Sünnet İçin Uygun Yaş Nedir?
Sünnet İçin Uygun Yaş Nedir, Sünnet Travmatik midir
Sünnet ve Çocuk Psikolojisi
Aileler Sünnet Öncesi ve Sonrası Nelere Dikkat Etmelidir
Psikoanalitik Kuramın kurucusu Sigmund Frued kişiliğin 5 farklı dönemde şekillendiğini, bu dönemlerden biri olan ve 3-6 yaş arasını kapsayan fallik (phallic) dönemde çocukların ilgilerinin genital bölge olduğu ve bu dönemde çocukların hem cinsini rakip olarak gördüğünü ve hem olumlu hem olumsuz duygular hissettiğini öne sürüyor. Frued e göre bu dönemde erkek çocuklar Oedipus kompleksi (veya karmaşası), kız çocukları ise Electra Kompleksi yaşıyor. Bu dönemin sünnet açıcından önemi ise erkek çocuklarının kastrasyon kaygısı yaşamasıdır. Kastrasyon kaygısı: erkek çocuğun annesine duyduğu cinsel ilgiden dolayı babasının bu ilgiyi anladığını ve bu yüzden ona zarar vereceğini, yani penisini keseceğini düşünmesidir.
Bu durumdan dolayı bütün uzmanlar bu yaşın sünnet için uygun olmadığını vurguluyor. Bu sadece bir kuramdır ve abartmamak gerekiyor. Sünnetin çocukta travmatik etki bırakması sadece yaş açısından değerlendirilmemelidir. Bu yaşların dışında yapılan sünnet de travmatik olabilir. Aynı zamanda bu yaşlarda yapılan sünnet, o yaşta yapılmayan bir sünnetten daha az travmatik olabilir. Çocukların psikolojik durumlarını bütünsel ele almak lazım. Ezbere kitaplardan, kuramları okuyup, aynı şeyleri tekrar ederek değil.
Öncelikle tüm bilimsel çalışmaları incelemek gerekiyor. Sünnetin yaşa göre biyolojik yönden yani beden sağlığı açısından farklıkları nelerdir.
The Chief Pediatric Urologist at Sick Kids Hospital in Toronto'dan Dr.Oao Pipi Salle ilk 24-72 saat arasında sünnet olunmasını öneriyor. Çünkü bebeklerin sünnet sonrası daha az kanamaları olduğunu ve rahatsızlık verdiğini ifade ediyor. Ayrıca 3 haftadan sonra genel anastesi uygulaması gerektiğini ve bebeklerin farkındalıklarının artığı için daha fazla rahatsızlık yaşadığını açıklıyor. Bu nedenle bebeklerin ne kadar erken sünnet edilirse o kadar az rahatsızlık duyacağını ve yaralarının daha hızlı kapanacağını açıklıyor. Türkiye'de birçok doktor da erken yaşlarda sünnet olmanın beden sağlığı açısından önemini vurguluyor. Sonraki yaşlarda çocuklarda farkındalık artacağı için anestesi uygulanarak sünnet ediliyor.
Psikolojik yönden sünnet konusu ele alındığında sadece yaş kriter alınmamalı ve Frued'in kastrasyon kaygısı referans gösterilmemelidir. Çocuğun yaşadığı çeşitli olumsuz tecrübeler çocuğun kişilik özelliğine, o tecrübenin özelliklerine göre travmatik olabilir. Bir deneyim bir çocuk için travmatik olurken, diğer çocuk için o kadarda travmatik olmayabilir. Bunu belirleyen çocuğun kişilik özelliği ve o deneyimi yaşadığı çevresel faktörlerdir.
Sünnet konusuna gelirsek, çocuk ilerleyen yaşlarda olayın farkına varacak ve daha fazla acı rahatsızlık hissedecektir. Bu 3 yaşta da aynıdır, 7 yaşta da, 9 yaşta da aynıdır. Bu acıyı ve rahtsızlığı azaltacak şey doğru cerrahi müdahaledir. Fakat ne kadar doğru bir müdahale de olsa çocuğun sünnet sonrası bakımdan dolayı rahatsızlık yaşayacağı kaçınılmazdır. Çocuk genel anestesi ile sünnet olduysa ve o anı bilinçli hissetmediyse sünnet değil , sünnet öncesi ve sonrası çevrsel faktörler çocuğu olumsuz etkileyebilir. Yani ailenin yakşamı çocuğu korkutabilir.
Bu nedenle ideal sünnet zamanı yaşamın ilk 3 günü, ilk haftalarıdır. Fakat ne kadar erken olursa, o kadar daha az rahatsızlık vereceği unutulmamalıdır. Diğer taraftan çocuk bebeklik döneminde sünnet olunmadıysa dünyanın sonu değil. Önemli olan ailelerin çocuğa sünnet konusunu nasıl sunduğu ve çocuğu sünnete nasıl hazırladığı, sünnetin nasıl gerçekleştiği ve sünnet sonrası yaklaşımlarıdır.
Eğer çocuğa Sünnet pipin kesilecek, pipisiz kalacaksın şakaları, takılmalarıyla sunulursa çocuk ister 4 yaşında olsun, ister ideal yaş olarak sunulan 7 yaşta olsun sünnet çocukta korku ve kaygı yaratacaktır. Yetişkinler, bebekler konuşmaya başlamasıyla birlikte cinsel organıyla ilgili şakalar yapmaktan ve sevgilerini bu şekilde göstermekten hoşlanırlar. Hele bu sünnet zamanı olunca çocuğu pipisinin kesileceği konusunda kortkutmak yetişkinleri acayip eğlendirir. Yetişkinler çocuğun ne kadar kaygı yaşadığının farkında bile değildir. Bu şakaları anne baba yapmazsa diğer akrabalar veya komşular yapar. Çocuk banane ben pipimi kestirmem der. Aile bu şakaları yaptıktan sonra da durumu toplamaya çalışır ve çocuğu sünnetin faydaları konusunda bilgilendirir. Bu şakalardan sonra durumu kurtarmaya çalışmak anlamsızdır.
Sünnet öncesi ve sonrası aileler nelere dikkat etmelidirler
1. Asla pipisi konusununda olumsuz şakalar yapmayın. hatta olumlu da yapmayın.
2. Pipin kesilecek yerine seninle doktora gideceğiz. Orda pipin ucundaki pislikleri doktor amca pamukla ve kremle temizleyecek. Nasıl biz dişlerimizi fırçalayarak temizliyorsak doktor amcada pipini pamukla temizleyecek gibi. Böylece çocuk pipime neler yapacaklar endişesi duymaz. Pipisini kaybetme korkusu yaşamaz. Sünnet normal bir doktor kontrolü gibi sunulmalıdır. Hatta sünnet kelimesi geçmemeli çünkü sünnet kavramı arkadaşları tarafından pipin kesilecek, pipini kaybececeksin olarak kafasında oluşturmuş olabilir.
3. Sünnet konusu kültürel olarak törenle kutlanıyor. Bu durumda açıklamaya " pipinin ucunu doktor amca temizledikten sonra pipin daha temiz olduğu için kutlama yapacağız aynı ilk dişin çıktığında kutlama yaptığımız gibi bir açıklamayla çocuk bu konuda bilgilendirilebilinir.
4. Doktora giderken durum abartılmamalı ve normal bir doktor kontrolüne gider gibi gidilmelidir. Çocuk bu operasyondan sonra acı ve rahatsızlık duyarsa doğru şekilde teselli edilmelidir. Mesela ,doktor pipinin ucunu temizlediği için ilk anda birazcık acı duyabilirsin ama bu acı çabucak geçecek, gibi açıklama yapılabilir.
5. Çocuk eve döndüğünde pipi ile ilğili olumsuz şakalar kesinlikle yapılmamalı ve sünnet sonrası bakıma dikkat edilmelidir.
Bu ve buna benzer, çocuğu kaygılandıracak, korkutacak detaylar kontrol altına alınırsa sünnet çocuk için travmatik olmaktan çıkacaktır. Aksine çocuk için pipisi temizlendiği ve bu tüm aile tarafından kutlandığı için mutluluk verici bir sosyal olay halini alabilir.
Özetlemek gerekirse;
-Çocuklar olabildiğince erken( ilk 3 hafta içinde) sünnet edilmelidir,
- 3-6 yaşın biraz daha kritik olduğu unutulmamalı ve önerilen bu dönemdeki sünnet etmek zorunda kalınırsa biraz daha hassas davranılmalı,
-Bu dönemde ve bu dönemde sonra da çevresel faktörlere ve çocuğa yaklaşınıza dikkat edilmelisiniz.
-Bu dönemde bir pedagogtan da destek alınması da faydalı olacaktır.
Pedagog Psk. Dan. Sevil Yavuz Gümüş
Kurucu, ,Çocuk Psikolojisi ve Gelişimi Uzmanı,
Psikolojik Danışman,Oyun ve Filial Terapist
