Dilin Kullanım Alanları Nelerdir?

Dilin Kullanım Alanları Nelerdir?

Kendi içerisinde, özellikleriyle kocaman bir dünya barındırmakta olan dil, yaşanılmakta olan çevredeki kullanım alanlarına göre çeşitlere ayrılmıştır. Bu çeşitler, dilin nerede, ne zaman ve niçin kullanılacağı konusunda fikir vermektedir. Özellikle de çocukların dil ediniminde önemli roller oynayan dilin, kullanım alanları şunlardır:

1) Bildirme Yapma: Bildirme yapma, çocuklar tarafından gündelik yaşamda en çok kullanılan alandır. Dilin bu alanında var olan şeyler anlatılmaktadır. Bildirme yapmaya verilebilecek örnek cümleler ise aşağıdaki gibidir.
*Bu bebek benim *Şu şöyle olsun. *Babam orada.

2)Kendini Koruma: Kendini korumada çocuklar kendilerini haklı çıkarmak, kendilerini suçsuz duruma düşürmek için dili kullanmaktadırlar.
*Ben vurmadım o vurdu. *Ben yapmadım o yaptı. *O da öyle düşünüyor.

3)Yönetme: Dilin kullanım alanlarından birisi olan yönetmede çocuklar kendilerini ve çevresindekileri yönlendirmek, hareket eden bir nesneyi işaret etmek, çevredekilere komutlar vermek için dili kullanmaktadırlar.
*Şu araba buraya geliyor. *Oyuncağımı bana getir. *Makası ben vereyim, kağıdı sen kes.

4)Mantık Yürütme: Dilin bu kullanım alanında çocuklar çeşitli olaylar ve durumlar karşısında mantık yürütürler. Çocuklar mantık yürütürken genellikle neden-sonuç ilişkisi kurmaktadır.*Ali hastaymış. O halde okula gelemez. *Kışın soğuk olduğu için mont giyerim.

5)Tahmin Etme: Çocuklar bir olayı veya durumu önceden kestirerek cümle kurarlar. Burada tahmin etme durumu söz konusudur.
*Hasta olduğu için okula gelmemiş olabilir. *Hiç yemek yemediği için bu kadar zayıftır.

6)Yansıtma: Dilin bu kullanım alanında çocuk kendini başkasının yerine koyarak cümleler kullanmaktadır.
*Ben olsaydım çilekli pasta yerdim. *Ben olsaydım onu buraya koymazdım.

7)Düşsel Anlatım: Dilin bu kullanım alanında daha çok düşsel ve hayali durumlar söz konusudur.
*Anne ay dede benle konuşur mu? *Hey karınca seni incitmek istememiştim.
Dil, bu şekilde kullanım alanlarına ayrılmıştır. Burada özellikle de dil ediniminde, çocuklara dilin hangi kullanım alanı kazandırılmak isteniyorsa, çocuğa bu alanda sorular sorulmaktadır.

Yazar: Erdoğan Gül