Okul Öncesi Dönemde İştah Neden Azalır?
Okul Öncesi Dönemde İştah Neden Azalır?
1 ve 5 yaşlar arasında çocukların iştahında azalma olması normaldir. Bu dönemde çocuğunuz yeterince yemiyor, hiç acıkmıyor ya da siz yedirmedikçe yemeğini yemiyor gibi gelebilir. Ancak çocuğunuzun enerji düzeyi normalse ve normal bir şekilde büyüyorsa, iştahının doğal olarak azalmış olma olasılığı yüksektir.
Neden bu yaşlarda iştah azalır?
Yaşamın ilk yılında yaklaşık 8-10 kg. almalarına rağmen, 1 ile 5 yaş arasında çocukların çoğu yılda normal olarak sadece 1-1.5 kg. alırlar. Bu yaş aralığındaki çocuklar normal olarak 3-4 ay boyunca hiç kilo almayabilirler.
İlk yılda olduğu kadar hızlı büyümedikleri için daha az kaloriye ihtiyaç duyarlar ve bu da iştahlarının azalmış gibi gözükmesine neden olur. Çocuğun ne kadar yiyeceği beyindeki iştah merkezi tarafından kontrol edilir. Çocuklar büyüme ve enerji gereksinimleri ölçüsünde yemek yerler.
İştah azlığının yetersiz beslenme veya sağlık sorunlarına yol açmasından endişe eden birçok anne-baba bu dönemde çocuğu daha fazla yemesi için zorlamaya çalışırlar. Ancak zorla beslemek aslında çocuğun iştahını daha da azaltacağından, bu tutum doğru değildir.
İştah azalması ne kadar devam eder?
Çocuğunuzun ne kadar yiyeceğini kendisinin belirlemesine izin verirseniz yemek saatlerinde yaşanan gerginlik ve çocuğunuzun sağlığı ile endişeleriniz 2 ile 4 haftada kaybolacaktır. Çocuğunuz büyüdükçe iştahı da düzelecek ve daha fazla yiyecektir.
Çocuğunuza nasıl yardımcı olabilirsiniz?
Her bir öğünde ne kadar yiyeceğine çocuğunuz karar versin.
Çocuğunuzun iştah merkezine güvenin. Tüm çocuklar ihtiyaçları ölçüsünde yerler. Çocuğunuzun beyni normal bir enerji düzeyi ve büyüme için gerekli miktarı yemesini sağlayacaktır.
Sizin tek göreviniz çocuğunuza dengeli besinleri sunmaktır. Çocuğunuz açsa yiyecektir, aç değilse bir sonraki öğünde yiyecektir. Ona yemesini ya da daha fazla yemesini hatırlatmanız bile sizin aleyhinize olacaktır.
Öğünler arasında sadece bir kez atıştırmasına izin verin
Çocukların hiç acıkmıyormuş gibi gözükmelerinin en sık rastlanan nedeni çok fazla atıştırmalarından dolayı hiçbir zaman tam olarak acıkmamalarıdır. Çocuğunuzun yemek saatine boş bir mide ile erişmesini sağlamalısınız. Her gün çocuğunuza 2 kez sağlıklı atıştırma yiyecekleri verin ve bunları da sadece çocuğunuzun talep etmesi halinde verin.
Atıştırma yiyeceklerinin miktarının normal öğünde yemesini umduğunuz porsiyonun yaklaşık 1/3’ü kadar olmasına dikkat edin.
Öğün aralarında çocuğunuz susarsa, su verin. Günlük meyve suyu miktarını 150 ml ile sınırlandırın. Çocuğunuz yemek istemezse, atıştırma öğününü atlamasına izin verin ve iştahının geri dönmesini bekleyin. Arada sırada ana öğünlerin atlanması dahi zararsızdır.
Kendi kendine yiyebilen bir çocuğa asla yemeğini siz yedirmeyin
İştahsız çocukların anne-babaları kaşığı alıp, yiyecekle doldurup, gülümseyerek, çeşitli yöntemleri deneyerek yemeği hızla yedirmek isterler. Çocuğunuz kendi başına kaşık kullanabilecek olgunlukta ise kesinlikle yemeğini siz yedirmeyin. Çocuğunuzun karnı açsa, kendi kendini besleyecektir. Zorla besleme yemek sırasında yaşanan güç mücadelelerinin en önemli nedenidir.
Elinde tutarak yiyeceği gıdalar verin
6-8 aylıkken eline uygun yiyecekleri vermeye başlayabilirsiniz. Bunlar çocuğunuzun kaşık kullanmaya başlamadan çok önce kendi kendini beslemeye alışmasına yardımcı olacaktır.
Günlük süt tüketimini 500-600 ml. ile sınırlandırın
Süt katı besinlerin çoğu kadar kalori içerir. Çok fazla süt içmek çocuğun tokluk hissetmesine neden olarak iştahını kesebilir. Aşırı süt veya meyve suyu tüketimi katı besinlere yönelik iştahın azalmasının en önemli nedenleri arasında yer almaktadır.
Yemekleri, çocuğunuzun yiyebileceğini düşündüğünüz miktardan daha küçük porsiyonlar halinde sunun
Yiyebileceğinden daha fazla yemek sunulması çocuğun iştahını azaltabilir. Büyük bir tabakta küçük bir porsiyon olarak sunarsanız, yemeğini bitirme olasılığı artar ve başarma duygusu yaşar. Çocuğunuz biraz daha yemek ister gibi gözüküyorsa, isteğini belirtene kadar bekleyin. Çocuğunuzun şiddetle reddettiği yemekleri sunmaktan kaçının.
Vitamin takviyesi vermeyi düşünebilirsiniz
Çocuğunuzun büyük olasılıkla ilave vitamin takviyesine ihtiyacı olmasa da, normal dozlarda olduğu sürece vitamin takviyeleri zararsızdır ve sizin çocuğunuzun yeme tarzı konusunda rahatlamanıza yardımcı olabilir.
Yemek saatlerini hoş zamanlara dönüştürün
Yemek saatlerinde çocuğunuzla sohbet edin. Yemek saatlerini eleştirilerinizi yöneltmek veya kontrolü kazanma mücadeleleri için kullanmayın.
Yemekle ilgili konuşmaktan kaçının
Çocuğunuzun yemesiyle ilgili konuları onun önünde konuşmaktan kaçının. İhtiyaç duyduğu gıdaları almasını sağlaması konusunda çocuğunuzun iştah merkezine güvenin. Ayrıca çok yediği için de çocuğunuzu methetmeyin. Çocuklar anne-babalarını değil, kendilerini memnun etmek için yemek yemelidirler.
Yemek saatini uzatmayın
Ailedeki herkes yemeğini bitirip masadan kalktıktan sonra çocuğunuzu masada oturmaya zorlamayın. Bu sadece yemek zamanı konusunda olumsuz duygular geliştirmesine neden olacaktır.
Sık yapılan hatalar
Çocuğun yeterince yemek yemediğini düşünen anne-babalar bazı yanlış besleme tarzlarını başlatabilmektedirler. Kimileri gece beslemek için çocuğu uyandırabilirken, kimileri de gün içinde 15-20 dakikada bir çocuğa atıştırmalık yiyecekler sunmaktadırlar. Bazıları da dünya da açlıktan ölen çocuklardan bahsederek çocuğun kendisini suçlu hissetmesine neden olmakta ya da “pişirdiğim yemeği yemezsen, beni sevmiyorsun demektir” gibi sözlerle çocuğu tehdit etmektedirler. En sık yapılan hata ise kaşık ya da çatalı çocuğun elinden alarak, çeşitli yiyecekleri ağzına alması için oyunlardan, televizyon izlemeye kadar birçok yolun denenmesi olmaktadır.
Yemek konusundaki mücadeleleri nasıl sona erdirebilirsiniz?
Yedirme mücadelelerini önlemenin başlıca yolu çocuğa mümkün olduğunca erken yaşta kendi kendine yemeyi öğretmektir. Çocuk 6-8 aylıkken elinde tutarak yiyebileceği şeyler verin. 12 aylıktan itibaren kaşık kullanmaya başlamalı ve 18 ay civarında kendi yemeğini kendisi yiyebilmelidir (biraz dökerek de olsa).
Çocuğunuzu sizin beslediğiniz dönemde, yemek için hazır olmasını (örneğin başını ileri doğru uzatması gibi) bekleyebilirsiniz. Yemeğin ne zaman sona ereceğini de onun belirlemesine izin verebilirsiniz (örneğin yemek uzatıldığında başını çevirmeye, ağzını açmamaya başladığı zaman).
Çocuk istemeyerek ağzını açtığında, ağzına yemek koymayın. Çocuğun biberonu ya da kaşık mamasını bitirmesi veya tabağını temizlemesi için ısrar etmeyin.
Ne zaman doktora başvurmak gerekir?
Çocuğunuz kilo kaybediyorsa
6 ay boyunca hiç kilo almadıysa
İştahsızlığa ilave olarak hastalık belirtileri de varsa (ateş, kusma, ishal gibi)
Bu önerileri 1 ay boyunca uygulamanıza rağmen yemek konusunda bir iyileşme olmadıysa
Çocuğunuzla ilgili başka endişeleriniz varsa
.ALINTIDIR.
