Ali Suavi Kimdir?

Ali Suavi Kimdir?

Hayatı

1839-1878 yılları arasında yaşamış olan Osmanlı düşünürü ve yazarı Ali Suavi’nin eğitim hayatına ne zaman ve nerede başladığı bilinmemektedir. Ulûm gazetesinde yayımlanan “Yeni Osmanlılar Tarihi” adını verdiği yazılarındaki bilgilere dayanarak Ali Suavi’nin, Davut Paşa Lisesi’ni bitirip, Babıâli’de katip olarak 3 yıl çalıştığını söyleyebiliriz. Yine bu bilgiler ışığında, Ali Suavi’nin katiplik yaptığı dönemde cami derslerine de devam ettiği bilinmektedir. Bursa Lisesi ve başka okullarda öğretmenlik yapan Ali Suavi, iyi bir hatipti ve Şehzadebaşı Camii’nde vaazlar veriyordu.

Daha sonra Muhbir gazetesinde yazmaya başlayan Ali Suavi, yazdığı siyasi içerikli yazılar dolayısıyla Kastamonu’ya sürülmüş ve gazete bir ay süreyle kapatılmıştır. Sonrasında İstanbul’a, ardından da Avrupa’ya kaçan Ali Suavi, Abdülhamit’in izin vermesiyle İstanbul’a geri dönmüştür.

Edebi Kişiliği

Felsefe, filoloji,tarih,coğrafya, edebiyat, sosyoloji, iktisat, politika ve dini ilimler gibi birçok konuya ilgi gösteren Ali Suavi, düzenli ve iyi bir eğitim almamış, zengin bir aileden gelmemiş olmasına rağmen kendini yetiştirmiş ve çevre edinmiş bir yazardır. Osmanlı Birliğine inanan Ali Suavi, ittihâd-ı İslâm ideolojisini savunan bir yazar olmuştur.

Ali Suavi, doğu kültürüyle yetişmiş ancak sonradan öğrendiği batı kültürünü doğu kültürüyle sentezlemiş, ayrıca Türkçü görüşlerde de bulunmuştur. Eserlerinde düşüncelerinin tutarsızlığını ele veren Ali Suavi, iyi bir din adamı ve vaazlarıyla insanları derinden etkileyen bir “muhaddis” olarak bilinirken bazı yazılarında da laikliği savunmuştur.

Eserleri:

Ali Suavi’nin 120 civarında eseri olduğu bilinmektedir. Bunlardan bir kısmı;

1) Nesayih-i ebu Hanife şerhi

2) Terceme-i Tertibi’l-Ulum

3) Terceme-i Cevami-i İlmi’r-Riyazi

4) Hukuku’ş-Şevari

5) Hive

6) Girit Tarihçesi

7) Türk

8) Yarım Fakih Din Yıkar

9) Kudreti Siyasiye Der Düvel-i İslamiye

10) İlm-i Usul-ul hukuk

11) Muhtasar İhyai Ulumuddin Tercemesi

12) Tedbir-i Servet

13) Ulema

14 ) Herseklilerin İfadatı

15) Ali Paşanın Siyaseti


Yazar: Ensar Türkoğlu