EĞİTİLEBİLİR ZİHİNSEL ENGELLİ ÇOCUKLARA NASIL YARDIMCI OLUNMALIDIR?

EĞİTİLEBİLİR ZİHİNSEL ENGELLİ ÇOCUKLARA NASIL YARDIMCI OLUNMALIDIR?

Öneriler:
Özbakım Becerilerini Kazanma:
Tuvalet eğitimi, temizlik ve yemek alışkanlığı gibi özbakım becerileri doğuştan geliştirilmeyen öğrenilerek kazanılan davranışlardır. Bu çocuklar tuvalet eğitimlerini genellikle yaşıtlarından geç kazanırken, temizlik ve yemek alışkanlıklarını yaşıtları ile birlikte kazanırlar. Özbakım becerilerinin gelişmesi çocukların evde ne öğrendiklerine ve onlardan ne istendiğine bağlıdır. Anne baba, çocuğun okul çağına kadar özbakım becerilerini kazanması konunda çaba göstermelidir.
Tuvalet eğitimini kazanmada yaşıtlarına nazaran gecikme görülebilmektedir. Fakat bu konuda ailenin nasıl bir eğitim yöntemi uyguladığı çok önemlidir. Eğer çocuklar altlarının kuru kalmasının daha iyi olacağını öğrenmişlerse sözler ya da işaretlerle tuvalete gitmeyi isterler.
Giyinme, temizlik alışkanlığı gibi konularda yardıma ihtiyaç duyarlar. Elbiselerini giymekten çok çıkarma işlemini yapmakta başarılıdırlar. Eğer çocuğun küçük kas motor gelişimleri tam olarak gelişmemişse çocuk düğmelerini iliklemede, fermuarını ve kemerini sıkıca kapatmada zorlu çekebilir. Bu nedenle sınıf içinde ve bireysel olarak çocuğa nasıl yapacağını öğretmek, her öğrenme becerisini en ince ayrıntısına kadar alt basamaklara ayırmak ve basamakları sırasına göre takip etme, çocuk bir beceriyi tamamen kazanmadan diğerine geçmemek, öğrenilen beceri basamaklarını geriye dönerek pekiştirmek gerekmektedir.
Bu çocukların çoğu, birçok önleri ile yaşıtlarına benzerler. Sofra kurallarını yaşıtları gibi öğrenebilirler. Bu becerilerin gecikmiş olması aile ortamından kaynaklı olabilir. Bu nedenle okuldaki beslenme saatlerinin özbakım becerilerini destekleyici ve öğretici bir biçimde programlanması, özellikle 1. 2. ve 3. Sınıflarda yoğun olarak yer verilmesi yararlı olacaktır.

Sosyal Beceriler Geliştirme:
Sosyal yaşantıları sınırlı olan çocukların sosyal bir varlık olarak gelişmesi için sık ve çeşitli sosyal yaşantılar geçirmeleri, sosyal gelişimlerini artırıcı eğitim programlarından yararlanmaları gerekir. Bu amaçla çeşitli konular ile ilgili geziler düzenlenmesi, sinem ve tiyatroya gidilmesi, takım sporları yapmalarının ve yaşıtları ile kaynaştırma almalarının sağlanması yararlı olur.
Bu çocuklarla sıcak ve kabul edici bir iletişim kurarak onlara toplum içinde nasıl davranmaları gerektiği öğretilmelidir. Nezaket ve görgü kurallarına uymakta zorluk çektikleri için kuralları basitleştirerek öğretmek etkili olur.
Akademik becerilerinin yanı sıra, telefon kullanma, bir formu doldurma, para hesabı yapmayı öğrenme gibi yaşama ait becerilerin geliştirilmesine önem verilmelidir.

Kendini Gerçekleştirme:
Akademik etkinliklerde yavaş olsalar da,kendi yeteneklerini ve yetersizliklerini anlayacak düzeye gelebilirler.
İlköğretim okullarında yaşıtlarıyla aynı sınıflarda kaynaştırma programına ya da ilköğretim sınıflarını bünyesinde açılan benzer özellikteki çocuklardan oluşan özel eğitim sınıflarına yerleştirilebilirler.
Engel durumu bebeklik döneminde fark edildiği taktirde zihin, dil ve sosyal gelişimde kritik bir döneme sahip olan 0-3 arsında bol uyarıcı, ilgi ve sosyal etkileşimle ilerleme kaydedilmesi mümkündür.
Bu çocuklara, akranlarına uygulanan eğitim programının hafifletilmiş ve işleniş süresi kısaltılmış şekliyle özel eğitim programları uygulanmalıdır. Sınıf ve bireysel özel eğitim programları çocukların bilişsel gelişim alanları dikkate alınarak özel eğitim uzmanı, çocuk gelişim uzmanı ve sınıf öğretmeni tarafından hazırlanmalı, program uygulanırken işbirliği içinde olunmalıdır.
Konulara ve ünitelere uygun eğitim, drama, atölye malzemeleri hazırlanmalı, bu hazırlıklar sırasında somut kavramlardan yararlanmalıdır.
Eğer çocukta tanısı konmuş bir dil ve konuşma bozukluğu varsa uzmanlar tarafından bu çocuklara bire bir özel eğitim verilmeli ve sınıf içinde sınıf öğretmeni çocuğu takip etmelidir. İlköğretim ders programlarıyla bu çocukların dil gelişimlerin yaşıtları düzeyine ulaştırmak önemlidir.
Yaşıtlarından çok büyük farkları olmasa da büyük ve küçük kas gelişimlerindeki geriliği tolere edici egzersizlerin okul ve okul dışında, fizik tedavi uzmanı, çocuk gelişimi uzmanı ve özel eğitim uzmanı yardımı ile gerçekleştirilmesi yararlı olur.

Ekonomik Bağımsızlık:
Bu çocuklar bir işin gerektirdiği becerileri öğrenebilirler ve iyi çalışma alışkanlıkları kazanabilirler. Bir işte çalışmaları kişisel yeterliliklerini sağlamak için gereklidir.
Meslek eğitimi birçok boyut üzerinde yoğunlaşmakta; para harcamayı, boş zaman kullanımını, araba bakımını öğrenerek iş yaşamına ve günlük yaşama uyum sağlamayı içermektedir. Ergenlik öncesi çocuk için meslek öncesi eğitimde, mesleki yeterliğin gerektirdiği bilgi ve beceriler üzerinde durulmaktadır. Ergenliğe gelindiğinde birçok programın hedefi iş becerilerinin kazanılmasına yönelmektedir. (Kuzucu,2003)

Eğitimleri ve Öğretmenlere Tavsiyeler:
Çocuğun bireysel olarak bütün yönleriyle tanınması eğitimin ilk dayanağıdır. Çocuğun zayıf ve gelişmiş yönleri tespit edilmelidir.
Uygun eğitim-öğretim ortamı olmalı ve çocuğa içten davranılmalıdır.
Eğitimdeki tekrar dönemleri uzatılmalıdır.
Herhangi bir konuda yapılan açıklamaların bireysel olarak yapılması gerekir.
Bütün ilişkilerde son derece dikkatli ve nazik olmayı gerektirir. Ses tonunun dahi kurulan ilişkinin gelişmesinde önemi büyüktür.
Maddi ceza kesinlikle uygulanmamalıdır.
Yaparak ve görerek öğrenirler. Bu çocuklara mümkün olduğu kadar somut ve uygulamalı eğitim ve öğretim yöntemi uygulamak gerekir.
Kendi kendilerine karar verme, kendilerine yön verme zorlukları fazla olduğundan öğretmen ve eğiticilerin kendilerine yön vermesine, uygun kararlar almalarında kendilerine yardımcı olmalarına ihtiyaç duyarlar.
Bu çocukların eğitimleri, eğitiminden alınabilecek her sonucu etkiler.

ALINTI...