Rotavirüs Enfeksiyonu

Akut ishaller, en sık 0-5 yaş grubunda rastlanan ve özellikle ilk 2 yaştaki ölüm nedenlerinin başında gelen bir hastalık grubudur. İshal barsakta peristaltik hareketlerin artması, emilimin azalması ve\veya barsak sıvılarının artması sonucu dışkı miktarının çoğalması ile günlük dışkı sayısının artması ve dışkı kıvamının bozularak yumuşak ve sulu bir görünüm alması olarak tanımlanır.
Günde 4 defadan fazla sayıda sulu dışkılama, ishal olarak kabul edilir. Yalnızca sık dışkılama, kıvam bozuk değilse ishal sayılmaz. Özellikle küçük bebeklerde beslenme şekline göre dışkılama sayısı ve ishal tanımı değişebilir. Örneğin, anne sütü alan bebeklerde dışkı sayısı günlük 7’ye varabilir.

Çocukluk çağında akut gastroenterit etkenleri arasında viral gastroenteritler ve özellikle de rota virüs infeksiyonları önem taşır. Rota virüs, tüm dünyada her yıl milyonlarca kişiyi etkileyen bir virüstür. Özellikle çocukluk çağındaki gastroenteritlerin en sık etkenidir. Birçok kişide rotavirus ishali selim seyrederken ölümcül sonuçlar doğurması nedeniyle önemli bir halk sağlığı problemidir. İnce barsakları etkileyip, sıvı ve elektrolit emilimini bozarak vücuttan ciddi sıvı kaybına neden olur. Bu nedenle ishale bağlı hastaneye yatışlarda ilk sırayı alır. En sık kış aylarında (Aralık-Ocak) görülmekle birlikte, yılın her döneminde ishaller görülebilir. Her yaşta görülebilmekle birlikte, en sık 4-24 ay arası çocukları etkiler. Rotavirüs, taşıyan kişinin dışkısıyla, yiyecekler ve eller aracılığıyla bulaşırken, kapı kolları, telefonlar, yuvalar, oyuncaklar da infeksiyonun yayılmasında rol oynayabilir.

Hastalığın kuluçka süresi 1-3 gündür. Bu süre sonunda hafif ateş olur, beraberinde kusma olabilir veya olmayabilir. Sonrasında karın ağrısı ve çok bol su gibi ishal başlar. Çocukta şiddetli ve dirençli iştahsızlık yapar. Bu da çocuğun yeterince sıvı almasını engelleyebilir. İshal o kadar sıktır ki, çocuk kısa sürede susuz kalabilir (dehidratasyon). Ateş ve kusma çoğunlukla 2 günde geçer, ishal ise 5-8 gün sürebilir. İshal sırasında hafif üst solunum yolu enfeksiyonu bulguları (öksürük, burun akıntısı) görülebilir. Tanı için yapılan dışkı tahlilinde kan ve lökosit yoktur, dışkı kültüründe üreme olmaz. Rota virüs antijen testi ile kısa sürede tanı konulmaktadır.

Rotavirüs enfeksiyonunun özel bir tedavisi yoktur. Antibiyotik kullanmanın faydası olmaz. En önemli tedavi, kaybedilen sıvının yerine konmasıdır. Anne sütü alıyorsa kesinlikle devam edilir. İshalin ağırlığına göre şeker-tuz solüsyonları (ORS) doktor tavsiyesine uygun olarak verilmesi sıvı kaybını dengelemede yardımcı olur. Az yağlı ishal diyeti uygulanabilir. Yoğurt, patates, muz, pirinç lapası (çocuğun yaşı uygun ise) verilebilir. Azar azar ve sık beslenme barsaklardan gıdaların emilimini arttıracaktır.

En önemli korunma yöntemi ise ellerin sık yıkanması, özellikle yuvalarda ortam temizliğine dikkat edilmesi, hasta çocukların diğer çocuklar ile temas etmelerini engellemek olacaktır. Hastalığın aşısı yoktur.
alıntı