Kerten kele olarak bilinen canlılar omurgalı hayvanlar grubundan olup sürüngenler sınıfı içinde incelenirler. Kertenkele hayvanların yapı ve biyolojileri diğer hayvanlardan farklı bir yapıdadır. Genel olarak kerten kelenin yapısı şöyledir. Vücutları uzun ve yuvarlaktır. Kuyrukları çoğu zaman kendi vücudunun iki katı kadardır. Karınlarının alt kısmında 4 çift ayakları bulunur. Kertenkele ayaklarının başucunda 5 adet parmakları vardır ve her parmağının uç kısmında sert kertinden oluşan tırnakları vardır. Bu tırnakları ile birçok yüksek alana tırmanırlar. Hatta 100 m yükseklikteki bir ağacın tepesinde dahi bir kerten kele ile karşılaşmak mümkündür. Kerten kelenin vücut derileri yaşadığı alana ve türüne göre farklıdır. Kerten kelenin bazılarında deri düz ve pulsuz iken bazıları pullu, bazıları sert dikenlidir.
Kerten kelelerde göz kapakları gelişmiş olup kapanıp açıla bilir şekildedir. Kertenkelenin çene yapısı çok güçlü ve çenesi öne doğru uzanmış bir şekildedir. Bazı türlerinde kulak delikleri bulunurken bazılarında bu delikler görülmez. Her kerten kele türü ve çeşidi için vücut şekli farklıdır.
Kertenkeleler dünyanın her yerinde ve her kıtasında yaşadığı gibi yine kerten kele her ortamda yaşar öyle ki su içinde yaşayanları dahi vardır.
Kerten keleler yaşam olarak sıcak havaları daha çok severler soğuk havalarda ve kış aylarında yuvalarına çekilip kış için hazırladıkları besinleri yer ve kış uykusu ile zamanını geçirirler.
Kerten kele yaşam olarak besin buldukları her ortamda bulunurlar. Türlerine bağlı olarak uçan kerten keleden tutunda suda yaşayanına kadar her türlüsü vardır.
Kertenkelelerin evlerimize neden geldiğini sürekli merak etmişizdir. Bu hayvanlar besin bulamadığında ve yağmurlu havalarda yuvalarının su ile dolmasından dolayı kendilerine yeni sığınacak yer aramasından dolayı ve yeni besin kaynağı bulmak için evlerimize kadar gelirler.
Gelen kerten keleler dış ortamdan evlere hastalık ve mikrop taşıdıkları için zarar verdikleri gibi evdeki saksılardaki bitkilere de zarar verirler.
Kerten kele hayvanına çevremizde ve gittiğimiz her yerde rastlayabiliriz. Kertenkeleyi dağda, ormanda, bayırda, suda, havada, her yerde bulabiliriz.
Kerten kele de olan bazı özelikler diğer hayvanlarda yoktur. Kertenkelede jenerasyon denen olay vardır. Kuyruğu veya herhangi bir kısmı koptuğunda kendini yenileyebilir özeliğe sahiptir. Kertenkelenin bazı türleri zehirlidir bazıları ise zehirsizdir.
Dünyada bilinen bir çok kertenkele türü vardır. Dünyada bilinen kerten kele türü sayısı yaklaşık olarak 2900 - 3000 kadardır.
Kerten kele canlısının beslenmesi
Kertenkeleler beslenme olarak çok geniş bir içeriğe sahiptirler. Beslenmek için hem bitkisel ürünler kullanırken hem de hayvansal ürünler kullanırlar.
Kerten kele beslenme olarak hangi ortamda yaşıyorsa o ortamda bulunan bitki ve canlıları yer.
Kertenkele ormanda yaşıyorsa ormandaki ağaçlardan ve orda yaşayan böceklerden beslenir. Suda yaşıyorsa sudaki balık yavruları, balık yumurtaları, su yosunları ve diğer küçük su canlıları ile beslenirler. Ekin ve tahıl aralarında yaşayan kertenkeleler tahılların taze aksanlarını ve tahıl arasında dolaşan küçük yapılı böcekleri yerler.
Evlerimize gelen kertenkeleler evlerde buldukları sebze ve meyveleri yedikleri gibi evlerde bulunan saksılara zarar verir.
Kertenkele canlısının üremesi ve çoğalması
Kertenkele canlısının çoğalması ve üremesi iki eşeylidir. Kertenkele canlısında üreme organları bulunur. Çiftleşme sonrası döllenme vücut içinde gerçekleşir. Daha sonra dişi kertenkele yumurtasını güvenli bir yere bırakır. Dişi kerten kelenin yumurta bırakma sayısı yumurtlamasına ve beslenmesine bağlı olarak değişir. Genellikle bir kerten kele bir defasında 5 - 6 yumurta bırakır. Kertenkelelerin çok az türleri de yumurta yerine canlı yavru doğururlar.
Kerten kele ile beslenen birçok canlı vardır. Sürekli bu canlıları avlayarak bu canlılar ile beslenirler. Kertenkele avlayarak beslenen canlılar şunlardır: tilki, sansar, kaplumbağa, leylek, şahin, atmaca, baykuş ve aç kaldıklarında diğer leşçil hayvanlar bu canlı ile beslenirler. Kertenkeleler kendini bu tehlikelerden korumak için içinde yaşadığı ortamın rengini alırlar. Yani bulunduğu mekana renk olarak adapte olurlar. Ve fark edilmeleri çok zordur.
KERTEN KELENİN İNSANLARA VERDİĞİ ZARARLAR ŞUNLARDIR
Kertenkeleler insanlar arasında zararsız bilinir fakat bazı kerten kele türleri zararlıdır ve bazıları da zehirlidirler. Bahçelerimizde ektiğimiz meyve sebzelerimize zarar verirler.
Besin bulamadığında bizlerin besinlerine ortak olması ve evdeki saksılarımıza zarar vermesinden dolayı hiç sevilmezler. Dünya üzerinde kertenkeleye en çok zayiat veren canlılar olarak insanlar ilk sırada yer alır. Kerten kele besleme hobisi günümüz insanları arasında oldukça gelişmiştir. Hayvanat bahçesinde bulunanlar dışında evlerde özel kafesler içinde iguana ve bukalemun türleri besleyenler vardır.
KERTEN KELE İLE MÜCADELE
Kerten kele ile mücadelede kesinlikle ferdi olmamalı. Mutlak süratle ilaçlama firması ve ilaçlama şirketinden yardım alınmalıdır. Çünkü bazı kerten kele türleri zehirlidir yanlış müdahalede sonucu insanı ısırıp zehirleyebilirler. İnsanların evlerine kadar gelen kertenkele evlerimize mikrop bulaştırır ve evlerdeki saksılarımızın yapraklarını yiyip zarar veriler. Kerten kele ilacı ve ilaçları mutlak süratle ziraat mühendisi kontrolünde hazırlanmalı ve mutlaka ilaç uygulaması yapan kişi profesyonel olmalıdır.
https://www.onceokuloncesi.com/image...b23f9befd1.jpg
ALINTI...
(bugun evımızde kertenkele görünce yine bir araştırma yaptım) :))
