Termos Nedir Ne İşe Yarar?

Tabiatta ısının yayılmasına engel olan birçok madde vardır. Bunlara ısı yalıtmanı adı verilir. İnsan bu doğal yalıtmanlar dışında kendisi de birtakım suni yalıtmanlar meydana getirmiştir. Bunların en başında gelen şüphesiz Dewar şişesi‘dir. (Devvar bu yalıtıcı şişeyi icat edenin adıdır). Bu şişe genellikle Termos adıyla anılır. Termos, şişe biçiminde, çift çeperli bir cam kaptır. Çok ince olan çeperler arasında havasız bir boşluk vardır. Dewar şişesi yani termos, ağzı tıpa ile kapalı ikinci bir metal gömlek içinde bulunur.

Sıcak veya soğuk herhangi bir sıvıyı termosun içine koyduğumuz zaman ısısını saatlerce korur. Bunun sebebi nedir? Bu harika şişeye sıcak veya soğuğu olduğu gibi korumak özelliğini veren tanıllar (karakteristikler) başlıca üç tanedir. Bu tanıllar ısının yayılmasını (içerden dışarıya ve dışardan içeriye) önler.

Termos’un içindeki şişenin yapılmasında kullanılan madde Cam’dır. Cam kötü bir ısı iletkenidir. İster dışardan içeriye, ister içerden dışarıya olsun ısının geçmesine engel olur.

İki çeper arasında bir boşluk bulunmaktadır. Termos ‘un ısı koruma görevini yerine getiren bölüm işte bu boşluktur. Boşluk içinde ne ısı iletimi, ne de konveksiyon akımı vardır. Bu yüzden ısı kaybı veya kazancı olmaz. Kabın içindeki sıvı yalıtılmış olur.

Işımadan ötürü ısı kaybına veya kazancına engel olmak için de çeperlerin yüzeyleri boşluğun iç ve dış tarafından incecik bir gümüş tabakasıyla kaplanmıştır. Bu parlak yüzeyin üzerine çarpan ısı ışınları tıpkı ışık ışınları gibi yansıma yoluyla dağılır, boşluğun içerisini etkileyemez. Bu yüzden maddenin sahip olduğu ısı ışıma yoluyla ne kaybolur, ne de artar. Yani ne soğuk su ısınır, ne de sıcak kahve soğur.

Termos şişesinin çeperleri arasındaki boşluk fiziksel bakımdan çok önemli bir durumdur. Çünkü katı, sıvı veya gaz hiçbir madde kapsamayan bir uzay bölümü demek olan boşluğa dünyamızda doğal olarak rastlanmaz. Onu ancak evrenimizin büyük bir bölümünü meydana getiren yıldızlararası uzayda bulabiliriz.