Çocuğunuzun Ateşini Yaşına Göre Takip Edin
Çocuğunuzun Ateşini Yaşına Göre Takip Edin
Ateş takibi, çocuğun yaşına göre değişir. Hafif veya yüksek ateş durumunda yapılacaklar ise birbirinden farklıdır. Bu makalede Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Erdem Uzunoğlu tarafından yanıtlanan annelerin, çocuklarda ateş konusunda merak ettiği sorulara cevaplar bulacaksınız.
“Çocuğunuz ateşlenince ilk ne yaparsınız?” soru başlığı ile “anneysen.com” isimli websitesinde açılan forumdaki yanıtları yorumlayan, aynı sitenin uzman doktorlarından Dr. Erdem Uzunoğlu; ailelerin ateş durumunda hemen doktora gitmeden önce, evde doğru takip yapmaları gerekliliğine dikkat çekiyor.
Ateşi Çocuğun Yaşına Göre Takip Edin
Ateş vücut sıcaklığının üst sınırın üstüne çıkmasıdır. Koltuk altı için 37,5 °C, kulaktan yapılan ölçümlerde ise 38 °C değerleri ateşin varlığına işaret eder. Dr. Erdem Uzunoğlu, ateş konusundaki yaklaşımın çocuğun yaşına göre fark gösterebileceğini vurguluyor: “1 aylık bebek sadece 38 derece ateşli olduğu halde emmesi bozuksa ve inliyorsa, bu çok acilen hastaneye gitme gerekçesidir.
Örneğin: 1 veya 2 yaşındaki daha büyük çocuklarda genel durum iyiyse; kusma, karın ağrısı, düşkünlük yoksa 1-2 gün sadece ateş düşürücü vererek izlenip, gerekirse doktora gidilebilir.
Dr. Erdem Uzunoğlu’nun ateşle ilgili verdiği bilgiler böyleyken, “Çocuklar ateşlendiğinde anneler ilk olarak ne yapıyor?” sorusuna ise anneysen.com isimli web sitesinde yer alan anket ışık tutuyor. 222 annenin katıldığı ankete göre, annelerin %44’ü çocukları ateşlendiğinde ilk olarak kıyafetlerini çıkararak ılık banyo yaptırıyor. Annelerin %37’si ilk olarak ateş düşürücü şurup kullanırken, sadece %10’u fitili öncelikli olarak tercih ediyor. Anketin seçenekleri arasında, ateş durumunda ilk olarak çocuğun doktora götürülmesi de bulunuyor.
Dr. Uzunoğlu, ankette %5 oranında oy alan bu seçenek ateşle ilgili en az tercih edilen yaklaşım olsa da, örnekleri bizzat yaşadığını belirtiyor. Acil olarak gelen 5 yaşındaki bir hastanın ailesinin, ateşin çıkmasıyla birlikte 20 dakika sonra kendisine başvurulduğunu anlatıyor. Yaşadığı bu örnekte, ailenin ateşi ölçmeden çocuklarını hemen getirdiklerini belirterek, ailelerin ateşin tanımı ve ateşli çocuğa yaklaşım konularında bilgi sahibi olması gerektiğinin altını çiziyor.
Dr. Uzunoğlu, “Bu örnekte olduğu gibi ateşin takibinde aceleci davranıldığında, ateşli hastalığın tablosu henüz oturmamış oluyor. Bu sebeple ateşin altında yatan nedenler tahlillere henüz yansımamış oluyor ve kesin bir sonuç ortaya çıkmıyor. Hastanın ateşi düşmeyince 2 gün sonra tekrar muayene, tahlil ve yeni ilaçlar gerekiyor…” diyerek, yapılan ankette %5 oranında oy alan “hemen doktora götürürüm” seçeneğine de vurgu yapıyor.
Hafif Ateş Varsa Ateş Düşürücü İçin Beklenebilir
Ateşli çocuğun takibi için de bilgiler veren Dr. Uzunoğlu, annelerin çok merak ettiği “ateşi hemen düşürelim mi?” sorusuna ise şöyle yanıt veriyor: “Vücut sıcaklığının 38–39,5º C arasında olması genelde hafif ateş, 39,5ºC’nin üstünde olması ise yüksek ateş olarak kabul edilir. Hafif ateşli çocuk soyulur, huzursuzluğu, morarması veya bitkinliği yoksa aralıklı ölçümlerle beklenebilir. Çünkü ateş yüksekken akyuvar adlı savunma hücrelerinin aktivitesi ile birlikte vücudun savunma gücü de artar.
Ancak 39 ºC’nin üzerinde akyuvarlar da gücünü yitirmeye başladığı için vücudun savunma gücü azalmaya başlar. Ateş yüksek kalıyor veya daha yükseliyor ise ilk olarak yaş ve kilosuna uygun dozda ateş düşürücü verilir. Ateşin düşmeye başlayıp çocuğun rahatlaması beklenir. Ateş düşürücü 4–6 saatte bir tekrarlanabilir. Bu arada ateşli çocuk doğrudan buharlaşma yoluyla çok sıvı kaybedeceğinden bol su içirilmelidir. Ateş yine de düşmüyorsa, ılık bir duş aldırıp doktora haber verilmelidir.”
Her Ateşlenen Çocuk Havale Geçirmez
Dr. Erdem Uzunoğlu, ateşin hangi durumlarda tehlikeli olmaya başlayacağını açıklayarak, annelerin çok çekindiği havale konusunda da ipuçları veriyor. Ateş yükselirken titreme, el ve ayaklarda soğuma, dudaklarda morarmanın beklenen belirtiler olduğunu söyleyen Dr. Uzunoğlu, hangi derecede havale geçirileceğiyle ilgili sorulara şöyle cevap veriyor: “Bir çocuk, ateşin derecesi şu olunca havale geçirilir diye bir değer verilemez. 40,7 derecede havale geçirmezken bir başka çocuk her 38 derece ateşlendiğinde havale geçiriyor olabilir. Her ateşlenen çocuk havale geçirmez. Daha önceki ateşli hastalıklar sırasında havale geçirmiş olması, ailede ateşli havale geçiren birinin bulunması, çocukta bir beyin hastalığının bulunması havale riskini arttırır. Ateş sırasında havale tamamen bünyenin eğilimine bağlıdır.” Dr. Uzunoğlu, “Kaç dereceden sonra havale beklenir sorusuna yanıt vermek imkânsızdır.” diyerek havale konusunda önemli bir soruya açıklık getiriyor.
Yazar Hakkında:
Dr Erdem Uzunoğlu, temel tıp eğitimini 1986 - 1992 yılları arasında İstanbul Tıp Fakültesinde tamamladı. 1997'de Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Çocuk Hastalıkları ihtisasını tamamladı. 1999 - 2001 arasında o zamanki adıyla Bahçelievler Ömür hastanesinde çalıştı. 2008 Kasım ayından beri Bahçelievler'deki İstanbul Pediatri Merkezinde çalışıyor. Bu süre içinde alerjik hastalıklar ve astım konulu kurslara katılıp çok sayıda sertifika aldı. Özel merakları arasında fotoğraf çekmek, su altı sporları, edebiyat ve seyahat sayılabilir. Evli ve 2 kız babasıdır.
