Voltaire Kimdir?

Voltaire Kimdir?

François- Marie Arouet ya da kullandığı anagramla Voltaire, (soyadı Arouet ve Latince genç anlamına gelen sözcüğü birleştirdiği düşünülüyor) 1694 yılında Fransa- Paris’te doğup 1778 yine aynı yerde ölen Fransız yazar ve filozoftur. Asıl adı pek bilinmeyen yazar; insan hakları, din ve ifade özgürlükleri konularındaki düşünceleri ve yazılarıyla ünlenmiş Fransız Devrimi’’nin ve Aydınlanma hareketinin fikir babalarından bir tanesi olmuştur. Aynı zamanda kilise ve onun dayattığı dogmatik düşünceleri yoğun olarak eleştiren yazar toplumsal açıdan zamanının en etkili sanatçılarından bir tanesidir.

Küçük yaşlardan itibaren sanat eğitimi alan yazar, orada ‘Latince ve Aptallıklar’ dışında bir şey öğrenmediğini iddia etmiştir. Yazar olarak adlandırılmasına rağmen şiirin de içinde bulunduğu birçok türde eser veren yazar, dönemin kilise tarafından uygulanan sansürüne karşı da oldukça muhalif davranmış ve başta kilise olmak üzere hemen hemen her devlet kurumu hakkında eleştiriler yazmıştır. Okul kariyeri bittikten sonra edebiyatta kariyer yapmak isteyen Voltaire, zamanının büyük çoğunluğunu hicivsel eserlere ayırmış ve “Orleans Dükü” hakkındaki yazısı nedeniyle kendisine hapis cezası verilmiş ve Fransızların ünlü hapishanesi Bastille’e hapishanesine hapis cezasına gönderilmiştir. Hapishane yıllarında “Voltaire” ismini kullanmaya başladığı bilinen yazar aynı zamanda ünlü eseri “Oedipe’yi” burada yazmış ve büyük bir başarı sağlamıştır. Eleştirisel yorumları ve hazır cevap olması Voltaire’ in başını bir kez daha derde sokmuş ve yazar dönemin güçlü ailelerinden bir tanesinin genç oğlunu eleştirmesi yüzünden mahkemeye bile çıkamadan İngiltere’ye sürülmüş ve 3 yılını orda geçirmiştir. Bu süre içinde İngiltere’deki monarşik ama Fransa’ya göre daha özgür olan ortam ve düşüncelerini bu ortamda olgunlaştırması yazarın hayatında önemli aşamalardan bir tanesidir.


Gençlik yıllarında Shakespeare’’i çok büyük bir örnek olarak gören yazar, daha sonraları kendisinin daha büyük olduğunu düşünmüştür. Aynı dönemde oldukça etkilendiği isimlerden bir tanesi de Sir Isaac Newton olmuş ve bunu eserlerinde de dile getirmiştir. İngiltere’den sonra tekrar ülkesine dönen yazar ortaya çıkan mektupları yüzünden aldığı çeşitli tepkiler nedeniyle sonrasında ülkesinden yeniden ayrılmak zorunda kalmış ve dönem dönem Avrupa’nın çeşitli şehirlerinde yaşamıştır. Din konusunda ortaya attığı fikirler nedeniyle toplumun gözünde ateist olduğu yargısı oluşmuş olsa bile yazar, Ateizmi ve Ateistleri bulduğu her fırsatta eleştirmiş ve Deist olduğunu açıklamıştır. Hayatını dini doğmalardan ve hurafelerden arınıp yaşayan yazar hayatta esas olanın akılcılık ve aydınlanma olduğunu dile getirip bu şekilde yaşamıştır. Her ne kadar Fransız Devrimi’nin J.J. Rousseau ile birlikte en önemli fikir babalarından bir tanesi olsa bile Voltaire J.J. Rousseau’nun aksine hiçbir dönem için demokrasiyi savunmamıştır. İngiltere’deki yapıdan etkilenmiş olan yazar daha çok aydın monarşi veya aydın bir mutlakıyeti savunmuştur. Voltaire’in düşüncesi aydınlanmış ve yeterli kültürel birikimi olan bir monarkın toplum için en kararlı ve en doğru yönetim olduğudur.

Tarihten ve tarihçilikten, şiirden oldukça etkilenen, genelde düz yazı eserleri veren yazarın hayatı boyunca binlerce mektup yazıp almıştır. Kimi zaman bu mektuplar yüzünden başı derde girmiş olsa da, bu tutkusundan hiç vazgeçmemiştir. Hayatının son dönemini Fransa’ya dönme yasağı bulunması nedeniyle Cenevre- Ferney adlı yerleşim yerinde geçirmiştir. Günümüzde Ferney- Voltaire’ de denilen yerleşim yerinde ölen yazarın ölmeden önce Katolik din adamları tarafından çeşitli psikolojik baskılara uğradığı belirtilmektedir. 1789 Fransız Devrimi gerçekleştikten sonra kurulan Fransa Ulusal Meclisi’nin 1791 yılında aldığı kararla mezarı Pantheon’a getirilmiş ve anıt haline dönüştürülmüştür.

Eserleri

*Oedipe
*Zadig
*Le Mondain
*Candide

*Eriphile
*Nanine
*Zaire
*Lettres philosophiques sur les Anglais (Mektuplar)
*Sept Discours en Vers sur L’Homme
*Micromegas
*Dictionnaire philosophique (Felsefe Sözlüğü)


Yazar: Ilham Göl