Kara Delikler ve Great Attractor

Kara Delikler ve Great Attractor

Kara delikler, muazzam bir çekim gücüne sahip, ışığı dahi içine çekip kaçmasına izin vermeyen gök cisimleridir. Kara delikler gözlemlenmiş değillerdir,fakat Weber ölçeği gibi bazı ölçme teknikleri ile belirlenmişlerdir ve varlıkları Einstein’’ın izafiyet teorisine dayanmaktadır. Günümüzde birçok bilim adamı ve astrofizikçiler tarafından kabul görmüştür.

Kara deliklerin sonsuz kütleye sahip oldukları varsayılır. Bu kütlelerine rağmen hacimleri çok küçüktür. Kilometrelerle ifade edilebilecek kadar küçüktürler. Kütlelerini şu şekilde açıklayabiliriz. Bir nötron yıldızından bir çay kaşığı kadar alınsaydı 40 milyar ton ağırlığında olurdu. Kara delikler nötron yıldızlarından yüz binlerce kat daha ağırdır. Kara delikler çevrelerindeki uzay-zamanı bükecek kadar güçlü çekim gücüne sahiptirler. Galaksimizin merkezinde olduğu söylenen kara deliğin Dünyamızı yutması 1 sn den kısa sürerdi. Bu kara delik yaklaşık olarak 4 milyon Güneş kütlesine sahip olmasına rağmen, çapı 1 milyon km’den azdır.

Bu muazzam çekim kuvvetinden ışık dahi kaçamadığından, bu cisimlerin gözlemlenmesi mümkün olmamıştır. Çünkü bir cismi gözlemlemek için ışığının ulaşması gerekir, fakat kara deliklerden ışık dahi kaçamamaktadır. Kara deliklerin merkezine doğru tekillikleri vardır. Buna ‘’olay ufku’’ denir.Buradaki çekim kuvveti sonsuz kabul edilir.Ne gözlemlenip incelenebilir, ne de ötesi bilinebilir. Kara delikler sürekli madde yutar. Madde yuttukça büyür ve çekim kuvveti de gittikçe büyür. Kara delikler yıldızların ölümünden sonra meydana gelir.Genellikle çok büyük yıldızların, örneğin süper novaların ölümünden sonra nötron yıldızına dönüşmesi ve ardından kara deliğe dönüşmesi. Eğer yıldızın kütlesi Güneşinki’nin 10’’da 8’’inden az ise yıldız öldükten sonra kahverengi cüceye veya kara cüceye dönüşür. Eğer yıldızın kütlesi, 0.8 Güneş kütlesi ile 1.44 Güneş kütlesi arasında ise yıldız beyaz cüceye dönüşür. Yıldızın kütlesi, 1.35 Güneş kütlesi ile 2.1 Güneş kütlesi arasında ise yıldız nötron yıldızına dönüşür. Bu haldeyken yıldızın çapı 20 km kadardır ve çekim gücü Dünya yüzeyindeki’nin 400 milyon katıdır. Eğere yıldızın kütlesi, Güneş’in kütlesinin 3 katından fazla ise kara deliğe dönüşür.

Great Attractor (Büyük Çekici) Nedir?

Güneş sistemimiz içindeki gezegenlerle beraber, galaksinin merkezindeki muazzam çekim gücüne sahip kara deliğe doğru ilerlemektedir.Bununla birlikte yakın tarihte bilim adamları şok edici bir şey keşfetti. Galaksimiz içindeki bütün yıldız ve gezegenleri ile saniyede 700 metrelik (2500 km/sa) bir hızla 300 milyon ışık yılı uzaktaki bir bölgeye doğru çekilmekte. Weber ölçeği ile orada 10 binlerce galaksi büyüklüğünde olan biri kara deliğin varlığı saptanmıştır.Öyle ki bizim galaksimiz gibi 10 binlercesi kara delik tarafından çekilmekte.Bilim adamları bu kara deliği ‘’Great Attractor’’ yani ‘’Büyük Çekici’’ ismini verdiler.


Yazar: Hasan Can Bozkurt