Hoşgeldin Bebek

Hoşgeldin Bebek

Tatlı bir heyecan, biraz da kargaşayla geçer anneliğin ilk günleri. Bebeğinizi ilk kucağınıza alışınız, ilk emzirme, ilk altını temizleme, ilk banyo gibi sonradan hayatınızın rutin bir parçası olacak tüm bu işler ilk günlerde tecrübesizliğin verdiği endişeyle ve biraz tedirginlikle yapılır. Ancak anne adayları bilmelidir ki ilk günler herkes aynı sorunları yaşar, özellikle bebeğini doyuramamak her annenin korkusudur. Bu günleri tecrübeli bir büyükle ya da deneyimli bir bakıcıyla paylaşabilen anneler biraz daha kolay tedirginliklerini üzerlerinden atarlar.
Doğumdan sonra en kısa sürede anne ve bebeğin buluşması sağlanmalıdır.
Doğumdan sonraki ilk bir saat bebeğin uyanık olduğu dönemdir ve sağlıklı doğan bir bebekte bu dönemde ilk emzirmenin gerçekleşmesi idealdir. Yenidoğan refleksleri ve içgüdüsüyle emmeye programlıdır ancak annenin ağrıları nedeniyle uygun pozisyonda olamaması, göğüs yapısı ve bebeğin adapte olup göğsü tam kavrayamaması gibi bazı dış faktörler bazen ilk günlerde emzirmeyle ilgili sorunlar yaşanmasına neden olabilir. Ancak bizim kolostrum adını verdiğimiz koyu kıvamda- sarımtırak olan ilk sütle beslenmek, bebeklerin ileriki gelişimleri ve yenidoğan döneminde enfeksiyondan korunmaları açısından önemlidir. Bu yüzden annelerin, ilk gün doğum yaptıkları kliniğin hemşirelerinin de yardımlarıyla 1-2 saatte bir emzirmeye teşvik edilmeleri gereklidir.
Süt üretimi nasıl başlar?
Normal doğumla çocuğunu dünyaya getiren annelerin doğum eylemi sırasında vücutlarından salınan hormonlar aynı zamanda süt salınmasına da neden olduklarından, normal doğumla eylemi gerçekleştiren bayanların sütleri doğumdan hemen sonra, sezaryenle doğum yapan annelere göre biraz daha fazla gelebilir. Ancak bebeklerini kucaklarına almak ve bebeğin ilk emme çabaları sezaryen ile doğum yapan annelerin de süt salgılatan hormon seviyelerinin kanlarında artmasına neden olur. Ayrıca doğuma psikolojik olarak hazır olan annelerin de sütleri daha erken dönemde ve bol gelir. Doğumdan sonra doktor izin verdiği andan itibaren bol miktarda tatlı sıvı almak ve mümkün olduğunca istirahat etmek de ilk günlerde sütün daha bol gelmesine yardımcı olur.
YENİDOĞAN BEBEĞİN RUTİN BAKIMI
Göbek bakımı
Yenidoğan bebeğin rutin bakımı içinde günlük göbek bakımı önemlidir. Çocuk doktorunuzun tavsiyesi doğrultusunda %70’lik alkol solüsyonu yada baticon ile göbek bakımı günde bir kez yapılmalıdır. İlk 48 saatten sonra göbek kordonu kurumaya başlar ve bir hafta-on gün içinde kendiliğinden düşer. Onbeşinci günde halen göbek kordonunun düşmemesi, kordonun gereğinden sık temizlenerek ıslak kalması gibi basit bir nedenden olabileceği gibi bazı nadir görülen kan hastalıklarında ya da hormonal bozukluklarda da olabilir, durumla ilgili doktorunuza başvurmanızda fayda vardır. Yenidoğan her bebeğe hastanede K vitamini doğar doğmaz bacaktan kas içine 1mg yapılır ancak bazen bu dozun tekrarlanması gerekir. Bu sebeple, göbek kordonu düştükten sonra bebeğinizin göbeğinden hafif sızıntı şeklinde kanama olursa da doktorunuza başvurmanız uygundur. Göbek kordonunun hijyen kalması açısından, bebeğin altının kordon dışarıda kalacak şekilde bağlanması, bu sebeple zayıf doğan bebeklerde ilk günlerde gerekirse prematur bebek bezi kullanılması önerilebilir.
Hepatit B aşısı
Yenidoğan her bebeğe doğar doğmaz hepatit B aşısının ilk dozu bacaktan uygulanır.
Göz sağlığı
Yenidoğan bebeklerde, doğum esnasında bulaş nedeniyle konjunktivit (gözde iltihaplanma) sık görüldüğü için ilk günde antibiotik içeren göz damlası başlanır. Doktorunuzun tavsiyesi doğrultusunda en azından taburcu sonrası ilk muayeneye gidene kadar bu damlaları kullanmanız uygundur.
Bebeğin banyosu
Bebeğiniz klinikte doğumdan sonra birinci gününde yıkanır. Siz de taburcu olduktan sonra evinizde hekiminizin önerileri doğrultusunda yıkayabilirsiniz, ilk yıkama için göbek kordonunun düşmesini beklemenize gerek yoktur. Ancak banyo suyunun sıcak yada soğuk olmamasına dikkat edin, ılık su idealdir. Banyo sonrası cildinin kurumasını önlemek için bebeğin tüm vücuduna yüz dahil bebe yağı ya da bebekler için önerilen losyonlar sürülmelidir. Bebek odasının da ısısının 23-24Cº olması yeterlidir, bebeğin fazla sıcak odada tutulması ya da çok giydirilmesi vücut ısısının normalin üstüne çıkmasına neden olur. Bu uygulamalar yanlıştır.
Bebeğin tırnakları
İlk bir ay bebeklerin tırnakları genelde yumuşaktır ve kolay kesilmez ancak kendilerini tırmalamamaları için eldiven giydirilebilinir.
Bebeğin bağırsak hareketleri
Sağlıklı bir yenidoğan ilk 24 saatte idrar ve dışkısını yapar. İlk dışkıya mekonyum denir. Mekonyum siyaha çalan koyu yeşil renktedir, cıvık kıvamdadır ve bazen ilk mekonyum çıkarması 48 saate kadar uzar. Ancak bebeğiniz 48 saaten uzun süre mekonyumunu çıkarmazsa doktorunuza başvurmanız uygundur. 3-5 inci günden sonra mekonyum yerini anne sütüyle beslenen bebeğin altın sarısı dışkısına bırakır.
Taburcu sonrası ilk doktor kontrolleri
Sağlıklı doğan bebeklerin hastaneden taburcu sonrası 48. saatte ve bundan sonraki 1. haftada tekrar muayene edilmeleri uygundur.
Kan tahlilleri
Doğum sonrası 72-96. saatleri arasında her yenidoğan bebeğin kan örneğinin metabolik ve hormonal tarama yapılması için alınması idealdir çünkü bu şekilde hastalıkların erken yakalanması bazen hayati önem arzeder. Bu dönemde bebeklerde yenidoğan sarılığı riski de yüksek olduğu için bu yönde kan incelemesi de gerekebilir.
Bebeğin kilosu
Yenidoğan her bebek doğumdan sonraki ilk 72 saatte %8-10’a varabilen tartı kaybeder, ancak bebeğin doğum sonrası 7 ila 10 gün içinde doğum kilosunu yakalaması beklenir, bu yüzden ilk muayenelerde tartı ve sarılık takibi önemlidir.
Doğum kilosunu yakalayamayan bebekleri beslenme açısından yakın takibe devam etmek gerekir, tartısını yakalayan, muayenelerinde sağlıklı olan bebek bir sonraki muayeneye birinci ayını doldurunca götürülebilir.