
• A, C, D, E seçenekleri ise öğretmenin kişisel becerileri değildir. Dolayısıyla soru, çeldiricilerin hatalı olması açısından da yanlıştır.
24. Öğretmen az sayıda öğrenciden oluşan sınıfa girer ve dersini işlemeye başlar. Öğrencilere “ Hiç yağmur yağmazsa………” der ve cümleyi onların tamamlamasını isteyerek aşağıdaki işlemleri uygular:
I. Herkes 5-6 dakika içinde soruya ilişkin fikirlerini söyler.
II. Öğretmen hiçbirini eleştirmeden söylenenlerin tamamını tahtaya yazar.
III. Öğretmen fikirleri arasında gülünç, ilgisiz ve saçma olan fikirleri de yazar.
IV. Öğrenciler birbirlerinin fikirlerini dinlerler.
V. Öğretmen en farklı fikirleri değerlendirerek soruyla bağlantılı yanıtları kendisi seçer.
Beyin fırtınası tekniği kullanılarak işlenen bu derste hangi işlemde yanlış yapılmıştır?
A. I B. II C. III D. IV E. V
• E seçeneği doğru olarak belirlenmiştir.
• Bu sorunun madde kökü yanlıştır. Beyin fırtınası, bireylerin yaratıcı düşünmelerini devreye sokarak, bir soruna çözüm getirmek amacıyla çok sayıda fikri, bir grup insandan kısa sürede elde etmek amacıyla kullanılır (Gözütok, 2007). Dolayısıyla beyin fırtınasında öğrencilere yaratıcı çözüm önerecekleri bir sorun verilir ve yaratıcı çözüm önermeleri istenir. Soru kökünde öğretmenin “Hiç yağmur yağmazsa…” demesi ve öğrencilerin cümleyi tamamlamasını istemesi “beyin fırtınası” değildir.
28. Lale Öğretmen derste haberleşme ile ilgili konu işlerken öğrencilere “Televizyon hiç olmazsa hayatımız nasıl olurdu?” sorusunu sorar. Öğrenciler olayı tarafsız, olumlu, olumsuz gibi çok yönlü olarak düşünürler. Soruya ilişkin yeni çözümler bulurlar, duygularını tanımlarlar, analiz ederler ve farklı fikrileri empati yaparak değerlendirirler.
Lale Öğretmen’in bu örnekte kullandığı öğretim yöntem ya da tekniği aşağıdakilerden hangisidir?
A. Yaratıcı Drama
B. Soru-cevap
C. Altı şapkalı düşünme tekniği
D. Problem çözme
E. İstasyon
• C seçeneği doğru olarak belirlenmiştir.
• Altı şapkalı düşünme, öğrencilerin beş boyutlu düşünüp altıncı boyutta karar vermelerini gerektiren bir tekniktir. Bu teknik tahmin sorma yolu değildir. Sorunun madde kökü kendi içinde çelişkilidir.
33. Dil bilgisi dersinde anlatım bozukluklarını işleyen Mehtap Öğretmen, öğrencilerine ev ödevi olarak içinde anlatım bozukluğu olan gazete veya dergi metinlerinde üç örnek bulup sınıfa getirmelerini ister.
Bu uygulamada Mehtap Öğretmen’in temel amacı aşağıdakilerden hangisidir?
A. Öğrencilerin derse aktif olarak katılımlarını sağlamak
B. Çağdaş öğretim yöntem ya da tekniklerini kullanmak
C. Öğrencilerin konuyu ne derece öğrendiklerini değerlendirmek
D. Öğrencilerin öğrendikleri bilgileri günlük yaşamla ilişkilendirmelerini sağlamak
E. Öğrencilerin farklı ilgi ve becerilerine sahip arkadaşlarıyla paylaşımlarını arttırmak
• D seçeneği doğru olarak belirlenmiştir.
• Mehtap öğretmen dersi işleyip ödev verdiği için c seçeneği de doğru yanıtı göstermektedir.
Kaynakça
Byrd, D.M., Foxx, S. ve Stepp, S.L. (1990). Journal Writing: An Analysis of Levels of Reflection. Paper Presented at the Annual Meeting of the American Educational Research Association. Boston.
Demirel, Ö. (2009). Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Pegem Yayıncılık
Ertürk, S. (1994). Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Meteksan Matbaacılık.
Gözütok F. D. (2007).Öğretim İlke ve Yöntemleri. (2. Baskı). Ankara: Ekinoks Yayıncılık.
Senemoğlu, N. (1997). Gelişim, Öğrenme ve Öğretim Kuramdan Uygulamaya. Ankara: Spot Matbaacılık
Yüksel, S. (2002). Örtük Program. Eğitim ve Bilim. 27 (126), (ss. 31-37).
Yüksel, S. (2004). Örtük Program. Eğitimde Saklı Uygulamalar. Ankara: Nobel Yayınları.
Yüksel, S. (2005). Kohlberg ve Ahlâk Eğitiminde Örtük Program: Yeni İlköğretim Programlarında Yer Alan Ahlâki Değerleri Kazandırma İçin Bir Açılım. Kuramdan Uygulamaya Eğitim Bilimleri. 5 (2), (ss. 307-338).
https://www.abbasguclu.com.tr/egitim...el_tespit.html
