Kuasar Nedir?

Kuasarlar, yıldızlardan daha parlak büyük gök cisimleridir. Kuasarlar etraflarına muazzam enerji ve ışık yayarlar. Öyle ki bir galaksinin içerisindeki tüm yıldızlardan daha fazla enerji yayarlar ve gökteki en parlak cisimlerdir.

Önceleri Kuasarlar, merkezlerindeki bir kara deliğin cisimleri yutarak muazzam ısı ve enerji yaydıkları düşünülürdü ve galaksilerin içlerinde bulunduğu düşünülürdü. Fakat yakında tarihteki araştırmalar Kuasarların küçük gökadalar olduğunu gösterdi. Bunun yanında Kuasarların evrenin oluşumundan kalma gökadalar olduğu bu yüzden bu kadar parlak oldukları düşünülüyordu. Bu da yanlıştı. Çünkü ölçümler kızıla kaymasına göre yapılmıştı. Fakat yakın tarihte yapılan araştırmalara göre, çevresindeki gök adalarla madde alış-verişi yapan kuasarlar bulundu. Örneğin galaksi bizden 10 milyon ışık yılı uzakta olsun, Kuasarın kızıla kayması galaksiye göre 10 kat fazla olsaydı, bu onun 10 kat daha uzakta olduğu anlamına geliyordu. Yani 100 milyon ışık yılı uzaklıkta olurdu. Fakat böyle bir mesafeden madde alış-verişi yapmak imkansızdır.

4483_1

Kızıla Kayma: Fizik ve gök biliminde kırmızıya kayma denilen olay, bir nesneden yayılan ışımanın dalga boyunun artmasıdır. Görülebilen ışık için bu ışığın renginin elektromanyetik tayfın kırmızı yönüne doğru kaymasına karşılık gelir.
Işık Yılı: Işığın bir yılda aldığı mesafedir. Bu da yaklaşık olarak 9,5 trilyon kilometredir. Son yıllarda yapılan araştırmalara göre, birkaç yüz milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan Kuasarlar tespit edilmiştir. Bu da demek oluyor ki bilinenin aksine Kuasarlar antik gök adalar değilde, evrenin her yerinde bulunabilen gök cisimleri’dir.

Kuasarlar, kara delikler gibi gizemini koruyan gök cisimleridir. Çok parlak olduklarına gözlemlenememektedirler. Bir diğer teori ise Kuasarların, ak delikler olduğudur. Peki ak delik nedir? Kara delikler muazzam çekim güçleriyle etraflarındaki maddeleri içlerine çekerler. Çekim güçleri o kadar büyüktür ki ışığı dahi çeker bu yüzden de gözlemlenemezler. Kara delikler etrafındaki maddeleri ( ki bu maddeler gezegenler, yıldızlar hatta galaksiler bile olabilir ) çektiklerinde etrafa büyük miktarda radyasyon yayarlar. Bu teoriye göre kara deliklerin diğer uçları kuasarlardır, yani ak delikler. Bu yüzden bu cisimlerin bu kadar parlak oldukları ve muazzam enerjiler yaydıkları düşünülüyor. Bu kanıtlanmış bir teori olmasa da madde-anti madde ya da solucan deliği teorileriyle bağdaştırılabilir.


Yazar: Hasan Can Bozkurt