Bursalı İsmail Hakkı Kimdir?

Bursalı İsmail Hakkı Kimdir?

1652 yılında Aydos’ta doğduğu bilinen İsmail Hakkı, Bursevi ismiyle de bilinmektedir. Tasavvuf eserleriyle ön plana çıkmıştır. Celvetiye tarikatına mensup olduğu bilinmektedir. 7 yaşındayken annesini kaybetmiştir. İsmail Hakkı, âlim, şair, mutasavvıf, hafız, hattat, bestekâr gibi birçok vasıfla anılmaktadır.

Bursalı İsmail Hakkı’nın Hayatı

Şeyh İsmail Hakkı olarak da anılan mutasavvıf, birçok keramette bulunmuştur. Örneğin kendileri yazı yazdığı sırada hanımı içeri girmiş ve 40 tane İsmail Hakkı’nın yazı yazdığını görmüştür. Bunun gibi birçok kerameti de bulunan İsmail Hakkı, yazdığı eserlerde Allah’a olan bağlılığını ve sevgisini dile getirmiş ve genellikle insanları bilgilendirme amaçlı yazılar yazmıştır. İstanbul’da oturdukları sırada, çıkan büyük bir yangın sonucunda evleri yanmıştır. Bu elim olayın ardından Aydos’a yerleşmiştir. Babası, onu iyi bir eğitim alabilmesi için, Şumnu Osman Efendi’nin yanına vermiştir. Burada oldukça iyi bir eğitim almış, aynı zamanda 1681 yılında halkı irşad etmek, camilerde vaazda bulunmak, cemiyet ahlakını sağlamak, eğitimle meşgul olmak için Köprülü’ye gitmiştir. 1682 yılında ise Üsküp’e gitmiştir. Osmanlı döneminde iki defa sefere çıkmıştır. 1685 yılında Bursa’ya gelmiştir. 1691 yılında üstadının vefatına çok üzülmüş, bu zamandan sonra Bursa’da vaaz, nasihat gibi tarikat eğitimleriyle meşgul olmuştur. Hacca gitmiş, Şam’da bulunmuş, bu sırada da birçok eser vücuda getirmiştir. İsmail Hakkı hazretleri hicri takvime göre 1137 yılında vefat etmiş, Bursa’nın Tuz Pazarı beldesine defnedilmiştir ve burada türbesi bulunmaktadır. Hakkında birçok eser yazılmıştır.

Edebi Kişiliği

ismail-hakkı-bursevi136 kadar eser yazdığı bilinen İsmail Hakkı, halvetiye tarikatına bağlı bir şeyh idi. Tasavvufi alanda birçok eseri bulunmaktadır. Adına cami yaptırılmıştır. Yazdığı bir metin mezar taşı kitabesi olarak türbesinde bulunmaktadır. Ruhul Beyan adlı tefsiri yazabilmek için 23 yıl boyunca çalışmalarını sürdürmüştür. Hayatının hiçbir anını boş geçirmeme çabasından dolayı zamanını çoğunlukla tasavvufi alanda edebi eserler yazmakla geçirmiştir. Kendisi, aldığı eğitim ve edindiği bilgiler sonucunda hem tasavvuf şeyhi olmuş, hem de birçok âlim yetiştirmiştir.

Eserleri

Ruhul Beyan (Ku’ran-ı Kerim tefsiri)
Esrar-ı Hac
Kitab-ül Hitab
Kitab-ün Necat
Hamme Tefsiri

Yazar: Ensar Türkoğlu