not:arkadaşlar bu konu çok önemli çocuklarınız mastürbasyon evresini geçirirken belki bu durumun hiç farkında bile olmayacaksınız o yüzden muhakak okuyun çünkü ileride çocuklarda ruhsal problemler oluşturabilir ne gibi önlemler alınabilir neler yapılmalı bu durumda tüm soru ve sorunlar bu metinde
Kendi kendini uyarma (mastürbasyon) davranışı, okul öncesi çocuklarda oldukça sık görülmekte. Daha büyük yaşlar için anlaşılır olan bu durumun bu kadar erken yaşta ve yoğun olarak ortaya çıkması pek çok ebeveyn için bazen kafa karıştırıcı olabiliyor.
Anne babalar için, bir zamanlar kendileri de aynı durumu yaşamış olsalar da çocuklarının mastürbasyon yaptığını kabul etmek zordur. Oysa mastürbasyon, çok erken yaşlarda bile görülebilecek bir gelişim aşamasıdır.
Aslında cinsel açıdan reaksiyon verme kapasitesi çok erken başlar ve bebekliğin ilk aylarında dahi basit haz alma davranışları dikkatli ebeveynler tarafından fark edilebilir. Çocuğun yaşı ilerleyip de kendi cinsiyetinin ayırdına vardıkça ve kendi bedeni üzerinde denetimi arttıkça cinsiyet farkı gözetmeksizin özellikle 3-6 yaşlar arasında daha ritmik nitelikte uyarma davranışları gözlenir.
Mastürbasyon, genital bölgeyi elle veya bir nesneyle uyarma, yüzükoyun yere uzanıp sürtünme gibi pek çok şekilde görülebilir, yalnız kaldığı anlarda çocuğun daha çabuk aklına gelir, uykuda tekrarlayabilir, hatta başkalarının varlığında dahi engellenemez noktalara gelebilir. Yoğunluğu gittikçe azalır, altı yaşından sonra kaybolur veya seyrek görülür.
Ebeveynler de ilerleyen yaşla kaybolacağını genellikle tahmin edebilirler ancak o an için mastürbasyon davranışının uykuda bile nüksedecek derecede yoğun olması, çocuğun sosyal ortamlarda kendini engelleyememesi ve kendisini nefes nefese yoracak kadar zorlaması da haklı olarak anne babaları bazen korkutur. En belirgin endişe nedeni ise bu eylemin şu anda ya da gelecekte çocuklarına zarar verebileceği düşüncesidir.
Mastürbasyonun bedene zarar verebileceği inancı bu yüzyılın başına kadar geçerliliğini korumuş ve impotanstan (iktidarsızlık) tüberküloza kadar birçok hastalığa neden olabileceği düşüncesiyle sınırlamalar getirmenin ötesinde önleyici tedavi yöntemleri bile denenmiştir. Ancak bugünün anlayışına göre; şu anda veya gelecekte zararlı olacağı düşüncesiyle sınırlamalar koymak gereksizdir. Üstelik; ayıplama, cezalandırma gibi tutumların neden olacağı suçluluk duygusu çocuğun cinsel ve ruhsal gelişimi açısından daha yıpratıcı olabilir.
Mastürbasyon çocuk gelişiminin beklenen bir evresidir, sık görülür, şu anda ya da gelecekte fiziksel ve ruhsal sorunlara neden olacağı düşünülmez, okul çağına geçerken büyük olasılıkla kaybolacaktır. Günlük yaşam kalitesini etkilemediği ve mastürbasyona başka yakınmalar eşlik etmediği sürece ebeveynin aşağıda özetlenen basit müdahaleleri yeterli olacaktır:
- Yaptığının yanlış olduğunu düşünmesine neden olmayın
- Cezalandırıcı, yargılayıcı ayıplayıcı ifadeler veya tavırlardan kaçının
- Başkalarının önünde yapmasının görenleri rahatsız edebileceğini öğrenmesini sağlayın
- Daha uygun zamanlar ve mekanlar tercih etmesi konusunda yönlendirici olmaya çalışın
- Aşırı noktalar vardığını düşünüyorsanız ve gerekirse ilgisini değiştirebilecek aktiviteleri özendirmeyi deneyin
- Çocuğun yakın çevresini bilgilendirmek ve gerektiğinde desteğini almaktan çekinmeyin
- En önemlisi de mastürbasyona başka problemlerin eşlik edip etmediği konusunda dikkatli olun
Peki; ebeveynler bu sorunla dışardan yardım almaksızın her zaman kolaylıkla başa çıkabiliyorlar mı veya bir başka deyişle mastürbasyon davranışının klinik bir problemin işareti olabileceği durumlar yok mudur? Bu sorunun yanıtı, evet. Mastürbasyon ya da kendini uyarma davranışının bir hekimi ilgilendirdiği zamanlar da vardır elbette. Bu noktada ebeveynlerin ayırt etmesi gereken nokta: Mastürbasyon başlı başına bir davranış olarak mı gözleniyor yoksa başka yakınmalar ve davranış problemleri eşlik ediyor mu?
Kardeş doğumu, ayrılma deneyimi vb travmatik yaşantıların çocuğun çevreyle uyumunu zorlaması, genitoüriner hastalıklar ve birçok stres faktörü başlangıç için tetikleyici olabilmektedir. Ayrıca cinsel konularla aşırı uğraş, tuvalet problemleri ve depresif yakınmaların mastürbasayona eşlik ettiği durumlar cinsel istismarı dahi akla getirebilir. Bazı epilepsi türleri mastürbasyona benzer görünümde karşımıza çıkabilir. Sosyal ortamda kendini frenleyemeyen, daha doğrusu yargılama becerisi zayıf çocukların zeka düzeyleri de hesaba katılmalıdır. Bunlar belli başlı örnekler ve elbette çoğaltmak mümkün. Bütün bunların ötesinde çocuğa ait aile ortamı ve sosyal çevrenin de durumu değerlendirmek ve yargılamakta yetersiz kaldığı, tutarsız davrandığı durumlarda dışardan profesyonel yardım aranması da çocuk adına yerinde bir çaba olacaktır.
Özetle, tek başına görülen mastürbasyon davranışı beklenen bir gelişim süreci ise de ilave zorluklar ve davranış problemleri varsa bir profesyonel yardımı gerekebilir ve bunun için de çocuğun bireysel özellikleri, aile ortamı ve sosyokültürel çevresi de göz önünde tutulmalıdır.
uzaman dr:AHMET ÇEVİK ASLAN
ALANI:ÇOCUK PSİKİYATRİSİ
