çocukta ruh sağlığı

Çocuğu bu duruma bazen fiziksel şartlar, bazen de anne-babanın boşanması, yeni bir kardeşin doğması gibi olaylar da neden olur.
Evet, küçük çocuklar da stres yaşar. Bazen fiziksel nedenler (açlık, aşırı yorgunluk gibi...), bazen de sosyal nedenler (anne - babadan ayrılma, boşanma, yeni bir kardeşin doğması, ailedeki düzensizlikler vb...) strese yol açar. Yapılan araştırmalar çocukların üzerinde stres faktörlerinin yetişkinlere göre daha olumsuz sonuçlara neden olduğunu ortaya çıkarmıştır. Yine yapılan stres odaklı çalışmalarda geçici stresin genelde çok zararlı etkilere yol açmadığı, ama uzun süreli stresin çocuklarda çok derin etkiler yarattığını kanıtlamıştır. Bu nedenle çocuğunuzun hayatında stresi kronikleştirecek her etkeni ortadan kaldırmalı ve ona stresle baş edebilmesi için yardımcı olmalısınız.

Çocuk bu belirtileri veriyorsa streslidir

Bu belirtileri ne kadar erken fark ederseniz, çocuğunuzun stres faktöründen olumsuz etkilenmesini o kadar çabuk önlersiniz. İşte olası durumda çocuğunuzda gözlemleyebileceğiniz bazı stres kaynaklı belirtiler:

Uyku düzeninde değişiklik, uykuya geçişte ve uykuda kalmada zorluk çekme, aşırı uyuma.
Yemek yeme ve tuvalet alışkanlıklarındaki değişiklikler.
Sinir bozucu alışkanlıklar (tırnak yemek, saçını bükme, burun karıştırma vs).
İçedönüklük.
Normal olmayan ve çok sayıda korku.
Aşırı endişeli olma hali.
Aşırı sinirli olma, şiddet eğilimli olma.
Sürekli ebeveyne sarılma ihtiyacı.
Önceki davranışlarına dönüş (parmak emme, alt ıslatma vs).
Aşırı derecede gözlemlene ayrılık korkusu.
Aşırı ağlama.
Stres yaratan durumun çocuğu nasıl etkilediği, onun yaşına, gelişim düzeyine, karakterine ve baş etme becerilerine göre değişiklik gösterir.

Çocuğunuzu strese itmediğinizden emin olun!

Bazen aşırı koruma güdüsüyle hareket eden anne ve babalar farkında olmadan çocuklarını strese iter ve onlar için yeni bir stres nedeni oluşturabilirler. Bunu engellemek için gerçekçi olun, çocuğunuzdan beklentileriniz de gerçekçi ve anlamlı olsun. Çocuğunuzun daha küçük olduğunu unutmayın, ona yeterince oyun oynayabilmesi için gerekli zamanı yaratın ve imkânı oluşturun. Çocuğunuza bir şeyleri yapması için emretmeyin, ona bazı seçenekler sunun ve bu seçeneklerden birine karar vermesi için ona fırsat tanıyın. Kendi iradesi ile seçim yapabilmek muhtemel stres faktörlerini ortadan kaldıracaktır.

TV seyrederken şiddet ve dram içeren programlar gördüyseniz çocuğunuzun bunları izlemesini engelleyin. Çocuğunuzun izleyeceği programları bilinçli seçin.

Anne babalar çocuğu stresten nasıl korur?

Ebeveynler, çocukların stresini birçok yolla önleyebilir ya da azaltabilir:

Çocuğunuza stresle baş edebilmesi için yardım edin. Onu beklenen durumlar için hazırlayabilirsiniz. Çocuğunuzla konuşarak onu rahatlatabilir, onun nasıl hissettiğini daha yakından anlayabilirsiniz. Örneğin bir kardeşin doğumu ya da ilk saç kesimi farklı düzeylerde stres yaratan olaylardır. Ancak bazen olayı abartmak, konu hakkında sürekli konuşmak da çocuğu yeniden stres sokabilir. Bu nedenle dikkatli olmalı, iki uç nokta arasında dengeyi kurmalısınız.

Bazen kendinizi ağır stres için bulabilir ve onunla yeterince ilgilenemeyebilirsiniz. Böyle durumlarda çocuğunuzu emanet edebileceğiniz ya da sizin stresinizi azaltmaya yardımcı olabilecek kişiler yakın çevrenizde bulanabilmeli.

Ona stresle baş edebilme ve problem çözebilme becerileri edindirin. Bu beceriler ona hayat boyu gerekecek, bu yüzden karalı olun ve çocuğunuza bunları öğretin.

Çocuğunuza destek olun ve ona duygularını yaşayabileceği fırsatlar sunun. Çok stresli bir anında oyun oynaması veya resim yapabilmesi için çocuğunuza imkan tanıyın.